Slaapwagon

Slaapwagon, ook wel sleeper genoemd, spoorwegrijtuig ontworpen voor ’s nachts reizen met passagiers. De eerste slaaprijtuigen werden al in de jaren 1830 op de Amerikaanse spoorwegen in gebruik genomen, maar deze waren provisorisch; het eerste rijtuig dat voor comfortabel reizen ’s nachts was ontworpen, was de Pullman slaaprijtuig, dat in 1865 door George M. Pullman en Ben Field op de markt werd gebracht. De slaapwagon deed wat later zijn intrede in Groot-Brittannië en Europa en kreeg verschillende namen met woorden die “auto” en “bed” of “slaap” betekenen, zoals in het Franse wagon-lit of het Duitse Schlafwagen.

Een typische 20e-eeuwse slaapwagon heeft zes slaapkamers, elk met twee bedden, in het midden van de wagon; en zes kamerettes, met eenpersoonsbedden, aan elk uiteinde. De daaruit voortvloeiende lage dichtheid zorgt voor hoge tarieven, waardoor een fundamenteel economisch probleem ontstaat voor de spoorwegen die willen concurreren met luchtvaartmaatschappijen. Dit probleem leidde tot nieuwe ontwerpinspanningen om een grotere capaciteit te bieden; een resultaat was de ontwikkeling van de “slaapwagon” met talrijke diep liggende stoelen.