Echolokacja może pomóc niewidomym w nauce nawigacji jak nietoperze

Niektórzy niewidomi uczą się niezwykłej umiejętności echolokacji, wykorzystując kliknięcia ustami do poznawania otoczenia w sposób porównywalny do nawigacji nietoperzy.

Teraz naukowcy odkryli nowe możliwości wglądu w sposób wykonywania tego wyczynu, co może pomóc innym w nauce tej umiejętności.

Badania potwierdzają, że ludzie mogą identyfikować obiekty z dużą dokładnością, słuchając echa kliknięć ust i że dokonują subtelnych zmian w swoich wzorcach klikania w zależności od lokalizacji obiektu.

Większość ludzi, którzy rodzą się niewidomi, jest bardzo wrażliwa na akustykę swojego środowiska – używając echa, które odbija się od obiektów, ścian i budynków do nawigacji i unikania kolizji. Jednak w ostatnich latach wzrosła świadomość zdolności niektórych niewidomych osób do aktywnego korzystania z echolokacji za pomocą kliknięć ustami. Jeden amerykański ekspert w dziedzinie echolokacji, Daniel Kish, wykorzystuje tę technikę do dokładnego budowania mentalnego szkicu pokoju, jak również używa jej do jazdy na rowerze górskim wzdłuż nowych szlaków.

Lore Thaler, która prowadziła prace na Uniwersytecie Durham, powiedziała: „Z perspektywy naukowej, to jest mocno ustalone, że ludzie mogą to zrobić.”

Thaler powiedział, że umiejętność często pojawia się spontanicznie u dzieci, jak eksperymentują ze sposobami zbadania ich środowiska. „Odkryliśmy, że w końcu robią podobne rzeczy, nawet jeśli rozwinęły tę umiejętność niezależnie”, dodała.

W najnowszym badaniu, ośmiu ekspertów echolokatorów otrzymało zadanie zauważenia, czy 17,5 cm dysk był obecny w ich środowisku. Naukowcy umieścili dysk w odległości jednego metra od ochotników pod różnymi kątami. Ochotnicy byli w 100% dokładni w dostrzeganiu obiektu, gdy znajdował się on bezpośrednio przed nimi, ale ich wskaźnik sukcesu spadł do 80%, gdy był on nieco za nimi i 50% – nie lepiej niż przypadek – gdy znajdował się bezpośrednio za ich plecami (ruch głowy nie był dozwolony).

Uczestnicy mieli tendencję do instynktownego zwiększania liczby i głośności kliknięć, gdy obiekt znajdował się dalej za nimi, badanie wykazało, że odzwierciedla to rodzaj dostosowań dokonywanych przez nietoperze podczas nawigacji za pomocą sonaru.

Znajomość rodzajów strategii stosowanych przez ekspertów może pomóc w szkoleniu innych osób niedowidzących w zakresie echolokacji, ma nadzieję Thaler. „Jest to umiejętność, której można się nauczyć”, dodała.

Technika ta jest zazwyczaj używana wraz z laską lub psem przewodnikiem – nie jako zamiennik – ale może pomóc uniknąć kolizji z obiektami na wysokości głowy i daje wrażenie szerszego otoczenia, czego nie mogą zrobić inne pomoce.

„To daje wrażenie większej skali przestrzeni, z czym niektórzy ludzie niewidomi od urodzenia mogą naprawdę walczyć”, powiedział Thaler.

Znaleziska zostały opublikowane w czasopiśmie Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences.

.