Uterotonic

OxytocinEdit

Oxytocin is een peptidehormoon dat in de hypothalamus wordt geproduceerd en een belangrijke rol speelt in vele fysiologische functies. Deze functies omvatten onder meer het verbeteren van de stemming en de sociale relaties, het bevorderen van moederlijk gedrag en het stimuleren van de samentrekkingen van de baarmoeder. De samentrekkingen van de baarmoederspieren worden geïnduceerd via een G-eiwitroute die uitgaat van de oxytocinereceptor (OXTR), de bindings- en activeringsplaats van oxytocine. Wanneer oxytocine bindt aan de bijbehorende receptoren in de baarmoeder, wordt een cascade op gang gebracht die resulteert in een toename van het calciumgehalte en vervolgens in een toename van de spiersamentrekkingen. Het vrijkomen van oxytocine helpt om tijdens de bevalling sterkere weeën op te wekken om de bevalling van de foetus te bevorderen. Bovendien hebben de baarmoederspieren tijdens de zwangerschap een verhoogde concentratie van oxytocinereceptoren, wat ook leidt tot een verhoogde reactie op oxytocine.

Rol bij weeëninductieEdit

Oxytocine is het meest gebruikte middel voor weeëninductie. Het wordt intraveneus toegediend omdat het bij orale toediening gemakkelijk door het lichaam wordt afgebroken. Tijdens de toediening van oxytocine is het belangrijk de moeder en de foetus te controleren, met name de baarmoederactiviteit van de moeder en de hartslag van de foetus. De meest voorkomende bijwerkingen van oxytocine zijn tachysystolie, hyponatriëmie en hypotensie. Tachysystole is een verhoogde snelheid van samentrekkingen van de baarmoeder. Als dit zich voordoet, kan het onder controle worden gehouden door de dosering oxytocine te verlagen. Hyponatriëmie is een verlaagde natriumconcentratie in het lichaam als gevolg van verhoogde vochtopname. Dit komt doordat oxytocine dezelfde structuur heeft als vasopressine (antidiuretisch hormoon), dat water in het lichaam vasthoudt. Hypotensie, of lage bloeddruk, is ook een vaak voorkomende bijwerking doordat oxytocine de gladde spieren van de bloedvaten ontspant. In vergelijking met vrouwen in spontane arbeid, ervaren vrouwen in geïnduceerde arbeid op oxytocine een langere latente fase, maar de duur van de arbeid na het bereiken van actieve arbeid (wanneer de baarmoederhals 6 cm heeft bereikt), wordt de duur van de arbeid als gelijk beschouwd.

Rol bij postpartum bloedingEdit

De meest voorkomende oorzaak van postpartum bloeding is een verlies van spierspanning in de baarmoeder. Normaal gesproken trekt de baarmoeder samen om de bloedvaten te vernauwen en de bloedstroom te verminderen om uitbloeden te voorkomen. Als er echter sprake is van een verlies van spierspanning, zie atonie van de baarmoeder, is er een verhoogd risico op bloedingen. Oxytocine is de eerstelijns farmacologische stap om PPH te helpen voorkomen en te behandelen.

AnalogsEdit

Oxytocine speelt een integrale rol in de regulatie van veel van de biologische processen van het lichaam – met name de regulatie van de arbeid. Sinds zijn structuur in 1953 werd onthuld, is het onderwerp van intensief onderzoek geweest. Sommige van de analogen die zijn verkregen door uitgebreide wijziging van de chemische structuurresiduen hebben geneesmiddelen en therapieën opgeleverd die worden gebruikt als uterotonica. Net als oxytocine binden analogen aan oxytocinereceptoren die zich langs de spieren van de baarmoeder bevinden en werken zij als een agonist. Tijdens de zwangerschap neemt het aantal oxytocinereceptoren toe tot een piek tegen het einde van de zwangerschap. Een belangrijke opmerking is dat niet alle analogen van oxytocine werken als een receptoragonist of als een uterotonicum. Sommige kunnen de contractiliteit van de baarmoeder tegenwerken, zoals atosiban.

