Pachamama

Muzeum Pachamamy w Argentynie

Pachamama i jej syn-mąż, Inti, są czczeni jako dobroczynne bóstwa na obszarze znanym jako Tawantinsuyu. Tawantinsuyu to nazwa dawnego imperium Inków, a region ten rozciąga się przez Andy na terenie dzisiejszej Boliwii, Ekwadoru, Chile, Peru i północnej Argentyny. Ludzie zazwyczaj wznoszą toast na cześć Pachamamy przed spotkaniami i uroczystościami. W niektórych regionach ludzie codziennie wykonują specjalny rodzaj libacji, znany jako challa. Rozlewają niewielką ilość chicha na podłogę, dla bogini, a następnie wypijają resztę.

Pachamama ma specjalny dzień kultu zwany Martes de challa (Wtorek Challi). Ludzie zakopują jedzenie, rzucają cukierki i palą kadzidła, aby podziękować Pachamamie za ich zbiory. W niektórych przypadkach świętujący asystują tradycyjnym kapłanom, znanym jako yatiris w języku Aymara, w wykonywaniu starożytnych rytuałów mających przynieść szczęście lub dobrą wolę bogini, takich jak składanie w ofierze świnek morskich lub palenie płodów lamy (choć dziś jest to rzadkością). Festiwal zbiega się z chrześcijańskim świętem Shrove Tuesday, obchodzonym również wśród katolików jako Carnevale lub Mardi Gras.

Centralnym rytuałem do Pachamama jest Challa lub Pago (zapłata). Wykonuje się go przez cały sierpień, a w wielu miejscach także w pierwszy piątek każdego miesiąca. Inne ceremonie odprawiane są w specjalnych momentach, np. przy wyjeździe na wycieczkę lub przy mijaniu apachety. Według Mario Rabey i Rodolfo Merlino, argentyńskich antropologów, którzy badali kulturę andyjską od lat 70-tych do 90-tych,

„Najważniejszym rytuałem jest challaco. Challaco jest deformacją słów Quechua 'ch’allay’ i 'ch’allakuy’, które odnoszą się do czynności uporczywego pokrapiania. W obecnym języku campesinos z południowych Andów Środkowych, słowo challar jest używane w znaczeniu „karmić i dawać pić ziemi”. Chalaco obejmuje skomplikowaną serię rytualnych czynności, które rozpoczynają się w rodzinnych domach noc wcześniej. Gotują oni specjalną potrawę, tijtincha. Ceremonia kończy się nad stawem lub strumieniem, gdzie ludzie składają serię hołdów Pachamamie, w tym „jedzenie, napoje, liście koki i cygara.”

Rytuały domoweEdit

Rytuały ku czci Pachamamy odbywają się przez cały rok, ale są szczególnie obfite w sierpniu, tuż przed sezonem siewu. Ponieważ sierpień jest najzimniejszym miesiącem zimy w południowych Andach, ludzie czują się bardziej podatni na choroby. Dlatego sierpień jest uważany za „podstępny miesiąc”. W tym czasie Andyjczycy wierzą, że muszą być w bardzo dobrych stosunkach z naturą, aby zachować zdrowie i ochronę dla siebie, swoich plonów i zwierząt hodowlanych. W tym celu rodziny odprawiają rytuały oczyszczające, paląc rośliny, drewno i inne przedmioty, aby odstraszyć złe duchy, których w tym czasie jest więcej. Ludzie piją również mate (południowoamerykański gorący napój), który ma dawać szczęście.

W noc przed 1 sierpnia rodziny przygotowują się do uczczenia Pachamamy, gotując przez całą noc. Gospodarz spotkania następnie robi dziurę w ziemi. Jeśli ziemia wyjdzie ładna, oznacza to, że będzie to dobry rok; jeśli nie, rok nie będzie obfity. Zanim którykolwiek z gości będzie mógł jeść, gospodarz musi najpierw dać talerz z jedzeniem Pachamamie. Pozostawione jedzenie wysypuje się na ziemię i odmawia się modlitwę do Pachamamy.

Niedzielna paradaEdit

Główną atrakcją festiwalu Pachamama jest niedzielna parada. Komitet organizacyjny festiwalu wyszukuje najstarszą kobietę w społeczności i wybiera ją na „Królową Pachamama Roku”. Wybory te odbyły się po raz pierwszy w 1949 roku. Rdzenne kobiety, w szczególności starsze kobiety, są postrzegane jako wcielenia tradycji i jako żywe symbole mądrości, życia, płodności i reprodukcji. Wybrana królowa Pachamama jest eskortowana przez gauchos, którzy okrążają plac na swoich koniach i salutują jej podczas niedzielnej parady. Niedzielna parada jest uważana za punkt kulminacyjny festiwalu.

.