Instytut Sztuki Egipskiej i Archeologii

Świątynia Mortuarium Królowej Hatszepsut

Świątynia Mortuarium Hatszepsut (ok. 1478/72-1458 p.n.e.) pochodzi z okresu Nowego Państwa. To nestles u podnóża klifów w naturalnej „zatoce” na zachodnim brzegu Luksoru. Obszar ten od dawna był święty dla bogini Hathor i był miejscem wcześniejszej świątyni i grobowca króla Nebhepetre Mentuhotep (ok. 2008-1957 pne) z Bliskiego Państwa (rampa widoczna na skraju po lewej). Po wprowadzeniu chrześcijaństwa świątynia Hatszepsut była używana jako klasztor, stąd jej współczesna nazwa, Deir el-Bahri, po arabsku „Północny Klasztor”.

Hatshepsut była kobieta faraon, który miał siebie przedstawiony obrazowo jako mężczyzna. Ona służyła jako współregent z jej bratanek Thutmose III (c.1479-1425 pne).

Polska Narodowa Akademia Nauk jest odpowiedzialna za badania i renowację trzech poziomów świątyni. Na wiosnę 1995 roku, pierwsze dwa poziomy były prawie zakończone, a najwyższy poziom był nadal w trakcie rekonstrukcji.

Świątynia Hatszepsut była dobrze usytuowana, aby uniknąć osunięć skalnych, w przeciwieństwie do świątyń Nebhepetre-Mentuhotepa i Thutmose III (na lewo i za świątynią Hatszepsut).

Świątynia Hatszepsut – Kaplica Hathor

Ponieważ Hathor była strażniczką obszaru Deir el-Bahri, stosowne jest znalezienie kaplicy jej poświęconej w obrębie świątyni grobowej Hatszepsut (południowy koniec drugiego poziomu). Kolumny, które wypełniają dziedziniec tej kaplicy, to kolumny Hathor, z których każda przypomina sistrum, instrument perkusyjny związany z boginią miłości i muzyki. Kapitałem jest głowa kobiety z krowimi uszami zwieńczona koroną, której zakrzywione boki zakończone są spiralami, być może sugerującymi krowie rogi. W centralnej części korony znajduje się sanktuarium, w którym dwie uraei (kobry z rozpostartymi kapturami) zwieńczone są tarczami słonecznymi. Całość wieńczy gzyms cavetto.

Świątynia Hatszepsut – Kaplica Anubisa

Na północnym krańcu drugiego poziomu świątyni grobowej Hatszepsut, znajduje się Kaplica Anubisa. Anubis był bogiem balsamowania i cmentarza. Często przedstawiany był z ciałem człowieka i głową szakala, tak jak tutaj. Anubis siedzi na tronie, który z kolei opiera się na małym cokole. Stoi on przed stosem ofiar, który sięga w ośmiu poziomach od dołu do góry rejestru.

Pomimo, że wiele z kolorów teraz zniknęło, można sobie wyobrazić żywość oryginalnego obrazu. Egipcjanie używali pigmentów mineralnych, więc kolory nie wyblakły tak bardzo jak pigmenty roślinne.

Świątynia Hatszepsut – Posąg Ozyryda

Ten posąg Ozyryda stoi przed jedną z kolumn na trzecim poziomie świątyni kostnicy Hatszepsut. Ozyrys był egipskim bogiem płodności, zmartwychwstania i przyszłego świata. Zazwyczaj przedstawiano go owiniętego w mumię, trzymającego w ręku sierp i bicz jako berła i symbole jego panowania nad naturą. W połączeniu z rogiem (po prawej) znajduje się berło (hieroglif oznaczający „panowanie”). Połączony z biczem (po lewej) jest ankh (hieroglificzny znak oznaczający „życie”). Ten posąg Ozyrysa ma delikatne rysy Hatszepsut, żeńskiego faraona. Nosi on podwójną koronę Egiptu i fałszywą brodę z zakrzywionym końcem (wskazującym na boskość).

Trzeci poziom świątyni pogrzebowej Hatszepsut

Pośród luźnych bloków na trzecim poziomie świątyni pogrzebowej Hatszepsut jest ten ozdobiony podniesioną płaskorzeźbą Horusa jako sokoła. On nosi podwójną koronę Górnego i Dolnego Egiptu, przypominając nam, że faraon był ziemską manifestacją boga, który był władcą niebios.