CarbetocineEdit

Carbetocine: Een langwerkend synthetisch analoog met een halfwaardetijd die 4-10 keer langer is dan natuurlijke oxytocine, het wordt gebruikt om postpartum bloedingen of bloedingen na de bevalling te controleren. In tegenstelling tot oxytocine hoeft carbetocine niet te worden gekoeld om te worden bewaard bij warmte; dit is een belangrijk voordeel voor gebruik in gebieden met weinig medische hulpmiddelen. Het is goedgekeurd voor gebruik in 23 verschillende landen in de wereld (niet goedgekeurd in de Verenigde Staten). In Canadese en Duitse richtlijnen wordt carbetocine aanbevolen als eerstelijnsbehandeling voor postnatale bloedingen met een opmerkelijke doeltreffendheid bij gebruik bij bevallingen met keizersnede. Carbetocine blijkt ook effectiever te zijn dan oxytocine bij het voorkomen van postpartum bloedingen. Veel voorkomende bijwerkingen van carbetocine zijn braken, koorts en hoge bloeddruk – een soortgelijk bijwerkingenprofiel als dat van oxytocine. Zowel carbetocine als oxytocine staan op de lijst van essentiële geneesmiddelen van de Wereldgezondheidsorganisatie.

Andere analogenEdit

• Demoxytocine
• (Thiazolidine-4-carboxylzuur)-oxytocine

ProstaglandinenEdit

Prostaglandinen worden via een reeks enzymatische reacties afgeleid van de fosfolipiden in het celmembraan. Fosfolipase A2 splitst arachidonzuur uit membraanfosfolipiden en wordt uiteindelijk omgezet in prostaglandinen door cyclo-oxygenase-1 (COX-1) en cyclo-oxygenase-2 (COX-2). Ten gevolge van dit mechanisme zijn prostaglandinen op vele plaatsen in het lichaam aanwezig en zorgen zij voor diverse fysiologische en pathologische functies. De prostaglandinesynthese, die vooral bekend is om haar rol bij de mediëring van ontsteking: pijn, zwelling, roodheid en warmte, is een doelwit voor vele geneesmiddelen. Remming van COX-1 en COX-2 door aspirine en niet-steroïde anti-inflammatoire geneesmiddelen voorkomt de ontstekingsreactie en kan ook homeostatische functies van de maag en het GI-systeem verhinderen die kunnen leiden tot maagzweren en bloedingen.

Prostaglandinen (PG) worden toegeschreven aan deelname aan de mechanismen van baarmoederactiviteit tijdens de bevalling. De aanwezigheid van prostaglandinen en PG-receptoren neemt toe tijdens de zwangerschap en de expressie van oxytocinereceptoren neemt ook toe. Samen met de toename van oxytocinereceptoren om de bevalling te vergemakkelijken, verhogen prostaglandinen ook de intracellulaire concentratie van calcium. Twee PG-subtypes, E en F, spelen een fundamentele rol bij de bevalling. PG E-receptoren, geactiveerd door PGE1 en PGE2, zijn meer uteroselectief en stimuleren contractie of relaxatie, afhankelijk van het subtype. PG F-receptoren stimuleren myometriale contractie, hoewel de stimulus van PG F-receptoren inferieur is aan die van oxytocine. Om deze reden worden injecteerbare PG’s niet gebruikt als eerstelijnsbehandeling. Bijwerkingen van injecteerbare PG’s zijn hypotensie en longoedeem.

MisoprostolEdit

Misoprostol: een analoog van PGE1, deze injecteerbare PG is een populaire keuze voor PPH-profylaxe en behandeling. Misoprostol is gemakkelijk toe te dienen, wordt als veilig beschouwd, en is goedkoop. De toedieningsroutes zijn sublinguaal, oraal, vaginaal en rectaal, waarbij sublinguale en vaginale toediening de grootste werkzaamheid hebben. Vaginaal toegediende misoprostol had betere resultaten bij het opwekken van arbeid binnen vierentwintig uur in vergelijking met oxytocine, maar werd in verband gebracht met hyperstimulatie van de baarmoeder. Misoprostol is een agonist van EP1- en EP3-receptoren, en kan bij lagere concentraties een grotere stimulatie veroorzaken. Bij hogere concentraties kan de medicatie de weeën onderdrukken.

