Waarom rechters moeten worden benoemd, niet gekozen

In november zullen burgers in 31 staten niet alleen voor de president stemmen. Ze zullen ook beslissen over het lot van meer dan 200 justitiële kandidaten, van het lokale niveau tot aan het hoogste gerechtshof van hun staat. De kandidaten die zegevieren, zullen zich bezighouden met zaken die grote gevolgen hebben voor de democratie en onze economie. Contract geschillen, onrechtmatige daad zaken, bestemmingsplannen – alles kan onder de bevoegdheid van de staatsrechtbanken vallen.

Met zo’n hoge inzet rijst de vraag of verkiezingen wel de beste manier zijn om ervoor te zorgen dat rechters objectief en zonder politieke druk kunnen oordelen.

rechters verdienen terecht lof voor hun openbare dienstverlening en hun inzet voor gerechtigheid. Wetgevers brengen rechters echter in een lastig parket wanneer zij wetten uitvaardigen die verkiezingen voor rechters voorschrijven. Onder deze omstandigheden is het niet meer dan logisch dat rechters gemotiveerd zijn om bijdragen te werven en de goedkeuring van de kiezers te vragen. Hoewel dergelijke stappen onschuldig lijken, kunnen ze ertoe leiden dat campagnes en belangengroepen zich inlaten met moddergooien, en soms resulteren in een rechter die beslissingen weegt op basis van een politieke afweging. Dit scenario klinkt misschien maar al te bekend in de oren, aangezien sommige rechtszaken een afspiegeling beginnen te vormen van het gekibbel en de verdraaiingen die zo kenmerkend zijn voor veel verkiezingen voor wetgevende en uitvoerende functies.

Naast de negatieve effecten op de eerlijkheid van de rechtspraak, kan de verkiezing van rechters ook de economie van een gebied verzwakken. Door de globalisering en de technologische vooruitgang kan kapitaal tegenwoordig met ongekend gemak grenzen overschrijden. De minste of geringste rode vlag kan investeerders ertoe aanzetten hun zaken elders te doen. In een enquête gaven zeven van de tien bedrijven aan dat het geschillenklimaat van een staat waarschijnlijk van invloed is op belangrijke zakelijke beslissingen, zoals de keuze van een vestigingsplaats. En van de acht staten die een toppositie innamen voor hun bedrijfsklimaat, was er slechts één die gerechtelijke betwistingen hield. Robuuste markteconomieën zijn duidelijk afhankelijk van een stabiel, evenwichtig juridisch klimaat.

Om de neutraliteit van de rechterlijke macht te waarborgen, moeten staten overgaan van het kiezen van rechters op het aanstellen van rechters – met name via onpartijdige commissies die rechters selecteren op basis van verdiensten. Deze commissies, die al in twee derde van de staten bestaan, werven en bevelen geschikte kandidaten aan voor rechterlijke benoemingen. Door de bevoegdheid voor de benoeming van de leden van de commissie te verdelen over verschillende groepen – de gouverneur, wetgevers van beide partijen – wordt de onafhankelijkheid van de commissie versterkt.

De op benoemingen gebaseerde systemen komen beter tot hun recht wanneer zij worden aangevuld door beoordelingscommissies. In 17 staten voeren dergelijke commissies grondige onderzoeken uit naar de prestaties van rechters tijdens hun ambtstermijn. Criteria zijn onder meer inzicht in de relevante wetgeving, bestuurlijke bekwaamheid en rechterlijk temperament. Uit een studie blijkt dat “het vertrouwen van het publiek in gerechtelijke kandidaten en de rechterlijke macht in haar geheel wordt versterkt wanneer kiezers dergelijke informatie via programma’s ontvangen”. De staten kunnen Arizona, waar de Commission on Judicial Performance Review routinebeoordelingen uitvoert en zelfs evaluatierapporten opstelt die voor het publiek toegankelijk zijn, als voorbeeld nemen.

Maar benoemings- en evaluatiecommissies kunnen slechts een beperkt aantal dingen doen. De vergelijking moet ook gaan over het werven en behouden van de beste rechters van het land. Zittende en aspirant-rechters zouden wel eens andere banen in de advocatuur kunnen gaan zoeken als zij niet voldoende worden gecompenseerd. In Massachusetts bijvoorbeeld ontvangen rechters een lager salaris dan wat wordt betaald aan eerstejaars medewerkers bij meer dan 30 advocatenkantoren in de staat. In bijna de helft van de staten komen aanbevelingen voor salarissen uit de wetgevende macht, waar begrotingsgevechten kunnen leiden tot ontoereikende investeringen op kritieke gebieden. Een objectievere beoordeling van salarisniveaus is waarschijnlijk afkomstig van een commissie die onafhankelijk is van de wetgevende macht.

Als scheidsrechters van de wetten van onze natie spelen rechters een onmisbare en eervolle rol. Maar de hype en onjuiste voorstellingen die gepaard gaan met verkiezingen, dreigen hun oordeel over cruciale kwesties die van invloed zijn op onze democratie en economie, te verstoren. De staten moeten billijke salarissen vaststellen, onpartijdige commissies voor de benoeming van rechters instellen en hun prestaties periodiek evalueren. Dit zou een belangrijke stap zijn om ervoor te zorgen dat recht consequent wordt toegepast voor zowel burgers als bedrijven.