Zeeschildpad ‘lifters’ kunnen belangrijke rol spelen bij natuurbehoud

Vele oude culturen geloofden ooit dat de wereld op de rug van een reusachtige zeeschildpad rustte. Dit idee lijkt vandaag de dag misschien vergezocht, maar voor een groot aantal mariene organismen is het de realiteit. Deze organismen, die epibionten worden genoemd, wonen op de rug van zeedieren zoals krabben, walvissen en zeeschildpadden. Deze epibionten variëren in grootte, van microscopische planten, diatomeeën genaamd, die slechts enkele honderdsten van een millimeter groot zijn, tot vissen, remoras genaamd, die tot 75 centimeter lang kunnen worden. Als wetenschappers beginnen we nu eindelijk de geheimen van deze mysterieuze lifters te ontsluieren.

Mijn collega’s en ik hebben de gemeenschappen van epibionten beschreven die leven op drie soorten zeeschildpadden in het Las Baulas National Marine Park. Ons werk aan de Pacifische kust van Costa Rica maakt deel uit van een bredere inspanning van wetenschappers wereldwijd om de epibiontgemeenschappen van alle zeven soorten zeeschildpadden in de Stille, Atlantische en Indische Oceaan te karakteriseren.

Terwijl we de hiaten in onze kennis over hoe zeeschildpaddenepibionten wereldwijd variëren opvullen, hopen we erachter te komen of en waarom verschillende zeeschildpadden uit verschillende geografische gebieden verschillende epibiontgemeenschappen herbergen. Bovendien wordt het steeds duidelijker dat de wezens die op elke zeeschildpad worden aangetroffen een verhaal kunnen vertellen over waar die schildpad is geweest en wat hij daar heeft gedaan. De informatie die is gecodeerd in de unieke set lifters van elke zeeschildpad kan op zijn beurt helpen bij het nemen van managementbeslissingen om deze dieren te beschermen tijdens hun leven op zee.

Wie zijn deze lifters?

Zeeschildpadden brengen bijna hun hele leven in het water door – dit is waar ze zich voeden, broeden en slapen. Maar om de paar jaar migreren volwassen zeeschildpadden van hun voedselgebieden naar tropische zandstranden waar ze hun eieren leggen. Deze migratie is een van de langste in het dierenrijk, en zeeschildpadden kunnen hele oceaanbekkens doorkruisen alleen maar om hun favoriete neststranden te bereiken. Gelukkig voor ons hebben we, wanneer zeeschildpadden aan land komen om te nestelen, een unieke kans om deze dieren van dichtbij te bestuderen.

De drie soorten die we op epibionten onderzochten, waren de lederschildpad, de olive ridley en de groene schildpad. Veel epibionten zijn kleiner dan een millimeter en zitten verstopt op moeilijk bereikbare plaatsen – onder het schild aan de basis van de staart of in oud littekenweefsel, bijvoorbeeld. Maar met doorzettingsvermogen waren we in staat om diverse ensembles van deze tagalongs op de nestelende zeeschildpadden te ontdekken.

Van een gecombineerd totaal van 43 verschillende zeeschildpadden, troffen we 20 verschillende epibiont taxa aan. Veel van deze epibionten zijn nog maar zelden eerder door wetenschappers waargenomen – waarschijnlijk omdat ze alleen vastgehecht aan zeeschildpadden werden aangetroffen. Bovendien hebben veel van deze epibionten bizarre aanpassingen waardoor ze als lifters kunnen leven.

We ontdekten tweeslachtige zeepokken die hun kop gebruiken om zich aan het schild van de zeeschildpad vast te maken. In de groeven van het schild van de grotere hermafrodiete zeepok leven ook minuscule mannetjes van dezelfde zeepok soort.

Er waren kolonies minigarnaalachtige amfipoden met haken aan het uiteinde van hun ledematen om zich aan de zeeschildpad vast te kunnen grijpen. We denken nu dat deze dieren grazen van de algen die ook op het schild van een zeeschildpad groeien.

In een latere studie op dezelfde locatie, die nog niet is gepubliceerd, ontdekten we zelfs grote isopoden. Die zien eruit als pissebedden, met enorme zwarte ogen. Ze voeden zich met de huid van levende zeeschildpadden.

