Kobiece zaburzenie awersji seksualnej

Zaburzenie awersji seksualnej jest zwykle klasyfikowane jako podkategoria hipoaktywnego zaburzenia pożądania seksualnego (HSSD) i jest często mylone z brakiem pożądania seksualnego.(1,2) Wielu ekspertów uważa to zaburzenie za fobię lub zaburzenie lękowe, chociaż jego kontekst seksualny również klasyfikuje je jako zaburzenie seksualne. Może to być również podwójne zaburzenie obejmujące lęk seksualny i zaburzenie paniczne.(1,3)

Kryteria diagnostyczne

Druga międzynarodowa grupa multidyscyplinarna zebrana przez American Foundation for Urologic Disease definiuje ten problem jako „skrajny lęk i/lub obrzydzenie w związku z przewidywaniem i/lub próbą jakiejkolwiek aktywności seksualnej.(3) Podobnie jak w przypadku innych zaburzeń seksualnych, to czy zaburzenie powoduje osobisty niepokój, czy też nie, jest kluczowe dla diagnozy.(1) DSM-IV-TR opublikowany w 2000 roku opisuje zaburzenie awersji seksualnej jako „uporczywą lub nawracającą skrajną awersję do, i unikanie, wszystkich (lub prawie wszystkich) genitalnych kontaktów seksualnych z partnerem seksualnym; zaburzenie powoduje znaczny niepokój lub trudności interpersonalne, a dysfunkcja seksualna nie jest tłumaczona przez inne zaburzenie osi I (z wyjątkiem innej dysfunkcji seksualnej).”(4)

Niewiele wiadomo o etiologii, rozpowszechnieniu lub leczeniu tego zaburzenia, z wyjątkiem tego, że jest to trwająca całe życie lub nabyta uwarunkowana reakcja, która często wiąże się z historią traumy seksualnej lub nadużycia, i dotyczy częściej kobiet niż mężczyzn.(1,2) Niechęć do aktywności seksualnej rzadko jest początkową skargą, ponieważ pacjenci często starają się unikać kontaktu z narządami płciowymi, nawet w kontekście badania ginekologicznego. Mogą również unikać rozmowy na temat swojej niechęci do seksu w środowisku terapeutycznym. Ważne jest, aby wykluczyć HSDD, ponieważ objawy w pewnym stopniu pokrywają się, a niektóre kobiety z zaburzeniami awersyjnymi mają nienaruszone libido, a nawet zgłaszają przyjemność przy rzadkich okazjach, kiedy angażują się w aktywność seksualną.(1)

Kingsberg i Janata zaproponowali rewizję aktualnych diagnoz i kryteriów DSM-IV-TR w celu lepszego rozróżnienia pomiędzy pierwotnym (trwającym całe życie) i wtórnym (nabytym) zaburzeniem awersji seksualnej (patrz Tabela 11).(1)

Leczenie zaburzenia awersji seksualnej

Tak jak w przypadku diagnozy, leczenie zaburzenia awersji seksualnej jest trudne, głównie dlatego, że pacjenci są często oporni na omawianie tego zaburzenia. Obecnie leczenie polega na skierowaniu pacjenta do psychologa lub seksuologa na terapię odczulającą.(1)

1. Kingsberg SA, Janata JW. Zaburzenia awersji seksualnej. In: Levine S, ed. Handbook of Clinical Sexuality for Mental Health Professionals. New York, NY: Brunner-Routledge, 2003; pp 153-166.
2. Anastasiadis AG, Salomon L, Ghafar MA, et al. Female sexual dysfunction: state of the art. Curr Urol Rep 2002;3:484-491.
3. Basson R, Leiblum S, Brotto L, et al. Definitions of women’s sexual dysfunction reconsidered: advocating expansion and revision. J Psychosom Obstet Gynecol 2003;24:221-229.
4. American Psychiatric Association. DSM-IV-TR: Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, 4th edition, Text Revision. Washington, DC: Amerykańskie Towarzystwo Psychiatryczne; 2000.

.