Woord van Zijn Genade

Alle mensen hebben van nature hoogmoed. Zowel volwassenen als kinderen hebben trots. Maar het zal u misschien verbazen dat op alle 49 plaatsen in de King James Version van de Bijbel, trots nooit als iets goeds wordt genoemd. De Bijbel behandelt trots altijd als iets slechts. Door het Oude en Nieuwe Testament heen zijn er verschillende woorden die vertaald worden met “trots”, maar, van welk woord het ook vertaald wordt, trots wordt altijd als iets slechts beschouwd.

In deze studie zullen we kijken naar een paar van de plaatsen in de Bijbel waar trots genoemd wordt en vragen beantwoorden die gebaseerd zijn op elk van die plaatsen. Voor de duidelijkheid zullen we de Letterlijke Vertaling van de Bijbel gebruiken (A Literal Translation of the Holy Bible, Copyright © 1976 – 2000 by Jay P. Green, Sr.) tenzij anders vermeld.

De eerste plaats waar hoogmoed in de meeste Engelse Bijbels wordt gevonden is Leviticus 26:19. Dit vers maakt deel uit van Gods waarschuwing aan Israël over wat Hij met hen zou doen als zij Hem ongehoorzaam zouden zijn. In de verzen 18 en 19 zegt God: “En indien gij na deze dingen niet naar Mij luistert, zo zal Ik u nog zevenmaal kastijden voor uw zonde; en Ik zal de hoogmoed uwer sterkte breken, en Ik zal uw hemel maken als ijzer, en uw aarde als brons.” Wat God hier zegt is dat Hij weet dat als Israël niet naar Hem luistert, dat komt omdat zij hoogmoedig zijn. Dus, om hun trots te breken, zal Hij hun hemelen maken als ijzer en hun aarde als brons. Dit betekent dat Hij zal maken dat de hemel geen regen geeft en de aarde opdroogt. Dit zal hun landbouwgewassen uitdrogen en een hongersnood veroorzaken. Deze hongersnood zou vele Israëlieten honger doen lijden en sommigen zouden zelfs verhongeren.

Denk je dat God gelooft dat hoogmoed een ernstig probleem is?

Proverbs is een boek van wijsheid, geschreven om ons – vooral jonge mensen – te helpen weten wat goed en fout is en hoe te leven op een manier die verdrietige problemen zal vermijden en ons gelukkig zal maken.

Proverbs 8:13 zegt: “De vreze van Jehovah is het kwade te haten; ik haat hoogmoed en verhevenheid, en de slechte weg, en de perverse mond.”

In dit hoofdstuk wordt Wijsheid afgebeeld als zijnde een persoon, en Wijsheid spreekt. In vers 13 zegt Wijsheid dat het haten van het kwaad laat zien dat we God vrezen. Het is een goede zaak om God op de juiste manier te vrezen. Dus is het goed om het kwaad te haten. In de tweede helft van dit vers somt Wijsheid een aantal andere dingen op die hij haat.

Wat is het eerste dat Wijsheid zegt: “Ik haat”?

Wat denk je dat verhevenheid, een slechte weg, en de perverse mond zijn? Hier zijn wat hints. Het Hebreeuwse woord “hoogmoed” in dit vers betekent dat je je zo opstelt tegenover anderen dat het lijkt alsof je denkt dat je beter bent dan zij. “Hoogmoed” in dit vers wordt gewoonlijk vertaald met trots in andere verzen van de Bijbel, omdat het gezwollen betekent en daarom niet nederig. “Boze weg” in dit vers betekent slechte weg, en het betekent de verkeerde weg gaan. En “perverse mond” komt van Hebreeuwse woorden die betekenen dat men gewoonlijk dingen zegt die het tegenovergestelde zijn van wat juist en vriendelijk is, om zo vijandschap of moeilijkheden te veroorzaken. Denk je dat deze dingen verband houden met trots? Hoe?

Het volgende spreekwoord over hoogmoed is Spreuken 11:2: “Hoogmoed komt, daarna schaamte, maar bij de nederigen is wijsheid.”

Zal hoogmoedig zijn ervoor zorgen dat je bewonderd wordt? Wat zal het veroorzaken dat u bent? Het Hebreeuwse woord “schaamte” draagt hier het idee in zich van publiekelijk ontmaskerd en onteerd te worden als zijnde verward en dwaas.

Laten we eens kijken naar Spreuken 13:10: “Arglist komt alleen door hoogmoed, maar wijsheid is bij hen die raad aannemen.”

Wat komt er door hoogmoed? Denkt u dat dit te vinden is in een christelijk gezin waar iedereen geacht wordt elkaar lief te hebben? Hoe komen we aan wijsheid? Wat denk je dat er gebeurt als iemand hoogmoedige mensen advies probeert te geven?

