12 Gryzących faktów o potworach Gila

Jego gryzące, długotrwałe ukąszenia są niewiarygodnie bolesne, jest to największa rodzima jaszczurka w Stanach Zjednoczonych, a jej jad zainspirował popularny lek na cukrzycę 2. Poznajcie potwora Gila.

1. JADOWE JASZCZURKI, TAKIE JAK POTWÓR GILA, SĄ CORAZ CZĘSTSZE, NIŻ MYŚLELIŚMY.

Nasz świat jest domem dla ponad 4600 gatunków jaszczurek. Do niedawna naukowcy uważali, że tylko dwa z nich – potwór z Gili i jego bliski krewny, meksykańska jaszczurka paciorkowata – wytwarzają jad. Okazuje się jednak, że ten talent jest dość powszechny. W połowie 2000 roku, biochemik Bryan Fry zidentyfikował gruczoły wydzielające jad w pyskach różnych legwanów, jaszczurek aligatorów i jaszczurek monitorujących. Odkrył przerażający fakt: Najwyraźniej gigantyczny smok z Komodo (bardzo duża jaszczurka monitorująca) jest również jadowity.

2. Ukąszenie przez jednego z nich jest przerażające.

Jeśli zobaczysz jedną z tych jaszczurek na wolności, podziwiaj ją do woli, ale daj zwierzęciu dużo przestrzeni. Przestraszony potwór Gila otworzy swoją purpurowo-gumową paszczę i będzie syczał w teatralnym pokazie, który wyraźnie mówi: „Odsuń się!”. Ale niektórzy ludzie nie rozumieją tego komunikatu. Kiedy agresorowi nie uda się wycofać, potwory z Gili wykorzystują swoją tajną broń – a sposób jej dostarczenia może być prawie tak bolesny, jak sama toksyna. Ogólnie rzecz biorąc, ukąszenie przez jadowitego węża jest dość szybkim procesem. Kilka węży – na przykład grzechotniki – ma wydrążone kły, które działają jak strzykawki, pompując jad do krwiobiegu ofiary. Inne posiadają rowki na bokach zębów, wzdłuż których krople jadu przepływają z zaskakującą skutecznością. Obie metody pozwalają większości jadowitych węży wstrzykiwać swoje niebezpieczne koktajle w ciągu kilku sekund.

Dla porównania, technika potwora Gila jest torturująco długa. Dzięki potężnym szczękom, jaszczurka zaciska się na ofierze i utrzymuje swój uścisk nawet przez 15 minut na raz. Przez cały czas gryzie, co powoduje wydobycie jadu z gruczołów magazynujących znajdujących się w dolnej szczęce. Substancja ta powoli przemieszcza się wzdłuż rowków zębowych i dostaje się do otwartej rany. Jeśli kiedykolwiek zostaniesz ugryziony przez potwora Gila, najgorsze, co możesz zrobić, to podnieść go z ziemi – to tylko zainspiruje krytyka do powieszenia się na nim. Spróbuj zanurzyć jego głowę pod wodą zamiast tego.

Although bites are almost never fatal to human beings, they’re intensely painful. Ponadto, zgodnie z Arizona Poison and Drug Information Center, „Ofiary mogą … doświadczyć zlokalizowanego obrzęku, nudności, wymiotów, wysokiego ciśnienia krwi, osłabienia, omdlenia, nadmiernego pocenia się, dreszczy i gorączki. U niektórych osób wystąpiły poważne reakcje powodujące trudności w oddychaniu.” Biorąc pod uwagę pasywne usposobienie jaszczurek w pobliżu ludzi, nie są one skłonne do ataku, chyba że zostaną sprowokowane. Co znamienne, większość zgłoszonych ugryzień ma miejsce na rękach ludzi, co sugeruje, że potwór, o którym mowa, był obsługiwany lub szturchany, kiedy uderzył.

3. Gromadzą tłuszcz w ogonach.

Potwór z Gili nie może stracić i odrosnąć z ogona (jak wiele innych jaszczurek), ale ten dodatek jest nadal bardzo przydatny. Dobrze odżywione osobniki utrzymują rezerwy tłuszczu wewnątrz ogona, co w połączeniu z niskim spoczynkowym tempem przemiany materii pozwala tym jadowitym stworzeniom przetrwać na zaledwie trzech lub czterech dużych posiłkach rocznie.

4. NIE ZNAJDZIESZ WIĘKSZEGO NATYWNEGO GATUNKU JASZCZURKI W STANACH ZJEDNOCZONYCH.

Dorosłe potwory z Gila mogą mierzyć szacowne 2 stopy długości i ważyć 5 funtów lub więcej. Niezły wynik. Takie proporcje czynią ten gatunek większym niż jakakolwiek inna rodzima jaszczurka w Stanach Zjednoczonych. Jednak potwory z Gili wyglądałyby marnie obok inwazyjnych legwanów zielonych i monitorów nilowych. Oba zwierzęta zamieszkują obecnie Florydę i mogą rosnąć do ponad 5 stóp długości.

