Wie is Zmey Gorynych, de Russische zoon van Daenerys Targaryen?

In de mythologie van bijna elk land komt een draak voor. Meestal bewaakt de draak iets en wordt hij beschouwd als onverslaanbaar, totdat er plotseling een held opstaat die, met behulp van slimme trucs of krachten, het monster in de strijd verslaat.

De Russische versie van die draak wordt Zmey Gorynych genoemd, wat “Slang van de Bergen” betekent. Hij leeft meestal in de bergen of het bos, die in sommige Slavische talen slechts één woord zijn. “Gorynych” is de achternaam van de draak, die in Rusland wordt gegeven op basis van de naam van iemands vader. In de folklore is Gorynya een epische held van de bergen.

In tegenstelling tot de kinderen van Daenerys weet een Russische draak te spreken. Hij heeft meestal drie koppen – hoewel soms zeven of zelfs negen – en is zo enorm dat hij de zon tegenhoudt als hij vliegt. Hij is angstaanjagend en kan vonken, rook en vuur spuwen. Dracarys!

Een oud Slavisch gedicht beschrijft de draak als volgt: “Zmey Gorynych, een verschrikkelijke slang met drie koppen en zeven staarten. Een vlam laait op uit zijn neusgaten. Rook spuwt uit zijn oren. Koperen klauwen glinsteren aan zijn poten.”

Zmey’s tegenstander is meestal een epische held, een bogatyr genaamd Dobrynya Nikitich. Volgens de legende, wanneer Dobrynya de draak de eerste keer raakt, smeekt hij om genade, het arme kleine serpent. De vriendelijke held toont dan genade en laat hem vrij. De draak ontvoert bijna onmiddellijk een prinses, waardoor Dobrynya gedwongen wordt opnieuw tegen hem te vechten. Maar deze keer wordt het een epische strijd op leven en dood die drie dagen en drie nachten duurt.

De strijd tussen een held en een draak is een populair element in literatuur, kunst en films. De Russische kunstenaar Victor Vasnetsov, vooral bekend van het beroemde schilderij “Bogatyrs”, schilderde ook “Het gevecht van Dobrynya Nikititsj en de zevenkoppige Zmey Gorynych” (1918).

Ivan Bilibin, een beroemd illustrator, heeft ook verschillende tekeningen van Zmey gemaakt, waarvan er één in de collectie van het Russisch Museum in St. Petersburg en toont Dobrynya die de prinses bevrijdt van Zmey Gorynych.

Nicholas Roerich kwam met zijn eigen interpretatie van het verhaal. In 1942 schilderde hij “De overwinning”, waarin, zoals critici hebben opgemerkt, het nazi-uniform draakachtige kleuren heeft.

De hedendaagse Russische animatie grijpt vaak terug op elementen uit de oude Slavische folklore, en het is dan ook logisch dat er talrijke tekenfilms zijn met het verhaal van Zmey Gorynych. In sommige tracht het personage zijn kwade aard te overwinnen en leert hij zelfs goed te zijn.

Zoals u zich wellicht herinnert, verslaat ook de christelijke Sint Joris de draak en redt hij de prinses. De Russen zijn zo gecharmeerd van dit verhaal dat de beeltenis van Joris die een speer in de draak steekt, is opgenomen in het embleem van Moskou en ook een deel is van het officiële embleem van Rusland.

De beeltenis van Gorynych wordt vaak opgenomen in de hedendaagse stedenbouw. Een van de grootste projecten van de laatste jaren is het folkloristische park Kudikina Gora in de regio Lipetsk (460 km ten zuiden van Moskou), waar een enorme figuur van Zmej in vlammen is opgegaan.

Monumenten voor Zmey zijn ook opgericht in Syktyvkar (1.300 km ten noordoosten van Moskou), Novosibirsk (3.300 km ten oosten van Moskou) en St. Petersburg.