Waarom lachen hyena’s?

We trokken laatst over de savanne van Wonderopolis toen we midden in het dorre land een oase ontdekten. Terwijl we genoten van een koele dronk uit de drinkplaats, hoorden we een interessant gesprek tussen een paar hyena’s en een jonge zebra:

Hyena 1: Hé Sal! Moet je die vent zien. Het lijkt wel of hij een pyjama draagt!

Hyena 2: Wow, Joe! Je hebt gelijk. Moet je die strepen zien. Hé gevangenis pony, wat is dat voor outfit? Zebra: Stop met kakelen, jullie twee! Mijn strepen helpen me erbij te horen. Erbij horen? Waar dan? Een scheidsrechtersconventie? Ha! Goed gedaan, Joe! *Net wat ik nodig had… een paar wijze jongens…

Het leven in het wild kan zwaar zijn. De wet van het land is overleven van de sterkste. Het is roofdier tegen prooi. Het is doden of gedood worden. Het laatste wat een jong dier nodig heeft, is andere dieren die hem uitlachen.

Dus wat is er aan de hand met hyena’s? Waarom staan ze bekend om het lachen? Wat is er zo grappig? Wij mensen hebben zelfs een uitdrukking die we gebruiken om iemand te beschrijven die kakelt: “lachen als een hyena.”

Wetenschappers die hyena’s hebben bestudeerd, zullen je vertellen dat de unieke geluiden die ze maken, eigenlijk geen lachertje zijn. Hyena’s maken inderdaad luide blafgeluiden die klinken als kakelend gelach, maar dat is niet omdat ze ergens om lachen.

In plaats daarvan is het “gelach” van een hyena eigenlijk een vorm van communicatie die wordt gebruikt om frustratie, opwinding of angst over te brengen. Meestal hoor je deze unieke vocalisatie tijdens de jacht of wanneer de dieren zich als groep voeden met prooi.

Wat voor mensen klinkt als maniakaal gegiechel laat andere hyena’s weten dat een van de andere leden van hun roedel ofwel een prooi heeft gedood of is aangevallen. Bij het delen van een verse prooi kan het geluid ook duiden op frustratie van een jonger dier dat nog niet zijn deel heeft gekregen. Het dier dat in het bezit is van het vlees kan ook “lachen” als waarschuwing aan anderen dat het nog niet klaar is om te delen.

Er zijn verschillende soorten hyena’s, en ze hebben allemaal een verscheidenheid aan unieke vocalisaties. Slechts één van deze soorten echter – de gevlekte hyena (Crocuta crocuta) – maakt het lachgeluid dat synoniem is geworden met hyena’s, in het algemeen.

Onderzoekers hebben ook geleerd dat de toonhoogte van de “lach” van een hyena gewoonlijk varieert afhankelijk van zijn sociale status. Hyenaproedels zijn matrilineair, wat betekent dat de vrouwtjes dominant zijn en de roedel leiden. Binnen een roedel is er een hevige strijd om voedsel, en de ondergeschikte dieren – vaak mannetjes – hebben de neiging vaker te “lachen” met een hogere toonhoogte.