Wat is thee? Het verschil tussen echte thee en kruidenthee

Thee is al eeuwenlang een centraal onderdeel van de samenleving. De oude Grieken en Romeinen, inheemse stammen in Noord- en Zuid-Amerika en monniken in Azië gebruikten thee als geneeskrachtig kruid. Thee is een belangrijk onderdeel van het sociale leven, waar het een centrale rol speelt bij politieke bijeenkomsten en het vieren van speciale gelegenheden. De theecultuur varieert sterk in stijl, van Japanse theeceremonies tot een eenvoudig kopje thee in de namiddag met vrienden en familie op de veranda.

Thee is geliefd bij culturen zo divers als de Amerikanen en de Portugezen en maakt een groot deel uit van de export in Afrikaanse landen als Kenia. De theebereiding bestaat ook uit uitgebreide regels voor de manier waarop thee moet worden gezet, afhankelijk van de plaatselijke traditie. Thee-accessoires kunnen van een gewoon kopje een speciale ceremonie maken, waardoor deze drank de kracht heeft om gemeenschappen te verenigen en verschillende kwalen te genezen.

Een korte geschiedenis van thee

Thee vindt zijn oorsprong in China, waar het onder de Shang-dynastie werd gebruikt in de traditionele geneeskunde, maar kreeg pas in de Tang-dynastie landelijke aandacht voor recreatief gebruik. Portugese priesters waren de eerste Europeanen die thee ontdekten toen zij in de 15e eeuw in China verbleven of er doorheen reisden. Thee werd in de 16e eeuw voor het eerst in Europa geïntroduceerd en het duurde 100 jaar voordat thee in de 17e eeuw de hoofddrank van Groot-Brittannië werd. Thee stond in het middelpunt van talrijke wereldveranderingen, van de kolonisatie onder de Oost-Indische Compagnie tot de gebeurtenissen van de Boston Tea Party.

Aan de andere kant van de aardbol werd theeconsumptie in Amerika op grote schaal gebruikt als onderdeel van spirituele en gemeenschapsevenementen. In Zuid-Amerika geloofde men dat Yerba Mate de drank van de goden was, die de theedrinkers een diep inzicht gaf in hun eigen wezen en de wereld om hen heen. Yerba mate is een diep spirituele Zuid-Amerikaanse drank die vaak wordt vergeleken met ayahuasca als het gaat om het combineren van dranken en filosofie.

In 2016 produceerden China en India meer dan 60% van de thee in de wereld. In de loop der eeuwen is de theeproductie steeds meer verschoven van handproductie naar machinale productie. Het is echter nog steeds gemakkelijk om verschillende theesoorten te vinden die op ambachtelijke wijze worden geproduceerd.

Verschillen tussen thee

De verschillen tussen de duizenden verschillende theesoorten kunnen worden neergekookt op het theeteeltproces en de theeverwerkingsmethoden. Er zijn twee hoofdtheesoorten: echte thee en kruidenthee, ook bekend als tisanes. De echte theeën zijn allemaal afkomstig van de Camellia sinensis plant, beter bekend als de theeplant, en omvatten groene thee, witte thee, zwarte thee, en oolong thee. De theeplant is een groenblijvende plant die in een groot aantal klimaten groeit, waardoor elk brouwsel een andere smaak krijgt.

Kruidenthee of tisanes, zijn volledig cafeïnevrij en worden niet gemaakt met bladeren van de Camellia sinensis plant. In plaats daarvan worden deze kruidenmengsels gemaakt van specerijen, bloemen en bladeren van een verscheidenheid aan andere planten, waaronder vruchten en kruiden. Vaak worden kruidentheeën gemaakt met echte theebladeren voor een uitgesproken smaak – bekend als kruideninfusies. Kruidenthee kan worden gecategoriseerd als zwart, groen, wit en oolong, afhankelijk van welke theebladeren en processen worden gebruikt om de kruidenmelange te maken.

Oxidatieproces

Ondanks dat alle echte theesoorten van dezelfde plat komen, onderscheiden ze zich door het oxidatie- of fermentatieproces van de theebladeren. Oxidatie is een natuurlijk proces dat de kleur en het smaakprofiel van de theebladeren verandert. De blaadjes worden geoogst van de theeplant en vervolgens met de hand of met een machine gerold. Bij het rollen ontstaan kleine scheurtjes waardoor zuurstof kan reageren met de plantenenzymen, wat leidt tot de verschillende soorten echte thee.

