Dorian Gray (postać)

Fabuła powieści różni się w zależności od opublikowanych wersji. Poniższe streszczenie dotyczy najdłuższej wersji, powieści z 1891 roku. Jednak niektóre epizody opisują w szczególności spotkanie Doriana z (i późniejsze morderstwo) Jamesem Vane. To nie pojawia się w wersji pierwotnie przedłożonej przez Wilde’a do publikacji.

Obraz Doriana Graya rozpoczyna się w letni dzień w wiktoriańskiej Anglii, gdzie Lord Henry Wotton, człowiek opiniotwórczy, obserwuje wrażliwego artystę Basila Hallwarda malującego portret Doriana Graya, przystojnego młodego człowieka, który jest ostateczną muzą Basila. Pozując do obrazu, Dorian słucha lorda Henry’ego głoszącego swój hedonistyczny światopogląd i zaczyna myśleć, że dążenie do przyjemności to jedyne, co warto w życiu robić. To skłania Doriana do życzenia, że jego malowany obraz będzie starzeć się zamiast siebie.

Pod hedonistycznym wpływem Pana Henryka, Dorian w pełni odkrywa swoją zmysłowość. Odkrywa aktorkę Sibyl Vane, która wykonuje Szekspira w obskurnym teatrze klasy robotniczej. Dorian zbliża się do niej i zaloty, a wkrótce proponuje małżeństwo. Zauroczona Sibyl nazywa go „księciem z bajki” i mdleje z uniesienia na myśl o prawdziwej miłości. Jednak jej ochronny brat James ostrzega, że jeśli „Prince Charming” skrzywdzi ją, będzie go murder.

Dorian zaprasza Bazylego i Pana Henryka, aby zobaczyć Sibyl wykonać, ale ona jest zbyt zauroczony Dorian do działania i wykonuje słabo. Powoduje to zarówno Bazyli i Pan Henryk myśleć, że Dorian zakochał się w Sibyl ze względu na jej piękno, a nie jej talent aktorski. Zakłopotany, Dorian odrzuca Sibyl, mówiąc jej, że aktorstwo było jej piękno i bez tego, ona już nie interesuje go. Po powrocie do domu, Dorian zauważa, że portret się zmienił; jego życzenie się spełniło, a mężczyzna na portrecie nosi subtelny szyderczy okrucieństwo.

Skonsumowany i samotny, Dorian postanawia pogodzić się z Sibyl, ale jest za późno, jak Pan Henryk informuje go, że Sibyl popełnił samobójstwo przez połknięcie kwasu pruskiego. Dorian rozumie wtedy, że tam, gdzie zmierza jego życie, pożądanie i dobry wygląd będą mu dobrze służyć. Zamyka portret i przez następne osiemnaście lat eksperymentuje z każdą możliwą wadą, pod wpływem moralnie trującej francuskiej powieści, którą podarował mu Lord Henry Wotton. Narracja nie ujawnia tytuł francuskiej powieści, ale na rozprawie, Wilde powiedział, że powieść, o której mowa w Dorian Gray był À rebours (Against Nature, 1884) przez Joris-Karl Huysmans, ale potem zaprzeczył, że książka jest tym, do którego odniósł.

Jednej nocy, przed wyjazdem do Paryża, Bazyli odwiedza dom Doriana, aby zapytać go o różnych plotek dotyczących jego wulgarnego samozadowolenia. Dorian nie zaprzecza swojej rozpuście i zabiera Bazylego do obejrzenia portretu. Portret stał się tak ohydny, że Basil jest w stanie rozpoznać go jako jego dzieło tylko po podpisie, który umieszcza na wszystkich swoich portretach. Bazyli jest przerażony i błaga Doriana, aby modlić się o zbawienie. W gniewie, Dorian obwinia swój los na Bazylego i dźga go na śmierć. Dorian następnie spokojnie szantażuje starego przyjaciela, naukowiec Alan Campbell, do korzystania z jego wiedzy chemicznej, aby zniszczyć ciało. Alan później odbiera sobie życie w wyniku haniebnej współpracy.

Aby uciec od poczucia winy za swoją zbrodnię, Dorian idzie do meliny opium, gdzie James Vane jest nieświadomie obecny. James szukał zemsty na Dorianie, odkąd Sibyl zabiła się, ale nie miał żadnych wskazówek, aby ścigać, jedyną rzeczą, jaką wiedział o Dorianie było imię Sibyl nazwał go „Prince Charming”. W jaskini opium, jednak słyszy ktoś odnosi się do Doriana jako „Prince Charming”, a on zaczepia Doriana. Dorian oszukuje Jamesa do wierząc, że jest zbyt młody, aby wiedzieć, Sibyl, która zabiła się osiemnaście lat wcześniej, jak jego twarz jest nadal, że młody człowiek. James ustępuje i uwalnia Doriana, ale następnie zbliża się kobieta z jamy opium, który wyrzuca Jamesa za nie zabicie go. Ona potwierdza, że człowiek był Dorian Gray i wyjaśnia, że nie ma wieku w osiemnastu lat. James biegnie za Dorianem, ale on odszedł.

James następnie zaczyna prześladować Doriana, powodując go bać się o swoje życie. Jednak podczas imprezy strzeleckiej, jeden z jej członków przypadkowo zabija James Vane, który czaił się w zaroślach. Po powrocie do Londynu Dorian mówi lordowi Henry’emu, że od tej pory będzie żył sprawiedliwie. Jego nowa uczciwość zaczyna się od postanowienia, by nie złamać serca naiwnej Hetty Merton, jego aktualnego romantycznego zainteresowania. Dorian zastanawia się, czy jego nowo odkryta dobroć odwróciła zepsucie na obrazie, ale kiedy patrzy, widzi tylko jeszcze brzydszy obraz siebie. Z tego, Dorian rozumie, że jego prawdziwe motywy reformy moralnej były w rzeczywistości niemoralne, ze względu na ich bycie jedynie środkiem do egoistycznego celu.

Decydując, że tylko pełne przyznanie się do winy rozgrzeszy go z jego złych czynów, Dorian postanawia zniszczyć jedyny dowód pozostały z jego zbrodni – obraz. W napadzie szału bierze nóż, którym zamordował Bazylego i dźga nim obraz. Służba w domu budzi się słysząc krzyk z zamkniętego pokoju; na ulicy przechodzień, który również usłyszał krzyk, dzwoni na policję. Po wejściu do zamkniętego pokoju służba znajduje nieznanego starca, ugodzonego nożem w serce, z twarzą i postacią zwiędłą i zniedołężniałą. Służący rozpoznają oszpecone zwłoki jako Doriana po pierścieniach na palcach; obok leży obraz Doriana Graya, przywrócony do pierwotnego piękna.