Jeśli chciałbyś obserwować jednego w jego naturalnym środowisku, idź na zachód. Powyżej granicy z Meksykiem, Gilas są najczęściej spotykane w południowej, środkowej i zachodniej Arizonie. Gad ten najprawdopodobniej wziął swoją nazwę od dorzecza rzeki Gila, która obejmuje znaczną część stanu Wielkiego Kanionu. Można również znaleźć okazy w sąsiednich regionach Kalifornii, Utah, Nevady lub Nowego Meksyku. W Meksyku natomiast, Gilas często występują w Sonorze i zachodniej Chihuahua.

5. EGGS RANK AMONG THE GILA MONSTER’S FAVORITE FOODS.

One might think that Gila monster venom makes for a useful hunting tool. Ale według wielu herpetologów, jest on głównie zarezerwowany dla celów samoobrony – te stworzenia rzadko zjadają swoje ofiary. Nie przeszkadza to jednak Gilasom w łapaniu i zjadaniu małych ssaków, ptaków i jaszczurek. Inną opcją w menu są surowe jaja, którymi stworzenia te naprawdę się delektują. Mniejsze jaja są zazwyczaj połykane w całości. Z drugiej strony, te naprawdę duże – jak te od żółwi pustynnych – są nieco trudniejsze do pożarcia. Zazwyczaj Gilas rozbijają te jaja, a następnie wchłaniają ich zawartość rozwidlonymi językami. W pogoni za jajami lub pisklętami, jaszczurki mogą uciekać się do wspinania się na drzewa, wznosząc się nawet na wysokość ośmiu stóp od ziemi, aby zdobyć bezbronne gniazdo. Uważajcie się za ostrzeżonych, pustynne ptaki.

6. MOGĄ BYĆ DWIE RÓŻNE SUBSPECJE.

Nie wszystkie potwory Gila wyglądają tak samo. Noworodki mają krzykliwy schemat kolorów, który składa się z naprzemiennych pasm, z których połowa jest czarna, podczas gdy inne wahają się w dowolnym miejscu od różowego do żółtego do pomarańczowego. Niektóre osobniki mniej lub bardziej utrzymują ten sam wzór jako dorośli. Jednak z czasem inne okazy zaczynają przyjmować bardziej marmurkowy wygląd, z czarnymi plamami przypadkowo rozrzuconymi na żywym pomarańczowym tle. Różnice mogą być większe niż tylko powierzchowne: A few herpetologists believe that the two major varieties constitute separate subspecies, which are referred to as banded and reticulated Gila monsters, respectively.

7. MALES WRESTLE.

The mating season for this species spans from April to July. Jest to czas, kiedy południowo-zachodnia gra gospodarzem wyczerpujących pokazów siły, znanych jako mecze zapaśnicze potworów Gila. Takie konkursy są intensywne sprawy, aby powiedzieć co najmniej. Kiedy dwa dorosłe samce skrzyżują ścieżki późną wiosną lub wczesnym latem, istnieje duża szansa, że rywale oplotą swoje ciała i spróbują przygwoździć się nawzajem do ziemi. Gdy jednemu z nich się to uda, zawodnicy rozdzielają się, ale nie oznacza to, że walka dobiegła końca. Daniel D. Beck – światowy autorytet w dziedzinie potworów Gila – obserwował kiedyś pojedynek, który trwał 13 pojedynczych rund w ciągu prawie trzech godzin. Takie konkursy trwają do momentu, gdy uczestnicząca w nich jaszczurka w końcu się wycofa.

Do zwycięzcy wędrują łupy, czyli pożądane terytorium lęgowe. Jeśli zwycięzca ma szczególne szczęście, jego ciężko zdobyte terytorium będzie obejmowało schronienie płodnej samicy. Ona jednak może nie przyjąć jego zalotów. Samiec rozpoczyna swój rytuał rozrodczy od położenia się obok swojej przyszłej partnerki. Zakładając, że ona nie próbuje odeprzeć tego Casanovy gryząc go, para przystępuje do owijania ogonów razem. Seks potwora gila może trwać ponad godzinę. Ciężarne samice zazwyczaj składają od jednego do 12 jaj pod koniec lipca lub w sierpniu. Ich potomstwo wykluwa się około 10 miesięcy później.

8. POTWORY GILA NIE WYCHODZĄ BARDZO CZĘSTO.

Out of sight, out of mind. Wielu ludzi, którzy mieszkają w kraju potworów Gila, nigdy ich nie widzi, ponieważ jaszczurki rzadko opuszczają swoje schronienia. Według badań Becka, typowe Gilas pozostają pod ziemią przez więcej niż 95 procent ich życia. Idealne lokum to porzucone nory ssaków, gniazda szczurów i szczeliny pod dużymi skałami. Każdego roku spędzają one na powierzchni równowartość zaledwie trzech do czterech tygodni. Takie wycieczki zwykle odbywają się w nocy i występują najczęściej w kwietniu i maju.

