Traditionele spelen van Korea

YutnoriEdit

Yutnori, een borddobbelspel met vier houten stokken, is een van de populairste traditionele spelen van Korea en wordt gewoonlijk op de eerste dag van het nieuwe jaar door twee spelers (of teams) gespeeld. Elke speler (of team van twee spelers) gooit om de beurt yut stokken. Elk stokje heeft twee kanten (rond en plat), waardoor het stokje rolt. Er zijn vijf combinaties mogelijk met yutstokken: do, gae, geol, yut en mo. Een speler die een yut of mo behaalt, mag opnieuw rollen. Als een speelsteen op een veld komt dat bezet is door een tegenstander, wordt het teruggezet naar het begin en gaat de speler opnieuw. Als een stuk op een veld komt dat bezet is door het eigen team, mogen de stukken samen gaan (tellen als één). De combinaties bepalen hoe de speelstenen verplaatst worden, en het team dat als eerste alle vier de speelstenen over het bord verplaatst wint. Het spel heeft zijn wortels in waarzeggerij rituelen.

Sangbak (상박; 相撲) van Kim Hong-do, eind 18e eeuw

Ssireum (worstelen)bewerken

Ssireum is vergelijkbaar met Japans sumoworstelen, waarbij twee tegenstanders met elkaar worstelen in een zanderige ring. De speler die zijn tegenstander op de grond gooit scoort een punt. Jaarlijks worden wedstrijden gehouden, die populair zijn. Ssireum, een wedstrijd van kracht en techniek, is een vorm van worstelen die uniek is voor Korea.

Traditioneel beoefend als gevecht en zelfverdediging, maakte ssireum ook deel uit van rituelen die in de oude tribale staten werden uitgevoerd. De regels ontwikkelden zich, waardoor ssireum zich kon ontwikkelen tot een nationale sport die gewaardeerd werd voor competitie en vermaak.

Top-spinningEdit

Tops spinning

Bij top-spinning, dat voornamelijk door kinderen wordt gespeeld, draait een speler een houten tol met een stok om deze op het ijs of op de grond te laten draaien. Het spel is populair in de winter en heeft namen die per regio verschillen. De beste toppen (gemaakt van berk, jujube of den) zijn zwaar, met sterke uiteinden, en ze worden vaak in groepen gedraaid.

VliegerenEdit

Vliegeren

Kite frames zijn meestal gemaakt van bamboe, met papier eraan bevestigd. De meeste vliegers, rechthoekig of pijlstaartrogvormig, worden met touw aan een haspel vastgemaakt. Vliegeren is een traditioneel winterspel voor kinderen en volwassenen. Er is een periode van vliegeren van Nieuwjaarsdag tot Daeboreum, waarna het touw van de vlieger wordt doorgeknipt zodat hij wegvliegt. Vliegeren is tegenwoordig minder gebruikelijk, vanwege werkverplichtingen, maar vliegers werden gevlogen als afleiding van de koude winter.

TuhoEdit

Tuho

Tuho was oorspronkelijk populair onder koninklijke families en de hogere klasse. Op een vergelijkbare manier als bij hoefijzers proberen tuho-spelers pijlen in de bovenkant van een houten pot met smalle hals te gooien. De score wordt bepaald door het aantal pijlen in de pot. Tuho wordt tegenwoordig gespeeld door mensen uit alle klassen.

Volgens Rebecca Lucas werd tuho gespeeld op het Koreaanse schiereiland tijdens het Gorguryeo Koninkrijk (37 BCE-668 CE) en wordt het genoemd in de Geschiedenis van het Oude Tang (舊唐書) en het Boek van Sui (隋書). Het spel verloor aan populariteit omdat Koning Yejong van Goryeo (ca. 1105-1122) in 1116 van de Song keizer een tuho spel kreeg en niet wist hoe het gespeeld werd. Tijdens de Joseon dynastie werd het gepromoot als Confuciaans. Het spel werd gespeeld door zowel vrouwen als mannen, waaronder Prins Yangnyong (양녕대군, 讓寧大君, 1394-1462) en zijn zusters, en Koning Hyeonjong van Joseon (현종, 顯宗. 1641-1674) en zijn familie.

