Cochrane

Trzustka jest gruczołem znajdującym się za żołądkiem i blisko pierwszej części jelita cienkiego. Produkuje ona soki trawienne, amylazę, wydzielane do jelita cienkiego i uwalnia hormony, insulinę i glukagon, do krwiobiegu. Ostre zapalenie trzustki odnosi się do nagłego zapalenia trzustki. Dochodzi do niego, gdy soki trawienne uaktywniają się wewnątrz trzustki, powodując obrzęk, krwawienie i uszkodzenie trzustki oraz jej naczyń krwionośnych. Jest to poważny stan i może prowadzić do dalszych problemów. Typowe objawy to silny ból w nadbrzuszu, nudności i wymioty. Leczenie polega zazwyczaj na kilkudniowym pobycie w szpitalu w celu przyjmowania płynów, antybiotyków i leków uśmierzających ból, podawanych w kroplówce.

Jeśli ból jest silny, zazwyczaj stosuje się co najmniej jeden rodzaj leków przeciwbólowych (np. paracetamol, niesteroidowe leki przeciwzapalne, opioidy). Opioidy, takie jak morfina i jej pochodne, są powszechnie stosowane, ale bez mocnych dowodów na ich skuteczność i bezpieczeństwo. Możliwe jest, że mogą one ukrywać rozwiązanie choroby i mogą nasilać ból poprzez wywoływanie skurczów. Celem tego przeglądu jest wyjaśnienie właściwego stosowania opioidów do leczenia bólu brzucha w ostrym zapaleniu trzustki.

Przeszukaliśmy szereg elektronicznych baz danych do czerwca 2013 roku. Do niniejszego przeglądu włączyliśmy pięć randomizowanych badań klinicznych (RCT), w których łącznie wzięło udział 227 uczestników. Ocenianymi opioidami były buprenorfina, petydyna, pentazocyna, fentanyl i morfina.

Dla uczestników potrzebujących dodatkowego uśmierzenia bólu, połączona analiza opioidów (pentazocyna i morfina) wykazała znaczącą korzyść w porównaniu z leczeniem nieopioidowym. Dwa badania wykazały, że buprenorfina i pentazocyna były skuteczniejsze niż prokaina. Nasza pewność co do stabilności tych efektów jest jednak niska, ze względu na ograniczenia w liczbie badań i uczestników oraz niską jakość sposobu prowadzenia i raportowania badań. Żadne poważne lub zagrażające życiu zdarzenia niepożądane nie były związane z badanymi lekami. Zgłoszono jeden zgon, w grupie prokainowej, we wszystkich włączonych badaniach.

Na podstawie dotychczasowych dowodów opioidy mogą być odpowiednią opcją leczenia i mogą mieć tę zaletę, że zmniejszają potrzebę dodatkowego uśmierzania bólu. Nie stwierdzono wyraźnej różnicy w ryzyku powikłań zapalenia trzustki lub poważnych zdarzeń niepożądanych między opioidami a innymi metodami leczenia przeciwbólowego. Wyniki tego przeglądu są jednak ograniczone przez brak informacji pozwalających na pełną ocenę ryzyka błędu systematycznego, pomiar istotnych wyników i małą liczbę uczestników objętych badaniami.

.