How to Clear a Path Through 60 Feet of Snow, Japanese Style

Mt. Tateyama wznosi się na wysokość 9 892 stóp w japońskich górach Hida i jest uważana za jedną z Trzech Świętych Gór tego kraju. Może być również jedną z najbardziej śnieżnych gór w Japonii, a być może jednym z najbardziej śnieżnych miejsc na Ziemi.

Góry Hida są częścią Alp Japońskich i meteorolodzy podejrzewają, że części tego pasma otrzymują aż 1500 cali śniegu rocznie, czyli 125 stóp. Piled continuously, that would be snow nearly half as high as the Statue of Liberty.

Amazingly, there is a highway that runs through a part of this epic snow country. Droga nr 6 zaczyna się w 420-tysięcznym nadmorskim mieście Toyama, zbliża się do zachodniego zbocza góry Tateyama, a następnie znika w tunelu. Trasa w końcu wyłania się po drugiej stronie gór Hida, w prefekturze Nagano, gdzie w 1998 roku odbywały się Zimowe Igrzyska Olimpijskie. Ale tuż przed wjazdem do tunelu – i zaraz po minięciu odległego hotelu Tateyama Kokusai w stylu The Shining – droga biegnie przez około ćwierć mili wzdłuż podstawy szerokiego grzbietu. W Japonii ten szczególny odcinek autostrady znany jest jako yuki-no-otani, czyli Śnieżny Kanion.

Wysokość śnieżnych ścian kanionu może osiągnąć oszałamiające 66 stóp. Używając innej analogii z Nowego Jorku, można by powiedzieć, że przeciętny pięciopiętrowy apartamentowiec w East Village jest zasypany od stóp do głów śniegiem.

„Ilość śniegu, jaka tu spada, jest po prostu wyjątkowa” – mówi Yoshihide Tanikawa, wiceprezes Toyama Prefectural Road Public Corporation, która odpowiada za odśnieżanie wielu części prefektury Toyama, w tym Śnieżnego Kanionu. Przyczyną tak ogromnych opadów śniegu jest zbieg czynników geograficznych i meteorologicznych. „Toyama leży na wybrzeżu o zerowej wysokości nad poziomem morza”, wyjaśnia Tanikawa, a zaledwie 20 mil od oceanu znajduje się góra Tateyama. „Wysokość wzrasta więc z poziomu morza do 3000 metrów w bardzo krótkim czasie.”

Każdej zimy zachodnia część Japonii, która stała się znana jako Kraj Śniegu, doświadcza zimowego monsunu. Mroźne syberyjskie powietrze płynące na południe i wschód przez stosunkowo ciepłe wody Morza Japońskiego generuje chmury śnieżne, które uwalniają swoje płatki, gdy zbliżają się do lądu. Zjawisko to jest podobne do efektu śniegu na jeziorach w Stanach Zjednoczonych. Jednak podczas gdy Wielkie Jeziora mogą zamarznąć, skutecznie wyłączając maszynę śnieżną, Morze Japońskie pozostaje otwarte przez całą zimę. Góry przybrzeżne, takie jak Mt. Tateyama, wzmacniają śnieg.

Syracuse, Nowy Jork, często nazywane najbardziej śnieżnym miastem w Stanach Zjednoczonych, otrzymuje średnio 117 cali śniegu rocznie. Najbardziej śnieżnym miastem w Japonii z ponad milionem mieszkańców jest Sapporo, na północnej wyspie Hokkaido, gdzie w ciągu roku spada 235 cali śniegu. Najbardziej zaśnieżonym miastem Japonii z populacją powyżej 300 000 byłoby Aomori, na północnym krańcu głównej wyspy Japonii Honshu, meldujące się na 263 calach rocznie.

Sięgając dalej w dół listy, liczby szybują w górę. Tokamachi to najbardziej śnieżne małe miasto w Japonii, liczące około 54 tys. mieszkańców; w ciągu roku spada tam 460 cali śniegu. A Sukayu Onsen, tradycyjny japoński kurort z gorącymi źródłami, położony wysoko w górach Hakkoda i niedaleko Aomori, jest najbardziej śnieżnym zamieszkałym miejscem w Japonii – i być może na świecie. Roczna suma opadów w Sukayu wynosi 695 cali. To 26 razy więcej śniegu niż Nowy Jork otrzymuje w ciągu jednej zimy i ponad sześć razy więcej niż rzekomo śnieżne Syracuse. Równie niezwykłe jest to, że droga do Sukayu Onsen jest otwarta przez cały rok. Nasuwa się pytanie: Jak, u licha, Japonia usuwa cały ten śnieg i nie jest nękana przez zimę ciągłych dni śnieżnych?

„To jest praca i ktoś musi ją wykonywać”, mówi Takuma Igarashi, japoński kierowca pługu śnieżnego od ponad 20 lat. „Być może robimy to w cieniu, ale jest to dla dobra wszystkich”. Igarashi, który opowiadał o swoich doświadczeniach ubrany w czerwone trampki, grubą kurtkę roboczą z żółtą kamizelką odblaskową i hełmem, obecnie orze śnieg w Toyamie, nadmorskim mieście, w którym zaczyna się droga do Śnieżnego Kanionu. Opady śniegu w Toyamie nie są tak obfite jak w wielu miejscach w Japonii, ale to ponad milionowe miasto wciąż ma 144 cale śniegu rocznie. Na wieść o tym, że w lutym ubiegłego roku Nowy Jork zamknął szkoły w całym mieście z powodu burzy, podczas której spadło dziewięć cali śniegu (23 centymetry), Igarashi roześmiał się.

