“The Tears Of A Clown” – Smokey Robinson and The Miracles

Toen ik gisteren schreef over het ietwat over het hoofd geziene meesterwerk van The Isley Brothers, “Behind A Painted Smile”, was ik erg voorzichtig om Motown’s andere beroemde nummer niet te noemen over een man die deed alsof aan de buitenkant alles in orde was, ook al voelde hij dat van binnen niet zo.

Dat is een artikel helemaal op zichzelf waard.

“Behind A Painted Smile” en “The Tears Of A Clown” hebben een aantal overeenkomsten, buiten hun onderwerp, natuurlijk.

Beiden werden geproduceerd door superster songwriters en performers. Beide werden opgenomen een paar jaar voordat ze werden uitgebracht als singles. Beide werden samengesteld tijdens een gouden tijdperk waarin het iconische Motown platenlabel schijnbaar niets fout kon doen. Beide waren succesvolle pogingen om verder te gaan dan de meer directe liedjes over liefdesverdriet en gehoopte romantiek die een hoofdrol speelden in de beginjaren van Motown, door subtielere teksten te introduceren en meer fantasierijke metaforen te gebruiken.

“The Tears Of A Clown” begon als een instrumentaal nummer in elkaar gezet door lange tijd Motown producer Hank Cosby en Stevie Wonder. Ze maakten een geweldige melodie, maar konden de woorden er niet bij vinden. Nadat enige tijd was verstreken en ze niet dichter bij een set teksten waren gekomen waar ze tevreden mee waren, speelden Hank Cosby en Stevie Wonder hun liedje voor Smokey Robinson, die van hun geweldige deuntje een meesterwerk maakte nadat hij de perfecte tekst had geschreven die erbij paste.

Het is de moeite waard om op te merken dat, in het Motown tijdperk, artiesten de hele tijd met elkaar samenwerkten. We denken vaak aan samenwerkingen tussen verschillende artiesten als een recenter fenomeen, maar in de jaren 1960 was het helemaal niet ongebruikelijk dat verschillende songwriters zich mengden op elkaars nummers, of dat een superster groep achtergrondzang verzorgde voor een andere superster groep. De sfeer van samenwerking was slechts een van de vele geheimen van het succes van Motown.

Zoals artiesten en schrijvers vaak doen, nam Smokey Robinson de gelegenheid te baat om een idee uit te werken dat hij al enige tijd in zijn hoofd meedroeg, maar nog geen manier had gevonden om het tot uitdrukking te brengen.

Enkele jaren eerder had Smokey Robinson het verhaal gehoord van “Pagliacci”, een obscure Italiaanse opera met een clown die elke avond zijn schmink opzette en het verdriet dat hij van binnen voelde omtoverde in een voorstelling die het publiek aan het lachen bracht, ook al had hij zelf helemaal geen zin om te lachen.

Smokey Robinson was al jaren gefascineerd door dit verhaal, maar het was toen Hank Cosby en Stevie Wonder hun muziek meebrachten, die een beetje circusachtig aandeed, dacht Smokey Robinson, dat een creatieve vonk in zijn brein ontbrandde en “The Tears Of A Clown” was geboren.

Hoewel hij geïnspireerd was door “Pagliacci”, zou het oneerlijk zijn om te suggereren dat Smokey Robinson gewoon het verhaal heeft geript.

Smokey Robinson was een te slimme tekstschrijver om gewoon het oude idee van iemand anders te recyclen, en een zeer intelligente man. Hij was een van Motown’s eerste artiesten en klom op tot vice-president van die legendarische platenmaatschappij. In feite, toen “The Tears Of A Clown” werd uitgebracht als single, wilde hij zijn optreden en toeren opgeven om te werken in een uitvoerende rol voor Motown.

“The Tears Of A Clown” die de top van de hitlijsten in de UK en de VS haalde, betekende een snelle verandering van carrière plan. Smokey Robinson was een bedrijfsman in hart en nieren en hij wist waar zijn taken lagen als hij een grote hit in handen had. De bureaujob nam een tijdje afstand.

