Weet je wat heruitvinding zo moeilijk maakte? Ik schaamde me voor mezelf.

Wil je weten wat het moeilijkste was aan heruitvinden? De schaamte.

Ik heb het grootste deel van mijn jeugd en mijn hele volwassen leven tot halverwege mijn twintiger jaren als evangelist doorgebracht. Het was niet iets wat ik ooit wilde verlaten. In tegenstelling tot de meeste kinderen, stelde ik mijn geloof niet veel in vraag. Ik geloofde het.

Volledig.

Ik was evangelisch en er trots op. Ik volgde een opleiding tot predikant. In feite is dat de reden waarom ik hoger onderwijs ging volgen na mijn bachelordiploma. Aanvankelijk was mijn droom niet om een academicus te zijn.

Die wereld stortte om een hoop verschillende redenen in.

Maar ik zal nooit het gevoel van diepe duisternis vergeten waar ik in terecht kwam toen ik de religie van mijn jeugd verliet. Ik bracht nachten door met staren naar de duisternis van het plafond, om uiteindelijk een tv-programma aan te zetten dat me genoeg afleidde van mijn gedachten zodat ik in slaap kon vallen.

Ik herinner me hoe verloren ik me voelde, niet wetend waar mijn leven nu heen zou gaan.

En er was één gevoel dat onbekend was.

Ik voelde me beschaamd.

Ik vond uiteindelijk mijn identiteit terug als een academicus en stortte me op mijn studie. Ik hield ervan en besefte dat ik er een goed verstand voor had. Ik kwam tot leven bij het werken aan een of ander historisch probleem of bij het uitzoeken van de tekst van een oude Griekse inscriptie die niemand ooit eerder had geïnterpreteerd.

Toen realiseerde ik me dat de baan waarvoor ik in opleiding was, professor, niet meer bestond. Ik solliciteerde naar alle mogelijke professorenbanen, maar kreeg niets.

Ik besefte dat er in feite honderden en zelfs duizenden mensen solliciteerden naar die ene baan op het platteland van Idaho.

En mijn wereld stortte weer in.

Ik verliet de academische wereld en trok met mijn echtgenote en kinderen een tijdje in de kelder van mijn ouders totdat we ons leven op orde hadden. Het geld slonk, en terwijl onze broers en zussen huizen kochten en hun rijkdom vergrootten, moest ik uitzoeken of ik wel een baan kon krijgen die meer betaalde dan het minimumloon.

In andere berichten heb ik het over dat verhaal gehad, en ik wil erkennen dat je met elke graad inderdaad een geweldige carrière kunt opbouwen als je maar leert hoe.

Daar gaat deze site over. Ik schreef erover in deze post over het gebruik van je verhaal om je doel te vinden.

Maar op dat moment, kwam ik terug bij een vertrouwd gevoel. En dat is wat ik wil erkennen, want het is de draak die boven je schouder opdoemt als het gaat om heruitvinden.

Geschaamd.

Ik was diep in verlegenheid gebracht. Ik schaamde me dat ik voor de tweede keer zo stom was geweest om mijn leven te wijden aan iets dat een leugen was. Ik schaamde me dat ik weer eens niets had om te laten zien voor mijn jaren van hard werken.

Behalve de letters achter mijn naam.

Ahh ja, die verdomde letters. Ik schaamde me zo voor die drie letters-P.H.D. Ik dacht dat ze voor de wereld een symbool waren van hoe naïef ik was. Ze vertegenwoordigden mijn domheid, mijn onwetendheid. Ze waren een teken van vijf verspilde jaren, van een doodlopende weg, van mijn familie die niet het leven had dat ze verdiende.

Ze vertegenwoordigden een jongen die slim was, maar niet slim genoeg om te googelen: “Kun je een baan krijgen met een doctoraat in de geesteswetenschappen?”

Ik stelde me voor dat ze van mij een lopende grap maakten. Ik dacht dat werkgevers zouden gniffelen nadat ik de deur uitliep, wijzend op de letters P.H.D. achter mijn naam op mijn cv waar ook mijn bouwwerkzaamheden en mijn stint als kampbegeleider op stonden.

Nee, ik was niet trots op mijn doctoraat. Ik was niet trots toen ik bij mijn ouders introk of solliciteerde om makelaar te worden. Ik was niet trots toen ik wanhopig berichten moest sturen naar junior medewerkers en overheidsmedewerkers die 10 jaar jonger waren dan ik. En genegeerd werd, heel vaak.

Als er iets was waardoor ik die letters van mijn naam en mijn cv wilde halen, dan was het dat wel.

Het zou minstens een jaar duren voordat ik er weer vertrouwen in kreeg.

