–

Rodzina jest najważniejszym aspektem życia Etiopczyków. Stanowi podstawę sieci wsparcia, a krewni często są od siebie wzajemnie zależni, aby sprostać codziennym wyzwaniom (patrz Życie zbiorowe i przynależność do społeczności w podstawowych pojęciach). Znaczenie więzi rodzinnych oznacza, że wielu Etiopczyków czuje silne zobowiązanie do wspierania krewnych, którzy według zachodnich standardów mogą wydawać się „daleko” spokrewnieni. Na przykład osoba z Etiopii mieszkająca w anglojęzycznym kraju zachodnim może przedkładać wysyłanie pieniędzy członkom dalszej rodziny za granicą nad gromadzenie własnych oszczędności. W niektórych przypadkach, całe społeczności mogą być zależne (bezpośrednio lub pośrednio) od zaopatrzenia imigranta mieszkającego za granicą.

Struktura gospodarstwa domowego

Podstawowa struktura gospodarstwa domowego jest tradycyjnie duża, wielopokoleniowa i patrylokalna. Zwyczajem jest, że żona wprowadza się do rodziny męża po ślubie. Dlatego przeciętne etiopskie gospodarstwo domowe składa się zazwyczaj z trzech pokoleń: (1) najstarszej pary, (2) ich synów, żon synów i ewentualnych niezamężnych córek oraz (3) wnuków po żonatych synach. Jednak wiele osób może żyć w rodzinach nuklearnych w miastach lub w innych krajach. Synowie są często zachęcani do znalezienia własnej ziemi, a na obszarach miejskich zazwyczaj dążą do wyprowadzenia się z domu rodziców wraz z żoną. Jednak zasoby są nadal dzielone między członków rodziny, nawet gdy dzieci wyprowadzają się z domu.

Etiopczycy zazwyczaj mają kilkoro dzieci. W obszarach miejskich minimum to zazwyczaj czworo lub więcej, a na obszarach wiejskich liczba ta może być znacznie wyższa. Jednak rząd włożył wiele wysiłku w promowanie planowania rodziny, biorąc pod uwagę wysoką populację i brak zasobów. Stosowanie środków antykoncepcyjnych wśród zamężnych kobiet znacznie wzrosło z 6% w 2000 r. do 27% w 2012 r.1 W 2016 r. oszacowano, że większość kobiet urodziła swoje pierwsze dziecko około 20 roku życia.2

Dynamika gospodarstw domowych

Dynamika gospodarstw domowych może się znacznie różnić między różnymi grupami etnicznymi, regionami i religiami Etiopii. Co więcej, koncepcje dorosłości i/lub osiągnięcia pełnoletności przez dzieci mogą się różnić w zależności od przynależności etnicznej i płci. Na przykład, podczas gdy wiek przyzwolenia i dorosłości wynosi zgodnie z prawem 18 lat, koncepcje dojrzałości mogą się różnić na obszarach wiejskich, gdzie istotne wydarzenia cyklu życia, takie jak obrzezanie lub małżeństwo, są również brane pod uwagę.3

Zasady obowiązujące w rodzinie są bardzo ważne i oczekuje się, że będą przestrzegane. We wszystkich sektorach etiopskiego społeczeństwa rodzice i starsi cieszą się dużym szacunkiem. Dlatego też oczekuje się, że dziecko nigdy nie odezwie się do swoich rodziców. Jeśli dziecko jest nieposłuszne, kara cielesna jest powszechną formą dyscypliny w Etiopii. W dorosłym życiu na większość decyzji jednostki nadal wpływają rodzice, zwłaszcza w przypadku kobiet. Na obszarach wiejskich rodzice mają jeszcze większy autorytet. Starsi członkowie rodziny oczekują, że dzieci i wnuki będą się nimi opiekować do późnej starości.