GonuEdit

Een variëteit van Pong Hau K’i, Gonu’s naam (goni, ggoni, ggon of gonni) en regels variëren per regio; voorbeelden zijn vijver, lijn of pompoen gonu. Dit spel wordt gespeeld met een klein steentje (of stukje hout) en een speelbord dat op de grond of een stuk papier is getekend. De spelers verplaatsen hun steentje een blok vooruit, en de speler die het steentje van zijn tegenstander blokkeert wint.

NeolttwigiEdit

Play media

Neolttwigi is een Koreaanse wipwap. In tegenstelling tot de westerse wipwap, waarbij de berijders aan elk uiteinde zitten, staan de deelnemers aan neolttwigi en springen ze (waardoor hun partner aan de andere kant in de lucht wordt gelanceerd). Het spel is populair onder meisjes tijdens traditionele feestdagen en festivals zoals Dano en Chuseok.

JegichagiEdit

In jegichagi, schoppen de spelers een jegi en de speler met het grootste aantal schoppen wint, vergelijkbaar met Westerse Hacky Sack. Het spel wordt meestal in de winter gespeeld en de naam jegichagi varieert per regio. De jegi, die eruitziet als een shuttle, is gemaakt van een munt en hanji (handgeschept Koreaans papier). De speler schopt de jegi in de lucht en blijft er tegen schoppen om hem van de grond te houden; wisselen van schopvoet is toegestaan. In een één-tegen-één spel wint de speler met het hoogste aantal opeenvolgende schoppen; in een groepsspel staan de spelers in een cirkel en schoppen om beurten tegen de jegi. Een speler die de jegi op de grond laat vallen verliest en gooit hem naar de winnaar om te schoppen. Als de verliezer de jegi met zijn handen vangt, mag hij weer verder spelen.

GonggiEdit

Gonggi (Hangul:공기, uitgesproken als gong-gee) is een populair Koreaans kinderspel dat traditioneel wordt gespeeld met vijf of meer kleine kiezelsteentjes ter grootte van een druif of gekleurde plastic steentjes. Het kan alleen of met vrienden worden gespeeld. Aangezien slechts een paar stenen en een vlakke ondergrond nodig zijn om het spel te spelen, kan het bijna overal door iedereen gespeeld worden. Hetzelfde spel bestaat ook in Nepal en heet Gatti. Het is vergelijkbaar met Knucklebones in de westerse traditie. Er zijn vele manieren om Gonggi te spelen, maar de meest typische manier om Gonggi te spelen is het spelen met vijf knikkers of kiezelstenen. Ook werd Gonggi op vele andere plaatsen gespeeld.

Tombstone slaanEdit

Hitting Tombstone (Hangul:비석치기) is een traditioneel Koreaans spel dat gebruik maakt van grafstenen, dat zijn kleine vierkante pilaarstenen. Het doel is om de andere grafstenen omver te werpen. Het spel werd vroeger gespeeld in de lente en de herfst. Er zijn veel verschillende regels en namen in verschillende regio’s.

OorsprongEdit

Het spel is ontstaan uit de stenen die mensen gooiden om zich te beschermen tegen wilden.

Hoe te spelenEdit

Het spel wordt gespeeld door twee spelers; de volgorde wordt eerst bepaald. Twee lijnen worden op de vloer getrokken en de spelers gaan op regelmatige afstanden staan. De speler moet zijn grafsteen gebruiken om de grafsteen van de andere speler omver te werpen; als dat lukt, moet hij zijn grafsteen op zijn voet leggen. De grafsteen moet dan naar de grafsteen van de andere speler worden gedragen zonder dat hij van de voet valt. Als dit gelukt is, worden de vorige stappen herhaald, maar de grafsteen wordt op een hoger deel van het lichaam gelegd. Als de zerk valt of de speler kan de andere zerk niet omverwerpen, wordt de beurt overgegeven. Wie alle etappes heeft uitgespeeld is de winnaar.

BetekenisEdit

Het spel verbetert het evenwicht en de lenigheid; het is ook amusant omdat de spelers eigenaardige poses aannemen.

JuldarigiEdit

Juldarigi (Hangul: 줄다리기, ook chuldarigi) is een traditionele Koreaanse sport die lijkt op touwtrekken. Er wordt gebruik gemaakt van twee enorme touwen van rijststro, verbonden door een centrale pin. De touwen worden getrokken door teams die de oost- en westkant van het dorp vertegenwoordigen (de wedstrijd wordt vaak vervalst in het voordeel van het westerse team). Voor en na de wedstrijd worden een aantal religieuze en traditionele rituelen uitgevoerd.

