Co jest najważniejszym składnikiem ciśnienia krwi: ciśnienie skurczowe, rozkurczowe czy ciśnienie tętna?

Cel przeglądu: Rozkurczowe ciśnienie tętnicze tradycyjnie uważane jest za najważniejszą składową ciśnienia tętniczego i podstawowy cel terapii przeciwnadciśnieniowej. Jednak ponad 30 lat temu ważne badania epidemiologiczne zwróciły uwagę na znaczenie skurczowego ciśnienia krwi, a badania prowadzone w latach 90-tych wzmocniły ten pogląd. W przeciwieństwie do ciśnienia rozkurczowego, ciśnienie skurczowe wzrasta stopniowo wraz z wiekiem, a w starzejących się społeczeństwach podwyższone ciśnienie skurczowe jest najczęstszą postacią nadciśnienia tętniczego. Charakterystyczne zmiany skurczowego i rozkurczowego ciśnienia krwi wraz z wiekiem prowadzą do wzrostu ciśnienia tętna (skurczowe minus rozkurczowe), które pojawiło się jako nowy, potencjalnie niezależny czynnik ryzyka. W tym przeglądzie porównujemy względne znaczenie różnych składowych ciśnienia krwi.

Ostatnie ustalenia: Ogólnie rzecz biorąc, w badaniach, w których porównywano odczyty ciśnienia skurczowego i rozkurczowego, ciśnienie skurczowe było lepszym predyktorem ryzyka. Co więcej, izolowane nadciśnienie skurczowe lepiej prognozuje ryzyko niż izolowane nadciśnienie rozkurczowe, a leczenie zarówno izolowanego nadciśnienia skurczowego, jak i nadciśnienia skojarzonego zmniejsza liczbę zdarzeń sercowo-naczyniowych. Nie ma badań dotyczących leczenia izolowanego nadciśnienia rozkurczowego. Ciśnienie tętna odzwierciedla usztywnienie dużych tętnic i jest związane z kilkoma czynnikami ryzyka sercowo-naczyniowego. Ciśnienie tętna również przewiduje zdarzenia w badaniach epidemiologicznych, ale wyjaśnienie niezależnej roli jest utrudnione przez ścisłą korelację między ciśnieniem tętna a skurczowym ciśnieniem krwi.

Podsumowanie: Badania epidemiologiczne i terapeutyczne sugerują, że skurczowe ciśnienie krwi powinno być głównym celem terapii przeciwnadciśnieniowej, chociaż uwzględnienie ciśnienia skurczowego i rozkurczowego łącznie poprawia przewidywanie ryzyka. Największym problemem praktycznym jest obecnie niedoleczenie nadciśnienia tętniczego, zwłaszcza skurczowego, i całkowite ryzyko sercowo-naczyniowe.