Schaamte

Het is ronduit gênant dat de wereld waarin je geloofde en waarmee je je identificeerde geen zin meer heeft, of dat nu een bedrijf, een bedrijfstak of een relatie is. Het is vernederend om opnieuw te moeten beginnen.

Het is gênant om iemand te moeten smeken jou en je geloofsbrieven serieus te nemen in de wereld.

En het is gênant als het niet gebeurt.

Het is gênant om jaren aan de universiteit te hebben doorgebracht om vervolgens te moeten werken in een baan die je met veel minder opleiding zou kunnen krijgen.

Toen ik het werk van Brené Brown tegenkwam en haar boeken las, was dat een verademing.

En ik realiseerde me dat haar werk mijn gêne verklaarde. In feite, zou ze wat ik voelde helemaal geen verlegenheid noemen. Ze zou het schaamte noemen.

“Ik definieer schaamte als het intens pijnlijke gevoel of de ervaring te geloven dat we gebrekkig zijn en daarom liefde en erbij horen onwaardig – iets wat we hebben meegemaakt, gedaan, of nagelaten maakt ons onwaardig voor verbinding.”

Brené Brown

Onwaardig voor verbinding.

Dat was het, nietwaar? Ik sloot me af van mijn academische collega’s en van de geschiedenis, omdat ik het gevoel had dat ik gefaald had volgens de manier waarop zij de wereld begrepen. En ik paste niet in de wereld van het werk, waar ik het gevoel had diep gefaald te hebben in hoe deskundigheid ECHT werd opgevat – bruikbare ervaring in de echte wereld.

Dit loskoppelen, tussen de academische wereld en de echte wereld, was pijnlijk, niet alleen omdat het een mislukking betekende, maar ook omdat het eenzaam was.

Welkom in de schaamte. Ik ben Chris’ razende gevoel van ontoereikendheid.

Ik heb diep falen en ontoereikendheid opgenomen als een centrale pijler van mijn kernidentiteit en heb me er stevig aan vastgeklampt.

Ik ben een mislukking. Ik ben een vergissing.

Ik schaam me.

Er zijn mensen onder u die dit lezen die op een dood punt in hun leven zijn aangeland. U bent op een muur gestoten waar het onbetwistbaar is dat uw leven, of in het bijzonder uw carrière, niet zal zijn wat u dacht dat het was. Je kunt niet om de realiteit heen dat een wereld waar je van hield en in geloofde, niet meer bestaat.

Het is weg. Het is verdomme weg. En met die verdwijnende wereld, zie je jezelf ook verdwijnen. Want je had je identiteit in die wereld. Je begreep jezelf erin.

Dus het is niet alleen dat het weg is.

Jij bent ook weg.

Getting out

Ik denk dat wat me het meest raakt in Browns TedTalk toen ik hem zag (je kunt hem hieronder bekijken als je dat nog nooit hebt gedaan) is wanneer ze het heeft over de moed om imperfect te zijn. Er is moed voor nodig om je eigen imperfecties en fouten te accepteren.

En als ik denk aan de mensen die een enorme transformatie en wedergeboorte hebben ondergaan, stel ik me moed voor.

Maar ik ben een hoge presteerder. En ik kan niet goed omgaan met onvolkomenheden. Het vergt veel moed om die toe te geven. En soms denk ik dat ik niet moedig genoeg ben.

Ik was nooit een van die mensen die het oké vond om niet de beste of de slimste te zijn. Als dominee dacht ik dat ik alle antwoorden op het leven had. Als academicus dacht ik dat ik slimmer was dan de gemiddelde sterveling. Ik dacht dat mijn leven anders zou zijn, en dat betekende iets.

Ik had het zo mis.

Dit is de verlegenheid. Ik heb het verkloot. Ik heb mijn leven aan iets gewijd, en ik kan dat niet meer doen. En de enige remedie, zoals Brown ons vertelt, is kwetsbaarheid. Het is schoon schip maken. Het is erkennen aan anderen dat we het gevoel hebben dat we een fout hebben gemaakt, of je ding nu wel of niet een fout was. Want dat is wanneer we kunnen beginnen om er doorheen te gaan en onszelf weer te accepteren en leuk te vinden.

Dit kan dus de belangrijke eerste stap in transformatie zijn wanneer je wereld naar de knoppen gaat.

Zoek iemand aan wie je het kunt vertellen. Als je een fout hebt gemaakt, geef dat dan aan jezelf toe. En trouwens, misschien heb je geen fout gemaakt. Misschien is de wereld gewoon veranderd en kun je er niets aan doen.

Maar accepteer het en geef het aan jezelf toe.

Ik ben een mooi mens met veel gebreken. Ik ben vaak het verkeerde pad opgegaan.

Maar dat zal me er niet van weerhouden een geweldige toekomst te hebben.