Valois Dynastie

Valois Dynastie, het koningshuis van Frankrijk van 1328 tot 1589, dat de natie regeerde vanaf het einde van de feodale periode tot in de vroegmoderne tijd. De Valois-koningen zetten het werk voort van de eenmaking van Frankrijk en de centralisering van de koninklijke macht, begonnen onder hun voorgangers, de Capetiaanse dynastie (q.v.).

Lees meer over dit onderwerp

Frankrijk: De koningen en de oorlog, 1328-1429

…toetreding van het huis van Valois in 1328, was Frankrijk het machtigste koninkrijk van Europa. Zijn heerser kon grotere legers op de been brengen dan zijn…

Het Huis Valois was een tak van de Capetiaanse familie, want het stamde af van Karel van Valois, wiens Capetiaanse vader, koning Philips III, hem in 1285 het graafschap Valois had toegekend. Karels zoon en opvolger, Filips, graaf van Valois, werd in 1328 koning van Frankrijk als Filips VI, en zo begon de dynastie van de Valois. Het huis kende vervolgens drie lijnen: (1) de rechtstreekse lijn, te beginnen met Filips VI, die regeerde van 1328 tot 1498; (2) de Valois-Orléans tak, die bestond uit één lid, Lodewijk XII (regeerde 1498-1515), zoon van Karel, hertog van Orléans, een afstammeling van koning Karel V; en (3) de tak Valois-Angoulême, te beginnen met François I, zoon van Karel, graaf van Angoulême, een andere afstammeling van Karel V; deze tak regeerde van 1515 tot 1574 en werd opgevolgd door de Bourbon-dynastie, een andere tak van de Capetiërs.

De eerste koningen van de Valois-dynastie hielden zich voornamelijk bezig met de strijd in de Honderdjarige Oorlog (1337-1453), die uitbrak onder Filips VI (regeerde 1328-50). In deze periode werd de monarchie bedreigd door de Engelsen, die soms een groot deel van Frankrijk beheersten, en door de heropleving van de feodale heren, zoals de Armagnac- en Bourgondische facties, die de suprematie van de koningen betwistten. Karel VII (regeerperiode 1422-61) beantwoordde deze bedreigingen en begon met het herstel van de koninklijke macht.

De koningen van Valois vergrootten geleidelijk hun gezag ten koste van de voorrechten van de leenheren. Het exclusieve recht van de kroon om belastingen te heffen en oorlog te voeren werd gevestigd; en veel van de fundamentele administratieve instellingen die zich onder de Capetianen hadden ontwikkeld, bleven zich onder de Valois ontwikkelen; zo werden bijvoorbeeld de Parlements (rechtbanken) in heel Frankrijk uitgebreid om de koninklijke rechtspraak uit te voeren. Hun sterke positie in Frankrijk stelde drie van de Valois-koningen (Karel VIII, regeerperiode 1483-98; Lodewijk XII, regeerperiode 1498-1515; en François I, regeerperiode 1515-47) in staat de uiteindelijk onsuccesvolle Italiaanse oorlogen van het einde van de 15e en het begin van de 16e eeuw te voeren. Deze oorlogen markeerden het begin van de rivaliteit tussen de Valois en de Habsburgers (het heersende huis van het Heilige Roomse Rijk), een rivaliteit die duurde tot het einde van de Franse dynastie.

De Franse renaissance vond plaats tijdens de regeerperiodes van Frans I en Hendrik II (regeerperiodes 1547-59). De godsdienstoorlogen (1562-98) verzwakten de macht van de laatste Valois-koningen, want militante rooms-katholieke en protestantse facties beheersten de politiek.