Rolling hoopEdit

Rolling hoop is een Koreaans traditioneel spel dat gebruik maakt van een ijzeren stok. In het verleden gebruikte men een oud wagenwiel in plaats van een ijzeren hoepel. Tijdens de openingsceremonie van de Olympische Spelen van 1988 in Seoel was er een voorstelling met rollende hoepel.

JwibulnoriEdit

DefinitieEdit

Jwibulnori is een Koreaans traditioneel spel dat op 15 januari van de maankalender wordt gespeeld. Van deze dag wordt gezegd dat het de grootste maan van het jaar is. Veel evenementen worden op deze dag gedaan en Jwibulnori is er een van. Blikjes worden gevuld met brandbare voorwerpen, waarna de mensen ze in brand steken. Met behulp van een draad die aan het blik is verbonden, wordt het over het hoofd van een persoon gesponnen. Dit levert een prachtig beeld op.

OorsprongEdit

De exacte oorsprong van dit spel is onbekend. Wel is bekend dat mensen al sinds de Koreaanse oorlog blikjes gebruiken. Tijdens de oorlog werden veel militaire voorraden, waaronder blikjes, ingevoerd. Met de blikken werd gespeeld en het werd gecombineerd met Jwibulnori.

Hoe te spelenEdit

In het verleden gebruikte men mugworts. Tegenwoordig gebruikt men blikken met veel gaten die gevuld zijn met stukjes hout en dennenappels. De gaten helpen het blikje langer te branden omdat er lucht doorheen gaat. Naarmate de tijd verstreek, werden de oorspronkelijke Jwibulnori en andere spelen gemaakt. De spellen werden enigszins veranderd om ze aangenamer te maken. Een voorbeeld van het spel is dat mensen zich in groepen verdelen en met elkaar wedijveren. Boeren of jonge mensen komen in groepen en rennen met fakkels, waarbij ze grote gebieden verbranden of de fakkel van de andere kant afslaan.

BetekenisEdit

Terwijl mensen Jwibulnori doen, stapelden andere mensen wat stro en stokken op elkaar en verbrandden de stapel. Dit gebruikend als teken, staken de mensen vuur op velden aan. De gebeurtenis wordt gedaan om een jaar van voorspoed te wensen en te voorkomen dat schadelijke insecten de gewassen beschadigen; het vuur doodt schadelijke insecten. Het doodt muizen, die besmettelijke ziekten kunnen overbrengen. De grond van verbrand onkruid wordt mest voor de gewassen, waardoor de grond rijker wordt en de gewassen beter groeien. Het ronddraaien van de kan symboliseert kwaad en ongeluk.

SeizoensspelenEdit

Andere traditionele Koreaanse spelenEdit

Bossaum (보싸움)

Oorsprong:Edit

Bossaum wordt in het Engels ‘dam wrecking’ genoemd. Kinderen creëerden ‘dam wracking’ door observatie van volwassenen en creëerden hun eigen dammen. Door het maken van deze dammetjes hebben ze het spel bossaum uitgevonden.

Doel van het spel:Edit

Een spel waarbij de spelers strijden om de dammen van het andere team te vernietigen.

Hoe het spel te spelen:Edit

De spelers worden in twee teams verdeeld en gaan dan beslissen waar de teams hun dammen zullen plaatsen: stroomopwaarts of stroomafwaarts. De spelers zullen dan beginnen met het bouwen van hun dammen met alles om hen heen (bijv. stenen, vuil, gras, stokken, enz.) om een dam te bouwen. Om de juiste dikte te krijgen en een duurzame dam te bouwen, moeten de spelers rekening houden met de omstandigheden van de waterstroom, zoals de stroming en het volume van het water. Als de dam af is, kan het spel beginnen. Het stroomopwaartse team zal het stroomafwaartse team vragen of ze klaar zijn zodra een bepaalde hoeveelheid water is verzameld. Als zij klaar zijn, zal het stroomopwaartse team beginnen met het afbreken van hun dam in die mate dat het opgeslagen water eruit zal stromen en de dam van het stroomafwaartse team zal beschadigen. Terwijl dit gebeurt, zal het benedenstroomse team, om instorten te voorkomen, hun eigen dam versterken. Als dit niet lukt, wint het stroomopwaartse team, maar als ze de dam beschermen tegen instorten, wint het stroomafwaartse team het spel. Als de ronde eindigt, wisselen de teams van plaats.