9. HISTORYCZNIE, NUMEROUS MISCONCEPTIONS HAVE SURROUNDED THESE REPTILES.

W 1890 roku artykuł Scientific American błędnie twierdził, że Gilas mają zabójczą halitozę. „Oddech jest bardzo fetorowy, a jego zapach można wykryć w niewielkiej odległości od jaszczurki” – czytamy w artykule. „Przypuszcza się, że jest to jeden ze sposobów, w jaki potwór łapie owady i małe zwierzęta, które stanowią część jego pożywienia – fetor gazu pokonuje je”. W tamtych czasach mówiono, że potwory Gila posiadają tak okropny oddech, ponieważ rzekomo nie posiadały odbytów. Dlatego, jak rozumowano, regurgitacja musi być jedynym sposobem wydalania odpadów przez te jaszczurki, stąd ten odór. (Dla przypomnienia, ta teoria również była błędna: Gilasy w rzeczywistości mają odbyt). Takie mity były powszechne w tym okresie. Inna popularna opowieść, by przytoczyć tylko jeden przykład, głosiła, że gdy potwór Gila kogoś ugryzie, nie puści go, dopóki nie nadejdzie zachód słońca albo nie nadejdzie burza z piorunami.

10. SPECIALIZED URINE BLADDERS HELP THEM SURVIVE LONG DROUGHTS.

Pustynia może być surowa. Aby poradzić sobie z ich jałowym środowiskiem, potwory Gila rozwinęły pęcherze moczowe, które służą jako zbiorniki, gromadząc wodę do późniejszego wykorzystania. Podczas suszy, Gila opróżniają te narządy, pozwalając na recyrkulację wody w całym ciele. O ile nam wiadomo, żaden inny gatunek jaszczurek nie stosuje takiego mechanizmu, chociaż został on znaleziony u niektórych żółwi i płazów. Dzięki temu systemowi redystrybucji potwory Gila mogą wytrzymać 81 dni bez picia. Ale jest pewien kompromis: pełne pęcherze często obciążają gady, czyniąc je bardziej podatnymi na drapieżniki.

11. GILA MONSTER VENOM INSPIRED A DIABETES-FIGHTING DRUG.

Niemal 25 milionów Amerykanów cierpi na cukrzycę typu 2. Wielu z nich może teraz powiedzieć, że ich życie jest o wiele łatwiejsze do opanowania dzięki, co zaskakujące, jadowi potwora Gila. W 1992 r. endokrynolog John Eng odkrył, że ta niebezpieczna substancja zawiera peptyd, który nazwał exendin-4. Po wprowadzeniu do krwiobiegu człowieka związek ten zwiększa produkcję insuliny. Wprawdzie nasze ciała wydzielają podobny hormon, ale enzymy we krwi rozkładają go zwykle w czasie krótszym niż 2 minuty. Z drugiej strony, exendin-4 może pozostać funkcjonalny przez wiele godzin.

Rozpoznając potencjał peptydu, Eng zainicjował wysiłek syntezy exendin-4. Po osiągnięciu tego celu, związek ten stał się kluczowym składnikiem leku znanego jako Byetta. Byetta, zatwierdzona przez FDA w 2005 roku, jest obecnie niezwykle popularnym lekiem dla osób cierpiących na cukrzycę typu 2. Jak można się spodziewać, Eng jest teraz zagorzałym fanem potwora Gila. „To naprawdę piękna jaszczurka” – powiedział kiedyś. „Podobnie jak wiele innych gatunków zwierząt, jest ona pod presją rozwoju i innych problemów środowiskowych. Pytanie brzmi: jakie inne zwierzę może nas czegoś nauczyć, co będzie miało wartość w przyszłości? A rośliny? Nigdy nie poznamy ich wartości, jeśli ich już nie będzie.”

12. THE MOST ICONIC GILA MONSTER MOVIE OF ALL TIME DIDN’T USE A REAL ONE.

Fani Mystery Science Theater 3000 mogą być zaznajomieni z klasykiem drive-in z 1959 roku zatytułowanym The Giant Gila Monster. W obrazie występuje 70-stopowy potwór Gila, który przemierza okolicę, pożerając autostopowiczów, kierowców ciężarówek i zakochanych nastolatków. Jak wiele filmów o gigantycznych stworach z dawnych lat, Gigantyczny potwór z Gila przedstawia prawdziwe zwierzę – w tym przypadku jaszczurkę – przemierzającą miniaturowe domy i ulice. (Czy to nie były czasy, co?) Jak na ironię, ekipa odpowiedzialna za efekty wykorzystała w tych scenach meksykańską jaszczurkę paciorkowatą zamiast prawdziwej Gili. Ale może powinniśmy dać filmowcom trochę luzu. Na ich obronę powiem, że meksykańska jaszczurka paciorkowata jest bardzo bliskim krewnym Gili; oba gatunki należą do tego samego rodzaju, a ich zasięgi pokrywają się.