Role płci

Role płci są jasno określone w Etiopii. Mężczyźni posiadają największą władzę, podczas gdy kobiety są ogólnie uważane za podległe swoim mężom i ojcom. Na przykład, w przypadku braku ojca, najstarszy syn zazwyczaj przejmuje rolę głowy gospodarstwa domowego i posiada większą moc decyzyjną niż jego matka. Ponadto, wszystko podlega różnicom pomiędzy różnymi grupami etnicznymi. Na przykład, dziewczęta generalnie mają więcej władzy społecznej wśród grupy etnicznej Surma.4

Od mężczyzn oczekuje się generalnie, że będą ponurymi, odważnymi, pełnymi szacunku i stabilnymi finansowo osobami.5 Tymczasem kulturowy ideał kobiety jest charakteryzowany jako dziewicza i piękna dziewczyna. Za szczególnie ważną uważa się kobiecą skromność seksualną. Te kulturowe wyobrażenia o męskości i kobiecości mają tendencję do dyktowania mężczyznom i kobietom udziału w wielu działaniach w Etiopii. Jest to najbardziej widoczne, gdy obserwujemy role kobiet i mężczyzn w gospodarowaniu lub gotowaniu. Na przykład praca na roli (np. w rolnictwie) jest często postrzegana jako nieodpowiednia dla kobiet. Oczekuje się, że tylko mężczyźni powinni zabijać zwierzęta, podczas gdy kobiety powinny je gotować i przygotowywać do jedzenia. Mężczyźni generalnie nie powinni wchodzić do kuchni ani wykonywać prac domowych.

Należy zauważyć, że od etiopskich kobiet oczekuje się, że będą bardzo pracowite i zdolne.6 Podział ról płci w zadaniach podkreśla komplementarne relacje w pracy. Podczas gdy mężczyźni są na ogół głównymi żywicielami dochodów, od ich żon oczekuje się równie dużego zaangażowania w pracę w domu. Niektórzy twierdzą, że podczas gdy chłopcy wykonują najcięższe (fizycznie) prace domowe, dziewczęta mają te bardziej czasochłonne. Na przykład przygotowywanie posiłków może trwać godzinami. Ta różnica oznacza, że niektóre kobiety lub dziewczęta mogą mieć mniej czasu na uczęszczanie do szkoły lub skoncentrowanie się na karierze, chyba że rodzina posiada służącą.

Niektóre młodsze lub bardziej liberalne pary będą dzielić się zadaniami domowymi w większym stopniu. Jednak etiopskie kobiety są często oceniane na podstawie ich zdolności domowych. Na przykład, „właściwa” pani powinna wiedzieć, jak pokroić kurczaka na 12 precyzyjnych kawałków. Te role są wpajane od najmłodszych lat, a dzieci uczą się w szkole dostrzegać różnicę między konkretnymi zadaniami mężczyzn i kobiet. W niektórych konserwatywnych gospodarstwach domowych kobiety mogą być upominane za niewykonywanie prac domowych. Co więcej, wielu mężczyzn może uważać, że bycie postrzeganym jako wykonujący pracę kobiety jest społecznie wstydliwe. Na przykład chłopiec, który nie ma sióstr może uznać za wstydliwe, że jest zobowiązany do pomocy matce w kuchni.

W obszarach miejskich, kobiety są na ogół dobrze wykształcone i zatrudnione. Jednak opinie mężczyzn są często bardziej cenione w miejscu pracy i sferze publicznej. Dlatego też, choć kobiety oficjalnie mają dostęp do procesów o zadośćuczynienie za dyskryminację, normy społeczne powodują, że rzadko korzystają z tego prawa. Kobiety mają również generalnie mniejszy dostęp do edukacji i ziemi w Etiopii z wielu powodów kulturowych i społecznych.

Małżeństwo i randki

Pasualne randki nie są powszechne w Etiopii. Ludzie zazwyczaj spotykają się z partnerem z myślą o małżeństwie. Małżeństwo pozostaje jednym z najważniejszych wydarzeń w życiu człowieka, stanowiąc połączenie dwóch rodzin, gdy kobieta wprowadza się do domu męża. Oznacza ono również dojrzałość pary i pełne przejście do dorosłości społecznej.