“The Tears Of A Clown” is ook opmerkelijk om twee andere redenen. Ten eerste is het de enige grote hit die ik kan bedenken die de titel van een obscure 19e-eeuwse opera in de tekst verwerkt…

Just like Pagliacci did
I try to keep my sadness hid

En het bevat dat zeldzaamste instrument in een populair liedje – een fagot.

Hoewel de muziek van “The Tears Of A Clown” grotendeels door de legendarische Motown huisband, The Funk Brothers, is gemaakt, hebben ze Charles Sirard van het Detroit Symphony Orchestra gevraagd voor de fagotpartij, omdat men vond dat die bijdroeg aan het circusgevoel van het nummer. Je kunt het horen vanaf de allereerste noten van de intro – het is dat lage, enigszins oom-pah geluid onder de fluit, een beetje naar achteren in de mix geplaatst.

Maar voor alle andere meesterlijke componenten in “The Tears Of A Clown”, Smokey Robinson’s teksten zijn zonder twijfel het meest meesterlijke element.

Nou, als er een glimlach op mijn gezicht staat
is die er alleen om het publiek voor de gek te houden
Maar als het erop aankomt om jou voor de gek te houden
Nou schat, dat is een heel ander onderwerp

Als iemand die is opgevoed om “hoe dan ook door te gaan” en door te gaan, ongeacht hoe ik me van binnen voel, de openingszinnen van “The Tears Of A Clown” weerklonken meteen toen ik ze voor het eerst hoorde door de blikkerige luidsprekers van mijn transistorradio, ergens in het begin van de jaren zeventig.

Maar als de openingszinnen mijn aandacht hadden getrokken, werd het vanaf dat moment alleen maar beter…

Laat mijn blije uitdrukking
je niet de verkeerde indruk geven
Echt, ik ben verdrietig
Zo verdrietig
Je bent weg en ik heb zo’n pijn
Net als een clown doe ik alsof ik blij ben

Toen kwamen we bij de pay-off regel…

Nou there’s some sad things known to man
But ain’t too much sadder than
The tears of a clown
When there’s no-one around

I don’t think I’m unusual in identifying closely with “The Tears Of A Clown”. Ik hoorde het voor het eerst als tiener en er is waarschijnlijk geen tiener op deze planeet die zich niet geïsoleerd voelt van de mensen om hem heen, en wanhopig omdat niemand hem begrijpt.

Maar ik voelde dat dit liedje tot me sprak… mijn verhaal vertelde… op een manier die geen enkel ander liedje tot op dat moment had gedaan. Het was een van de eerste nummers die mijn interesse in songteksten aanwakkerde, die, zoals je kunt zien, vele jaren later nog steeds sterk is. Het voelde alsof “The Tears Of A Clown” alleen voor mij geschreven was.

En dat is de definitie van een creatief meesterwerk.

Wanneer iemand die je nooit ontmoet hebt, die duizenden kilometers ver weg woont en die niets van je weet, je ervaringen en je gevoelens zo volledig kan vastleggen in de loop van een drie minuten durende popsong, en het dan presenteert op een manier die je het gevoel geeft dat het nummer alleen voor jou geschreven en uitgevoerd is, dan is dat een heel speciaal nummer.

En een heel bijzondere schrijver.

Het vergt echt vaardigheid om zo goed te schrijven en emoties zo uitvoerig te beschrijven, met behulp van een heel slimme metafoor.

Ik ben blijer dan blij dat op een dag Hank Cosby en Stevie Wonder het kantoor van Smokey Robinson bij Motown Records binnenliepen en zeiden, “we hebben een aardig deuntje geschreven, maar we worstelen met de woorden…kunt u er even naar kijken voor ons, alstublieft?”.

Hier is Smokey Robinson and The Miracles met een waar muzikaal en tekstueel meesterwerk…een UK en US nummer één, “The Tears Of A Clown”…

De video staat hieronder, maar als je dit nummer liever op Spotify beluistert, kan je het hier vinden… https://open.spotify.com/track/7EmPXV0eBd7wlkARuvnjkh