Wie heeft HIV echt ontdekt?

In mei 1983 verschenen twee artikelen in hetzelfde nummer van Science waarin dezelfde doorbraak werd geclaimd: de identificatie van een virus dat kennelijk verband houdt met AIDS. Hoewel noch de Amerikaanse noch de Franse teams zeker waren van het verband, werden hun beweringen aangegrepen in de zoektocht naar een behandeling. Nader onderzoek door het Amerikaanse team bevestigde het verband met AIDS, en het virus kreeg de naam Human Immunodeficiency Virus (HIV). Maar het samenvallen van twee teams die dezelfde claim naar voren brachten, leidde tot een bittere ruzie tussen de teamleiders: Robert Gallo van het National Cancer Institute, Maryland, en Luc Montagnier van het Pasteur Instituut, Parijs.

In eerste instantie ging het geschil over de vraag wie zou moeten profiteren van de royalty’s voor een bloedtest voor HIV. In 1987 beslechtten de Amerikaanse en Franse regering dat geschil door beide teams tot mede-ontdekker te verklaren. Maar toen werd Gallo’s team ervan beschuldigd het virus op onrechtmatige wijze te hebben verkregen van het Parijse team – een beschuldiging die later door onderzoekers werd verworpen. De ruzies duurden voort tot 2002, toen de rivalen het er publiekelijk over eens werden dat het team van Montagnier HIV had ontdekt, maar dat de rol ervan in AIDS voor het eerst door Gallo was aangetoond. Toch laaide de controverse in 2008 weer op toen de Nobelprijs werd toegekend voor de doorbraak van HIV – en Gallo’s bijdrage over het hoofd werd gezien.

Schrijf u in op BBC Focus magazine voor fascinerende nieuwe Q&As elke maand en volg @sciencefocusQA op Twitter voor uw dagelijkse dosis leuke wetenschapsfeiten.