Epidemiologia przewlekłej obturacyjnej choroby płuc

Przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP) jest główną przyczyną śmiertelności i niepełnosprawności na całym świecie. Średnio około 5-15% dorosłych w krajach uprzemysłowionych ma POChP określaną na podstawie spirometrii. W 1990 roku POChP zajmowała dwunastą pozycję na świecie jako przyczyna łącznej śmiertelności i niepełnosprawności, ale oczekuje się, że do 2020 roku stanie się piątą przyczyną. POChP ma przewlekły, długotrwały przebieg, charakteryzujący się nieodwracalnym zmniejszeniem natężonej objętości wydechowej pierwszosekundowej (FEV1), narastającą dusznością i innymi objawami ze strony układu oddechowego oraz postępującym pogorszeniem stanu zdrowia. Po postawieniu diagnozy 10-letnia przeżywalność wynosi około 50%, przy czym ponad jedna trzecia pacjentów umiera z powodu niewydolności oddechowej. Wiele czynników środowiskowych, takich jak zanieczyszczenie powietrza, zwiększa ryzyko zgonu u chorych na POChP. Etiologia POChP jest w przeważającej mierze zdominowana przez palenie tytoniu, chociaż wiele innych czynników może odgrywać rolę. Niektóre warianty genetyczne mogą zwiększać podatność na czynniki środowiskowe, choć niewiele wiadomo, które geny są istotne. Istnieją wyraźne dowody na rolę alfa-1-antytrypsyny, ale odsetek zachorowań na POChP przypisywanych odpowiednim wariantom wynosi zaledwie 1%. Uważa się, że cechy fenotypowe, które odgrywają rolę w rozwoju POChP, obejmują płeć (kobiety są bardziej narażone), reaktywność oskrzeli i atopię. Istnieją silne dowody na związek między paleniem tytoniu a POChP, przy czym spadek FEVI wyrównuje się po zaprzestaniu palenia. Stwierdzono, że bierne palenie wiąże się z niewielkim, choć statystycznie istotnym spadkiem FEV1. Inne czynniki ryzyka, które mogą mieć znaczenie w rozwoju POChP, to zawód, niski status społeczno-ekonomiczny, dieta i prawdopodobnie niektóre narażenia środowiskowe we wczesnym okresie życia. Chociaż istnieją coraz liczniejsze dowody na to, że tlenoterapia, leczenie farmakologiczne i rehabilitacja mogą poprawić przebieg przewlekłej obturacyjnej choroby płuc, zapobieganie paleniu tytoniu pozostaje najistotniejszym działaniem, nie tylko w celu zapobiegania przewlekłej obturacyjnej chorobie płuc, ale także w celu zatrzymania jej rozwoju.