Ultrafiltratie

Wat is ultrafiltratie?

Ultrafiltratie is het verwijderen van vocht uit een patiënt en is een van de functies van de nieren die door een dialysebehandeling wordt vervangen. Ultrafiltratie treedt op wanneer vloeistof door een stuwdruk over een semipermeabel membraan (een membraan dat sommige stoffen wel doorlaat, maar andere niet) passeert.

Ultrafiltratie bij hemodialyse

In hemodialyse wordt vloeistof verwijderd door ultrafiltratie met behulp van het dialysemembraan. De druk aan de dialysaatzijde is lager, zodat water van het bloed (plaats van hogere druk) naar het dialysaat (plaats van lagere druk) beweegt. Dit is de manier waarop de hemodialysebehandeling vocht verwijdert.

De ultrafiltratiesnelheid, evenals de duur van de dialysebehandeling, bepalen de hoeveelheid vocht die moet worden verwijderd. Uw dialysemedewerkers stellen de ultrafiltratiesnelheid van uw behandeling in op basis van uw vochttoename sinds uw laatste behandeling. Het doel is om op uw streefgewicht of “drooggewicht” te komen. Als u tussen de dialysebehandelingen door te veel vocht drinkt en uw lichaam een hogere ultrafiltratiesnelheid niet kan verdragen omdat er te snel vocht wordt afgevoerd, kunt u last krijgen van een lage bloeddruk en kramp. Bovendien kan het zijn dat u een langere dialysebehandeling en/of een extra behandelingsdag nodig hebt als het extra vocht niet veilig in één keer kan worden verwijderd.

Wat kunt u doen om te helpen bij ultrafiltratie?

• Sla geen hemodialysebehandelingen over of kort ze niet in – adequate dialyse is belangrijk voor de algehele gezondheid
• Beheers natrium en vocht in uw voeding. Praat met uw diëtist over manieren om de inname van zout en vocht te beperken (zie Voeding en hemodialyse)

Ultrafiltratie bij peritoneale dialyse

Peritoneale dialyse (PD) verwijdert vocht door ultrafiltratie met behulp van de bekleding van uw buik (het peritoneale membraan genoemd). Water beweegt van het bloed naar de PD-oplossing door het peritoneale membraan als gevolg van een soort suiker in de dialysaatoplossing genaamd dextrose.

Ultrafiltratie kan worden verhoogd door de hoeveelheid dextrose in de PD-oplossing te verhogen. PD oplossingen zijn verkrijgbaar met 3 verschillende hoeveelheden dextrose: 1,5%, 2,5%, en 4,25%. Uw PD-arts kan u vertellen dat u de dextrose in het dialysaat moet verhogen als het lichaamsgewicht boven het streefgewicht komt.

Waardoor kan ultrafiltratie mislukken?

Ultrafiltratie mislukt betekent dat er niet genoeg vloeistof door het peritoneale membraan gaat. Enkele factoren die ultrafiltratie kunnen doen mislukken zijn uremie (hoog bloedureumstikstofgehalte), peritonitis (infectie van het peritoneale membraan) en een hoge dextrose PD-oplossing (vooral 4,25%). Deze factoren veroorzaken ontsteking van het peritoneale membraan.

Wat kunt u doen om een goede ultrafiltratie te behouden?

• Sla geen PD-verwisselingen over – adequate dialyse is belangrijk voor de algehele gezondheid
• Gebruik de juiste PD-oplossing – gebruik de PD-oplossing met de juiste hoeveelheid dextrose zoals geïnstrueerd door uw PD-arts
• Beheer natrium en vloeistoffen in uw dieet om overmatig gebruik van 4.25% PD-oplossingen te vermijden – praat met uw diëtist over manieren om de zout- en vochtinname te beperken (zie Voeding en peritoneale dialyse)
• Vermijd peritonitis – verminder uw kans op peritonitis door goede katheterverzorging (zie PD-katheterverzorging)