In Spreuken 14:3 lezen we: “Een roede van hoogmoed is in de mond van een dwaas, maar de lippen van de wijzen zullen ze bewaren.” Dit vers laat het verschil zien tussen wat een dwaas met zijn mond doet en wat een wijs mens met zijn mond doet. Een dwaas gebruikt zijn mond als een roede. Het is alsof hij mensen slaat met zijn woorden. Denk je dat de mensen hem daarom aardig zullen vinden? Denk je dat ze zullen proberen wraak te nemen? Zeker, het is verkeerd om wraak te nemen, maar sommige mensen zullen het toch doen. Door de geschiedenis heen zijn mensen zwaar gestraft of zelfs terechtgesteld omdat ze door hun trots iets onverstandigs zeiden tegen mensen met macht, zoals koningen. De wijze persoon wordt in dit spreekwoord afgebeeld als iemand die zijn lippen gebruikt om zichzelf te beschermen. Wat denk je dat dit betekent? Hint: In het Engels hebben we een slang uitdrukking, “Button your lips.” Het betekent dat je je lippen gesloten houdt zodat je niet kunt spreken. We kunnen niet in de problemen komen door iets verkeerds te zeggen als we niet spreken.

Proverbs 16:18 is heel duidelijk: “Hoogmoed komt voor het verderf, en een hoogmoedige geest voor de val.” Dit vers zegt twee keer bijna hetzelfde, want hoogmoed en een hoogmoedige geest zijn bijna hetzelfde, en verderf en een val zijn bijna hetzelfde.

Hebben hoogmoed en een hoogmoedige geest goede resultaten? Waarom zou iemand hoogmoedig willen zijn of een hoogmoedige geest willen hebben?

Proverbs 29:23 zegt: “De hoogmoed des mensen brengt hem laag, maar de nederige van geest grijpt de eer.”

Wat zegt dit vers dat iemand laag brengt? Hoe kom je dan aan eer? Wat is volgens u het verschil tussen trots zijn en nederig zijn?

In het Nieuwe Testament noemt Jezus trots als een van de kwade dingen die een mens verontreinigen: “Want van binnenuit, uit het hart der mensen, gaan uit de boze gedachten, echtbreken, hoererijen, moorden, diefstallen, hebzuchtige begeerten, ongerechtigheden, bedrog, wellustige begeerten, een boos oog, godslastering, hoogmoed, roekeloosheid. Al deze boze dingen gaan van binnen uit en verontreinigen de mens” (Marcus 7:21-23). Merk op dat in dezelfde lijst met hoogmoed ook moorden, diefstallen en godslastering staan. Denk je dat Jezus hoogmoed een ernstige zonde vond?

In 1 Johannes 2:15-17 zegt Johannes: “Hebt de wereld niet lief, noch de dingen die in de wereld zijn. Indien iemand de wereld liefheeft, de liefde des Vaders is niet in hem, want al wat in de wereld is: de begeerte des vleses, en de begeerte der ogen, en de hoogmoed des levens, is niet uit de Vader, maar is uit de wereld. En de wereld gaat voorbij, en haar begeerte. Maar wie de wil van God doet, blijft in eeuwigheid.” Is hoogmoed van God of van de wereld? Zal het bij God blijven? Wat denk je dat dit betekent voor hen die hoogmoedig blijven?

Nou let op Mattheüs 23:12: “En wie zichzelf zal verheffen, zal vernederd worden, en wie zichzelf zal vernederen, zal verheven worden.” Als je jezelf verheft, wat een andere manier is om te zeggen dat je hoogmoedig bent, wat zal er dan met je gebeuren? Als je nederig bent, wat het tegenovergestelde is van hoogmoedig, wat gebeurt er dan?

Merk op hoe Jakobus en Petrus bijna precies hetzelfde zeggen: “Wees nederig voor de Here, en Hij zal u verhogen” (Jakobus 4:10); en: “Evenzo, jongelingen, onderwerpt u aan ouderen; en allen zijn aan elkander onderworpen. Stel u ootmoedig op, want God stelt Zich ’tegen de hovaardigen, maar aan de ootmoedigen geeft Hij genade’. Weest dan vernederd onder de machtige hand Gods, opdat Hij u te gelegener tijd verhoogt” (1 Petrus 5:5-6).

Hoe zult u verhoogd worden? Wie zal u verhogen? En wie ontvangt genade? (Let er ook op dat we elkaar onderdanig moeten zijn, wat betekent dat we nederig moeten zijn tegenover elkaar, vooral de jongeren tegenover de ouderen.)

“Vraag, en u zal gegeven worden; zoek, en u zult vinden; klop, en u zal opengedaan worden. Want een ieder, die vraagt, zal ontvangen, en wie zoekt, zal vinden; en voor dengene, die klopt, zal het opengedaan worden. Of welke man onder u, indien zijn zoon hem een brood zou vragen, zou hij hem een steen geven? En als hij een vis vraagt, zal hij hem dan een slang geven? Indien gij dan, die slecht zijt, goede gaven weet te geven aan uw kinderen, hoeveel te meer zal uw Vader in de hemel het goede geven aan degenen, die Hem vragen?” (Mattheüs 7:7-11).

Denk je dat God hoogmoed zal wegnemen en nederigheid zal geven aan hen die Hem vragen? Natuurlijk zal Hij dat doen. Onze relatie met God is een liefdevolle en genadige relatie. Hij wil dat wij onze trots wegnemen, omdat die ons kwetst en ons in de weg staat om de kinderen te zijn die Hij wil dat wij zijn. En wij willen Hem behagen om alle zegeningen die Hij ons in Jezus Christus heeft gegeven.

Printvriendelijke PDF Versie