„Tutaj, w Toyamie, czasami w ciągu jednej nocy spadnie od 20 do 30 centymetrów śniegu”, mówi. Aby mieć pewność, że drogi będą czyste do godziny 6 rano w Toyamie, Igarashi i załoga setek innych kierowców pługów śnieżnych pracują przez całą noc. „Jeśli nie usuniemy śniegu,” mówi, „nikt nie będzie w stanie przejechać.”

W Śnieżnym Kanionie nie-ludzką gwiazdą jest HTR608, rotacyjna dmuchawa do śniegu wyprodukowana przez firmę Nichijo – 608 odnosi się do silnika o mocy 608 koni mechanicznych. HTR608 może przeorać śnieg o wysokości do sześciu stóp. Obracająca się belka pomaga wciągnąć śnieg do maszyny, a potężne śmigło wyrzuca go przez aerodynamiczną rurę, która może rozpylić śnieg na wysokość prawie 50 stóp i pół boiska piłkarskiego w bok. Ale zanim ten potwór może w ogóle rozpocząć pracę w Śnieżnym Kanionie, musi nastąpić seria wcześniejszych wydarzeń związanych z odśnieżaniem.

Mt. Tateyama otrzymuje zbyt dużo śniegu i jest zbyt odległa, aby otrzymywać ciągłe leczenie pługami śnieżnymi, dlatego też przez większą część zimy śnieg jest dopuszczony do zakopania przełęczy. Na początku marca, buldożer specjalnie wyposażony w GPS i przenośny telefon satelitarny zostaje wysłany na górę i nad Śnieżny Kanion. GPS i telefon satelitarny pracują w tandemie, aby zapewnić kierowcy szczegółowy obraz na ekranie wideo lokalizacji spychacza w stosunku do środka zasypanej śniegiem autostrady. Zadaniem tego kierowcy nie jest odśnieżanie, ale po prostu wyznaczanie dokładnego śladu samej drogi. Za spycharką GPS podąża zespół spycharek, które rozpoczną odśnieżanie. Pierwsze spycharki będą spychać i przenosić śnieg do przodu, do miejsc, gdzie głębokość jest mniejsza i można go zepchnąć na bok lub zrzucić. Do poszerzenia drogi używane są koparki. Gdy buldożery znajdą się w odległości mniejszej lub równej sześciu stopom od drogi, dmuchawy rotacyjne mogą rozpocząć swoją pracę i pomóc w końcu odsłonić długo zakopany asfalt.

Zaoranie 14-milowego odcinka drogi, który biegnie od krawędzi Toyamy przez Śnieżny Kanion, zajmuje około miesiąca. Do połowy kwietnia Śnieżny Kanion jest zazwyczaj gotowy na przyjęcie turystów. W zeszłym roku odwiedziło go 270 000 osób. „Pierwotnie usuwanie śniegu było tylko po to, aby móc przywieźć ludzi i zaopatrzenie do hotelu Tateyama Kokusai,” mówi Tanikawa, „ale potem zdaliśmy sobie sprawę, że mamy coś dość wyjątkowego i dlaczego nie przywieźć ludzi, aby zobaczyli ściany.”

Ale to, czy Góry Hida, i Japonia w ogóle, będą nadal otrzymywać epickie opady śniegu w miarę ocieplania się świata, to już inna kwestia. Dr Hiroaki Kawase, z Japońskiej Agencji Meteorologicznej, zbadał tę kwestię. Wraz ze wzrostem temperatur, opady śniegu w zachodniej części Japonii powinny się zmniejszyć, poinformował Kawase w badaniu opublikowanym w listopadzie 2013 roku w Journal of Geophysical Research. Spadek ten będzie jednak znacznie bardziej odczuwalny na niższych wysokościach, takich jak Toyama, gdzie większość śniegu spada przy temperaturach bliskich zera. Kilka stopni ciepła w tym miejscu będzie stanowić dużą różnicę. Wyżej położone tereny prawdopodobnie nadal będą miały wyjątkowo śnieżne zimy, przynajmniej w najbliższym czasie. Mimo to kultura Japońskiego Kraju Śniegu może się już zmieniać.

„Pamiętam, że kiedy byłem w liceum, było tam o wiele więcej śniegu” – mówi Tanikawa, który ma teraz 50 lat. „Rano spadał śnieg i padał cały dzień, gdy byliśmy w szkole. Kiedy wracałem do domu, do odśnieżenia było od 40 do 50 centymetrów śniegu.”

„Moje dzieci”, dodaje Tanikawa, „nie miały takich doświadczeń.”Byłem zdumiony; 40 do 50 centymetrów śniegu to około 16 do 20 cali, i zastanawiałem się, czy kiedykolwiek spadło wystarczająco dużo śniegu – a co ważniejsze, śnieg wyprzedził pługi śnieżne – aby Tanikawa mógł przeżyć dzień śniegu jako dziecko.

Odpowiedź oczywiście brzmiała nie.

Dziękowania dla Mathieu Glaceta za tłumaczenie wywiadów.