Sztuka i architektura Merowingów

Zjednoczenie królestwa Franków pod rządami Klodiusza I (465-511) i jego następców, korespondowało z potrzebą budowy kościołów, a zwłaszcza kościołów klasztornych, gdyż to one stanowiły odtąd potęgę kościoła merowińskiego. Plany często kontynuowały rzymską tradycję bazyliki, ale także czerpały wpływy z tak odległych miejsc jak Syria i Armenia. Na wschodzie większość budowli była drewniana, ale kamień był bardziej powszechny w przypadku ważnych budynków na zachodzie i na południowych obszarach, które później dostały się pod panowanie Merowingów. Większość głównych kościołów została przebudowana, zazwyczaj więcej niż raz, ale wiele planów Merowingów zostało zrekonstruowanych na podstawie badań archeologicznych.

Opis w Historii Franków biskupa Grzegorza z Tours bazyliki Saint-Martin, zbudowanej w Tours przez świętego Perpetuusa (biskupa 460-490) na początku tego okresu i w tym czasie na skraju terytorium Franków, daje powód do ubolewania nad zniknięciem tej budowli, jednego z najpiękniejszych kościołów Merowingów, o którym mówi, że miał 120 marmurowych kolumn, wieże na wschodnim końcu i kilka mozaik: „Saint-Martin wykazywał pionowy akcent i kombinację bloków tworzących złożoną przestrzeń wewnętrzną oraz odpowiednio bogatą sylwetkę zewnętrzną, które miały być cechami charakterystycznymi romańskich budowli”. Cechą charakterystyczną bazyliki Saint-Martin, która stała się znakiem rozpoznawczym frankijskiej architektury kościelnej, był sarkofag lub relikwiarz świętego podniesiony tak, aby był widoczny i umieszczony osiowo za ołtarzem, czasem w absydzie. Nie ma rzymskich precedensów dla tej frankijskiej innowacji. Kościół św. Piotra w Vienne jest jedynym zachowanym. Gereona w Kolonii i opactwo Saint-Germain-des-Prés w Paryżu, są opisane jako podobnie ozdobne.

Niektóre małe budynki pozostają, zwłaszcza baptysteria, które wyszły z mody i zostały oszczędzone w odbudowie. W Aix-en-Provence, Riez i Fréjus, trzy ośmiokątne baptysteria, każde przykryte kopułą na filarach, świadczą o wpływie architektury orientalnej (baptysterium w Riez, w Alpes-de-Haute-Provence, przypomina baptysterium św. Jerzego, Ezra’, Syria). Jean w Poitiers (VI w.) ma formę prostokąta otoczonego trzema absydami. Jean w Poitiers (VI w.) ma formę prostokąta otoczonego trzema absydami. Pierwotna budowla została prawdopodobnie poddana licznym przebudowom, ale zachowuje w swej dekoracji (marmurowe kapitały) charakter merowiński.

Pośród bardzo licznych krypt, licznych ze względu na znaczenie kultu świętych w tamtych czasach, przetrwały jedynie krypty św.