Groene en witte thee worden niet geoxideerd en worden na de oogst gewoon laten drogen. De blaadjes worden niet geplet, maar in de zon of in de pan te drogen gelegd. Zwarte thee daarentegen is volledig geoxideerd, terwijl oolong thee gedeeltelijk is geoxideerd. Theetelers zijn experts in het oxideren van de bladeren en in sommige gevallen wordt het proces vele malen herhaald of worden bepaalde ambachtelijke technieken gebruikt om precieze aroma’s en smaken te ontwikkelen.

In het algemeen ontwikkelt thee die volledig is geoxideerd, zoals zwarte thee, sterkere smaken en aroma’s en zal donkerbruin of een rijke gebrande rode kleur hebben. Minder geoxideerde thee, zoals witte thee, heeft een zachtere, meer delicate smaak en is lichtgroen of geel van kleur.

Typen thee

Nu u weet waarom thee verschillend is op het vlak van productie, zullen we uiteenzetten hoe ze verschillen qua smaak en gezondheidsvoordelen.

Zwarte thee

Zwarte thee is een van de meest populaire theesoorten wereldwijd en het is ook de meest bewerkte van de echte theesoorten. De bladeren worden geoogst en onmiddellijk verdord, waarna ze worden gerold om enzymen vrij te maken, die met zuurstof reageren. Na het rollen worden de bladeren één voor één uitgespreid om volledige oxidatie mogelijk te maken. Zodra de blaadjes bruin zijn, worden ze gebakken om verdere oxidatie en smaakveranderingen te voorkomen.

Het oxidatieproces van zwarte thee verleent deze thee sterke, robuuste smaken. Deze thee heeft een sterk smaakprofiel en is typisch diepbruin, gebrand rood of zwart van kleur. Zwarte thee wordt beschreven als moutig en rijk en heeft hints van pure chocolade, dadels en rozijnen. Zwarte thee bevat ook het hoogste cafeïnegehalte van alle echte theesoorten, behalve matcha groene thee, met 60 tot 90 milligram in elke kop van 8 ounce.

Er zijn verschillende populaire soorten zwarte thee, waaronder Darjeeling, Assam, Ceylon en English breakfast. Assam en Darjeeling worden bijna volledig in India verbouwd. De Assam-thee smaakt vol en sterk, de Darjeeling bloemig en fruitig. Ceylon zwarte thee wordt voornamelijk in Sri Lanka verbouwd, smaakt sterk en gedurfd, en varieert van bordeauxbruin tot honinggoud van kleur. Engelse ontbijtthee is een geliefde favoriet van de Britten en omvat vaak Earl Grey-ontbijtthee, die een vleugje bergamot bevat voor een citrusachtige smaak.

Oolong-thee

Oolong-thee is gedeeltelijk geoxideerd en wordt vaak omschreven als thee met gemengde kenmerken van zowel groene als zwarte thee. Deze bladeren, die in China bekend staan als wulong thee, zijn meestal bruin van kleur en geven een gelijkmatig, vol brouwsel. Oolong-theebladeren worden uitsluitend in Zuidoost-China en Taiwan geteeld. Het is een van de duurste en meest kwalitatieve theesoorten ter wereld. Oolong-thee is doordrenkt van culturele tradities en kan in vergelijking met de andere echte theesoorten de meest uiteenlopende smaakprofielen hebben als gevolg van het gevarieerde productieproces en de traditionele zetmethoden.

Oolong-theeblaadjes worden in een bamboemandje gelegd, waar de blaadjes zachtjes worden gewreven om reacties met zuurstof te stimuleren. Theemeesters letten er zorgvuldig op dat alleen de buitenkant van de theebladeren wordt gekrast, terwijl de kern intact en levendig groen blijft. Naarmate de thee oxideert, krijgt de oolong thee een middengroene of diep amberkleur. Donkere oolongs hebben hints van chocolade en verbrande suiker, terwijl lichtere oolongs meer bloemige en zachtere smaken hebben.

Groene thee

In termen van oxidatie is groene thee de op een na minst bewerkte thee. Deze thee is een tikkeltje sterker dan witte thee en zit boordevol antioxidanten. Hij heeft een lichtgroene kleur die het meest lijkt op het eigenlijke uiterlijk van theeblaadjes.

Groene thee wordt gemaakt van blaadjes die men laat verwelken tot ze los en slap zijn, waarna ze onmiddellijk worden gedroogd. De blaadjes worden gebakken of gestoomd met verschillende technieken, waaronder panbakken en roosteren. Tijdens het droogproces rollen de theemeesters de blaadjes tot lange, dunne twijgjes of parels, afhankelijk van de groene theesoort.