Zeeschildpadden hebben een complexe relatie met hun epibionten. Zeeschildpadden kunnen direct worden geschaad door sommige epibionten, terwijl ze van andere profiteren. In sommige gevallen kan het zelfs een beetje van beide zijn. Zo kunnen zeepokken bijvoorbeeld de neusgaten of ogen van de schildpad bedekken, maar ze kunnen ook camouflage bieden. Een zeeschildpad die op de zeebodem rust met een schild bedekt met zeepokken kan gemakkelijk voor een rots worden aangezien.

Elke epibiont heeft zijn eigen verhaal te vertellen

In onze studie in Parque Nacional Marino Las Baulas hebben we voor het eerst statistisch aangetoond dat verschillende zeeschildpadsoorten inderdaad unieke epibiontgemeenschappen hebben.

Wat vooral interessant is aan deze bevinding, is dat alle drie de zeeschildpadsoorten die we bemonsterden, afkomstig waren uit hetzelfde broedgebied. Zeebiologen denken dat epibionten zich in specifieke omgevingen aan hun zeeschildpadgastheren hechten. Als ze aan boord zijn geklommen op de broedplaats die deze drie schildpaddensoorten delen, dan zouden we verwachten dat de zeeschildpadden vergelijkbare epibiontgemeenschappen hebben.

Aangezien dat niet het geval is, suggereren onze gegevens dat de epibiontgemeenschappen van deze drie soorten zeeschildpadden meer een afspiegeling zijn van waar de schildpadden zich voedden dan van waar ze nestelen. Deze ontdekking zou wetenschappers wereldwijd kunnen helpen de geheimen te ontrafelen achter de epische migraties die zeeschildpadden maken tussen hun neststranden en hun voedselgebieden.

Stel bijvoorbeeld dat we weten dat een bepaalde epibiontensoort zich alleen aan zeeschildpadden hecht als ze zich voeden in kustlagunes. Als we dan ergens ter wereld een zeeschildpad met deze lifter zien, weten we dat deze waarschijnlijk in het recente verleden door een kustlagune is getrokken.

Op deze manier kunnen we epibionten gaan beschouwen als kleine dataloggers die ons iets kunnen vertellen over de bewegingen en het gedrag van de gastheer van de zeeschildpad. Dit soort informatie kan helpen bij het nemen van managementbeslissingen die van invloed zijn op het behoud van zeeschildpadden.

Implicaties voor het visserijbeheer

De grootste bedreiging waarmee zeeschildpadden momenteel wereldwijd worden geconfronteerd, is dat ze als bijvangst eindigen. Elk jaar raken honderdduizenden zeeschildpadden per ongeluk verstrikt in haken of netten die bedoeld zijn om commercieel gevangen vissoorten te vangen.

De informatie die we uit de epibionten van zeeschildpadden halen, kan helpen om dit probleem te verlichten. Met een betere kennis van de bewegingen van zeeschildpadden op basis van hun epibionten, kunnen we op een beter geïnformeerde manier beginnen te vissen. We kunnen strategieën ontwerpen om zeeschildpadden-hotspots te vermijden, terwijl we er tegelijkertijd voor zorgen dat de visserij nog steeds in staat is de gewenste commercieel gevangen soorten te vangen.

En natuurlijk zullen alle inspanningen om zeeschildpadden te beschermen ook direct ten goede komen aan hun epibiont- lifters. Het lot van een epibiont is immers onontkoombaar verbonden met dat van zijn gastheer, de zeeschildpad. Dit is met name zorgwekkend voor bepaalde zeeschildpaddenpopulaties, zoals de lederschildpad in het oostelijk deel van de Stille Oceaan, waarvan het aantal in minder dan drie decennia met 98% is gedaald. Terwijl deze populatie op het randje van uitsterven balanceert, geldt dat ook voor veel van zijn epibionten.

Epibionten en zeeschildpadden bestaan al millennia naast elkaar. Men zou kunnen zeggen dat deze epibionten alleen maar hebben meegedaan, maar het ziet er nu naar uit dat zij een cruciale rol kunnen spelen bij het ontwerpen van beheersplannen voor het behoud van zeeschildpadden. Deze epibionten zijn geen passieve toeschouwers van hun eigen ondergang, maar zouden de redders van de zeeschildpad kunnen zijn, als we maar een beetje menselijk vernuft gebruiken.