Etiopskie kobiety i mężczyźni zazwyczaj mają wpływ na to, kim będzie ich przyszły partner. Jednak bardzo ważne jest, aby rodzice panny młodej i pana młodego zaakceptowali rodziny każdej z nich przed ślubem. W niektórych przypadkach małżeństwo może zostać zaaranżowane przez dwie rodziny, które chcą się do siebie zbliżyć. Małżeństwa międzywyznaniowe pomiędzy członkami różnych religii są generalnie rzadkie. Jednakże, małżeństwa międzyetniczne są stosunkowo częste.

Większość ludzi żyjących w Etiopii będzie przestrzegać tradycyjnych metod w celu znalezienia partnera. Ogólnie rzecz biorąc, grupa starszych (shimagile) odwiedzi rodzinę panny młodej w imieniu rodziny pana młodego i złoży propozycję zaręczyn. Jest to zazwyczaj ksiądz, wspólny przyjaciel obu rodzin, osoba o wysokim statusie w społeczności. Jeśli wszystko pójdzie dobrze, posag (tilosh) zostanie zorganizowany. Rodzice mogą obiecać swoje młode córki innym rodzinom w zamian za przyszłe małżeństwa. Zwyczaje te mogą się jednak znacznie różnić między poszczególnymi grupami etnicznymi.

Istnieje kulturowe oczekiwanie, że mężczyźni będą finansowo utrzymywać swoją żonę. Dlatego zwykle czekają, aż skończą szkołę, zdobędą pracę i będą w stanie odpowiednio utrzymać parę, zanim zaczną starać się o małżeństwo. Z drugiej strony, atrakcyjność niezamężnej kobiety i jej szanse na małżeństwo maleją wraz z wiekiem; ludzie stają się coraz bardziej podejrzliwi wobec czystości niezamężnej kobiety. Seks przedmałżeński, zwłaszcza w przypadku kobiet, jest silnie napiętnowany. Dlatego rzadko przyznaje się do niego, jeśli ma miejsce.

Prawny wiek zawarcia małżeństwa w Etiopii wynosi 18 lat zarówno dla dziewcząt, jak i chłopców, ale przepisy te nie zawsze są egzekwowane. Wskaźnik małżeństw dzieci znacznie się zmniejszył w ciągu ostatnich dziesięcioleci. Jednak według szacunków UNICEF z 2017 r., 40% dziewcząt jest wydawanych za mąż przed ukończeniem 18 roku życia.7 Takie małżeństwa na ogół występują wśród bardziej zubożałych ekonomicznie społeczności.

Rozwody występują, choć nieregularnie, a zwyczaje wokół nich różnią się. Na przykład, w niektórych przypadkach, rozwiedzione kobiety mają kulturowy zakaz poślubiania innego mężczyzny z tej samej rodziny lub wioski, co jej były mąż. W niektórych społecznościach Etiopii praktykowane jest dziedziczenie wdowie, polegające na tym, że w przypadku śmierci męża kobietą opiekuje się jej szwagier. Ogólnie rzecz biorąc, samotne kobiety, wdowy i rozwiedzione matki mogą stać się przedmiotem plotek w społeczności. Mogą być postrzegane jako ciężar dla swojej rodziny i źródło ekonomicznej bezradności. Coraz częściej zdarza się, że samotne kobiety, takie jak wdowy lub rozwiedzione matki, prowadzą gospodarstwa rolne w celu utrzymania się.

1 Centralna Agencja Wywiadowcza, 2018

2 Centralna Agencja Wywiadowcza, 2018

3 Abebe, 2008

4 Abebe, 2008

5 Crivello & van der Gaag, 2016

6 Crivello & van der Gaag, 2016

7 Girls Not Brides, 2018