Over het algemeen wordt Chinese groene thee gebakken of geroosterd, terwijl Japanse groene thee meestal op hoge temperatuur wordt gestoomd. Het roosteren geeft een zachte, aromatische smaak aan groene thee, terwijl gestoomde bladeren de neiging hebben om een meer plantaardige, kruidachtige kwaliteit te hebben.

De smaak van groene thee kan dramatisch variëren van grasachtig en aards tot nootachtig, geroosterd en fris bloemig. Net als bij wijn is het smaakprofiel van groene thee afhankelijk van het terroir, een term die wordt gebruikt om de invloed van de regio, het klimaat, de bodem, het weer en de oorsprong op de smaak te beschrijven. Een groene thee die bijvoorbeeld in China wordt verbouwd, zal heel anders smaken dan een thee die in Japan of in een subtropisch klimaat wordt verbouwd. Groene thee is geschikt voor de meeste theedrinkers, hoewel hij bitter kan zijn als hij te sterk of te lang wordt gezet. Voor tips over het zetten van groene thee, klik hier.

Een noot over Pu-erh thee

Pu-erh thee wordt gedefinieerd als een na-geoxideerde thee. De theebladeren van de Camellia sinensis plant worden blootgesteld aan hitte, die de enzymen doodt die verantwoordelijk zijn voor de oxidatie. Dit betekent dat de plant een minimale bewerking ondergaat en niet mag oxideren. Omdat het niet geoxideerd wordt, wordt pu-erh in feite beschouwd als een subtype van groene thee.

Dat geldt voor rauwe pu-erh thee, maar hoe zit het met gerijpte pu-erh thee? Oudere pu-erh thee krijgt de kans om na verloop van tijd smaken te ontwikkelen, net als een goede wijn. Een microbieel proces oxideert de bladeren in plaats van het standaard oxidatieproces waarbij lucht wordt gebruikt. De bladeren worden 10 tot 15 jaar gerijpt, waarbij de natuurlijke oxidatie plaatsvindt – daarom wordt het ook post-geoxideerd genoemd. Door deze oxidatie lijken de gezondheidsvoordelen en de smaakstoffen van oude pu-erh-thee meer op die van zwarte en groene thee. Door de natuurlijke oxidatie beschouwen sommige theedrinkers oude pu-erh thee als een aparte echte thee.

Witte thee

Witte thee is de minst bewerkte van de vier theesoorten. Voor deze thee worden alleen de jonge theeblaadjes gebruikt, zodat de oogsten in het voorjaar slechts enkele dagen duren. Witte thee wordt vaak beschouwd als een van de gezondste en meest natuurlijke theesoorten omdat hij niet wordt verwerkt en gewoon op natuurlijke wijze wordt gedroogd. Deze thee heeft een delicate, maar complexe smaak. Witte thee is zowel geschikt voor kenners die de zeldzaamheid en complexiteit waarderen als voor beginners die de delicate, zoete smaak zonder adstringerende smaken kunnen waarderen.

De twee populairste soorten witte thee zijn Silver Needle en White Peony, in China beter bekend als Bai Hao Yin Zhen en Bai Mu Dan. Silver Needle wordt beschouwd als de hoogste kwaliteit omdat alleen de zilverwitte knoppen van de plant worden gebruikt in plaats van hele bladeren. Silver Needle heeft een verfijnde, zoete smaak die doet denken aan kamperfoelie. White Peony wordt gemaakt van de knop en de eerste twee blaadjes van de theeplant. De toevoeging van de bladeren maakt White Peony robuuster van smaak en donkerder van kleur dan Silver Needle.

Probeer ze allemaal

Elke thee biedt een unieke, smaakvolle ervaring die uw zintuigen kan prikkelen of ontspannen. Thee drinken is een geweldige manier om te ontspannen na een dag op kantoor of om gemeenschapsbanden te smeden door een kopje te delen met nieuwe kennissen. Voor zelfgemaakte kruidenthee kunt u uw eigen theetuin aanleggen door uw favoriete melanges, zoals jasmijn en masala chai, te kweken, te oogsten en te drogen. Het enige wat u hoeft te doen is uw favoriete theebloemen, -wortels en -kruiden te planten en te mengen met echte theezakjes of losse bladthee. Of u nu de voorkeur geeft aan ijsthee of thee gezet met heet water, er is een temperatuur en een groot aantal smaken voor iedereen.