Garakji chatginori (가락지찾기놀이)Edit

Doel van het spel:Edit

Spelers proberen verborgen garakji (verborgen voorwerp) te vinden.

Oorsprong:Edit

Het spel wordt ook wel Garakji Gamchigi Nori genoemd. Garakji is een paar grote ringen die getrouwde vrouwen droegen. Ze zijn meestal gemaakt van metaal zoals zilver of stenen zoals jade. Hoewel ringen meestal werden gebruikt om het spel te spelen, werden ook andere voorwerpen gebruikt, die dan de naam van het spel veranderden. Dit spel werd gewoonlijk binnenshuis gespeeld gedurende de wintertijd en wordt meestal gespeeld door jonge en/of volwassen vrouwen.

Hoe het spel te spelen:bewerken

Het spel wordt vaak gespeeld met ongeveer tien personen. De groep gaat in een kring zitten en iemand uit de groep wordt gekozen om de vinder (soms tijger of kat genoemd) te zijn. De vinder moet in het midden gaan zitten en zijn ogen bedekken. De garakji wordt onder hun rokken of knieën doorgegeven terwijl de mensen in de kring een liedje zingen. De groep moet proberen de garakji niet aan de vinder te laten zien en op te passen dat hij hem niet laat vallen. Als de vinder stop zegt of het liedje eindigt, gaan ze de garakji zoeken. Om de vinder in verwarring te brengen, mogen de spelers die in de kring zitten proberen de vinder te misleiden door hun acties of woorden. De vinder zal een persoon aanwijzen van wie hij denkt dat hij de garakji of het voorwerp heeft. Als de aanname fout is, moeten ze in het midden blijven en een nieuwe ronde doen. Echter, als de persoon met de garakji/voorwerp wordt gevangen, is hij nu de vinder.

Gamnae Gejuldangigi (감내게줄당기기)Edit

Doel van het spel:Edit

Twee teams moeten samenwerken om aan het touw te trekken met behulp van hun kernkracht om het touw verder naar hun kant te verplaatsen vanaf de middenlijn.

Oorsprong:Edit

Deze variant van touwtrekken is een traditioneel spel dat gespeeld wordt door leden van de gemeenschap in de Gamcheon-ri (Gamnae) van Bubuk-myeon, Miryang, Gyeongsangnam-do Province gebied. Gamcheon was een populaire stroom waar de plaatselijke bewoners vochten om goede plekken voor het vangen van krab. In deze gemeenschap stelden de oudsten een touwtrekwedstrijd voor om de gevechten op te lossen. Het touw is niet zoals de touwen die bij een typisch touwtrekspel worden gebruikt, maar was een touw dat in het midden in de vorm van een drol was geknoopt. Tijdens deze wedstrijden werden liedjes en instrumenten gespeeld om het publiek op te winden en spanning tussen de deelnemers te creëren. In de jaren 1920, toen de productie van krab toenam, werd het traditionele spel gestaakt en maakte het zijn terugkeer tijdens speciale feestdagen.

Hoe het spel te spelen:Edit

Het spel is een eenvoudige touwtrekwedstrijd, maar met een beetje een twist: spelers, in plaats van te staan als ze trekken aan het touw tegenover elkaar, kruipen ze weg, met hun gezicht in tegenovergestelde richting, terwijl ze het touw op hun schouders vasthaken en hun kern gebruiken om te trekken. Er zijn 2 teams, typisch uit verschillende gemeenschappen, en de spelers worden in een specifieke positie geplaatst. Er wordt een gong gespeeld en de spelers beginnen als koeien in de grond te ploegen, waarbij ze proberen zo ver mogelijk weg te trekken. De speeltijd is vaak een telling tot 100 (3 minuten). Het team dat in staat is om het touw verder over hun kant van de middellijn te trekken, wordt tot winnaar uitgeroepen. Als de ronde eindigt in een gelijkspel, worden er nog twee wedstrijden gehouden totdat er een winnaar is.