CarboprostEdit

Carboprost: een analoog van PGF 2α, deze prostaglandine bevat oxytocische eigenschappen die een langere werkingsduur mogelijk maken dan de natuurlijk voorkomende prostaglandines. De injecteerbare prostaglandine wordt intramusculair of intramyometrium toegediend, en wordt in de klinische praktijk gebruikt. Het geneesmiddel is gecontra-indiceerd bij personen met reactieve luchtwegaandoeningen. Bijwerkingen van deze medicatie zijn hypertensie, hypotensie, pulmonale hypertensie, braken en diarree.

Andere prostaglandinesEdit

• Alprostadil: algemeen bekend als PGE1, is een natuurlijk voorkomend prostaglandine en vaatverwijdend middel. Alprostadil is niet toegevoegd aan de richtlijnen voor de behandeling van PPH. Het geneesmiddel is niet geïndiceerd voor het opwekken van bevalling, PPH, noch voor vrouwen, maar voor erectiestoornissen.
• Dinoprostone: algemeen bekend als PGE2, heeft het vermogen om zowel de contractiliteit als de relaxatie in de baarmoeder te stimuleren tijdens de zwangerschap. Het werkingsgebied verschilt voor elk effect, contractie treedt op in het bovenste baarmoedersegment terwijl ontspanning optreedt in het onderste baarmoedersegment. Niet zo doeltreffend voor het opwekken van weeën in vergelijking met andere prostaglandinen.
• Dinoprost: ook bekend als PGF 2α, is een natuurlijk voorkomende prostaglandine die weeën veroorzaakt via PG F-receptoren. Dinoprost werd in 2015 stopgezet.

Ergot-alkaloïdenEdit

Ergot-alkaloïden verwijzen naar een reeks geneesmiddelen die zijn afgeleid van de schimmel roggemoederkoren met gemengde receptoractiviteit die werken om de baarmoederspiertonus te verhogen. In tegenstelling tot oxytocinerge uterotonica, werken ergotalkaloïden voornamelijk via agonistische activiteit van serotoninereceptoren langs de gladde spieren van de baarmoederwand.

ErgometrineEdit

Ergometrine, ook bekend als ergonovine. Ergometrine is het eerste geneesmiddel dat werd geïsoleerd uit de schimmel moederkoren. Ergometrine wordt vaak gebruikt naast oxytocine om postnatale bloedingen te behandelen en is doeltreffender gebleken dan de standaardbehandeling met oxytocine alleen. Ergometrine heeft een relatief snel begin van werking na intraveneuze toediening (één minuut) met een werkingsduur van gemiddeld 45 minuten (ritmische contracten blijven tot 3 uur na toediening bestaan).

MethylergonovineEdit

Methylergonovine, een synthetisch analoog van ergometrine dat voornamelijk wordt gebruikt voor de behandeling van postpartum bloedingen als gevolg van uteriene atonie. Net als ergometrine werkt methylergonovine via agonisme van de serotoninereceptoren die op de gladde spieren van de baarmoederwand worden aangetroffen. Het heeft een partiële agonistische activiteit op α-adrenerge receptoren en een zwakke antagonistische activiteit op dopaminereceptoren. Methylergonovine wordt intraveneus toegediend en heeft een werking die qua begin en werkingsduur vergelijkbaar is met die van ergometrine. De meest voorkomende bijwerking is hypertensie. Methylergonovine wordt volgens zowel het American College of Obstetricians and Gynecologists (ACOG) als het Royal College of Obstetrics and Gynecology aanbevolen als tweedelijnsbehandeling bij de behandeling van postpartumbloedingen als gevolg van uterusatonie. In 2012 publiceerde ACOG een waarschuwing voor het gebruik van methylergonovine bij mensen met hypertensie, waar het vermoeden bestond dat het myocardinfarct en ischemie had veroorzaakt bij die personen.