Vladimir Lenin

Wie was Vladimir Lenin?

Vladimir Iljitsj Lenin was de architect van Ruslands bolsjewistische revolutie van 1917 en de eerste leider van wat de Unie van Socialistische Sovjetrepublieken (USSR) werd. Met geweld legde hij het voormalige keizerrijk een systeem van marxistisch socialisme op, het communisme, dat een herverdeling van de rijkdom nastreefde om de aristocratie af te schaffen en een rechtvaardiger samenleving voor de massa’s te creëren.

De geschiedenis van Vladimir Lenin

Vroege jaren

Een vooraanstaand marxist, Lenin, werd in 1870 in Rusland geboren met de achternaam Oeljanov. Hij kreeg zijn politieke overtuigingen mee tijdens zijn eerste, korte tijd aan de universiteit, waar hij werd weggestuurd wegens politieke activiteiten. Uiteindelijk mocht hij zijn rechtenexamen afleggen en behaalde hij een graad in de rechten. Hij werd een openbare verdediger en maakte deel uit van een groep revolutionaire marxisten. Uiteindelijk werd hij door zijn activiteiten voor drie jaar verbannen naar Siberië, van 1897 tot 1900. Daarna verhuisde hij naar Europa, waar hij revolutionair journalist werd alvorens naar Rusland terug te keren voor de revolutie van 1905, om vervolgens weer naar Europa te vertrekken tijdens de Eerste Wereldoorlog.

De Russische Revolutie

Lenin keerde in april 1917 naar Rusland terug, nadat de tsaar was afgetreden en de sovjetrevolutie op gang was gekomen. Het land werd bestuurd door een voorlopige regering, die Lenin “een dictatuur van de bourgeoisie” noemde. Hij stelde zich een “dictatuur van het proletariaat” voor, waarin arbeiders en boeren regeerden. De Russen waren wanhopig over de tol die de Eerste Wereldoorlog eiste van het land en wilden verandering, en die oorlogsmoeheid stelde Lenin en zijn Rode Gardisten, een in het geheim georganiseerd leger van boeren, arbeiders en ontevreden Russische militairen, in staat om de controle over de regering te grijpen in een staatsgreep zonder bloedvergieten in november 1917.

De Russische Burgeroorlog

Eenmaal aan de macht trok Lenin Rusland terug uit WO I, maar zijn Rode Leger vocht uiteindelijk een drie jaar durende burgeroorlog uit met het Witte Leger, een coalitie van monarchisten, kapitalisten, en democratische socialisten. Om de oorlog te financieren, stelde Lenin het zogenaamde “oorlogscommunisme” in, waarbij alle produktie en industrie werden genationaliseerd en graan werd gevorderd van boeren om de troepen te voeden en in het buitenland te verkopen om aan geld te komen voor de regering.

Na een moordaanslag in 1918 waarbij hij ernstig gewond raakte, voerde Lenin de Rode Terreur uit via de Bolsjewistische geheime politie, bekend als de Tsjeka. Volgens sommige schattingen werden meer dan 100.000 mensen die tegen de doelstellingen van de revolutie waren (bekend als “contrarevolutionairen”) of gewoon verwant waren met degenen die oppositie voerden, door de staat vermoord. Het Rode Leger versloeg de laatste restanten van het Witte Leger op de Krim in november 1920.

Vorming van de USSR

Lenins Oorlogscommunisme leidde uiteindelijk tot economische ondergang. Na de Russische hongersnood van 1921, waarbij ten minste vijf miljoen mensen omkwamen, introduceerde hij zijn Nieuwe Economische Politiek in een poging een tweede revolutie te voorkomen. Hij stond een zekere mate van particulier ondernemerschap toe, voerde een loonsysteem in en liet de boeren hun producten en andere goederen op de vrije markt verkopen, terwijl zij belasting moesten betalen over hun inkomsten, hetzij in geld, hetzij in onbewerkte goederen. Staatsbedrijven, zoals de staalindustrie, werkten met winstoogmerk.

Bovendien werden de verschillende munteenheden van die tijd, waaronder sovznaks, kerenka’s, oud keizerlijk geld en obligaties, vervangen door een nieuwe munteenheid, de Russische roebel, die werd ondersteund door de goudstandaard. Het land kreeg te maken met hyperinflatie, waarbij kruiwagens vol papieren biljetten nodig waren om een brood te kopen.

Lenin kreeg tussen 1922 en 1924 een reeks beroertes die het hem moeilijk maakten te spreken en te regeren. Hij stierf op 21 januari 1924, nauwelijks een jaar nadat de bolsjewieken op 30 december 1922 de USSR hadden opgericht door middel van een verdrag tussen Rusland, Oekraïne, Wit-Rusland en de Transkaukasische Federatie (later Georgië, Armenië en Azerbeidzjan). Zijn lichaam werd gebalsemd en tentoongesteld in een mausoleum op het Rode Plein in Moskou, waar het nu nog steeds is.

Een Russische opiniepeiling uit 2017, gedaan door het Levada Center, wees uit dat Lenins reputatie als vader van zijn land is verminderd, maar geenszins ongedaan is gemaakt. Zesenvijftig procent van de Russen is van mening dat hij een geheel of grotendeels positieve rol heeft gespeeld in de Russische geschiedenis, tegenover 40 procent in 2006. Veel ondervraagden konden echter niet precies aangeven wat hij had gedaan.