Saddam Hoessein's dochter: Trump heeft 'politieke gevoeligheid'

(CNN) Op de ochtend van Eid al-Adha in december 2006, verdrongen Raghad Saddam Hussein, haar zus en hun kinderen zich voor de televisie in Raghad’s huis in Amman en keken huilend naar de beelden van haar vader die door gemaskerde mannen naar de galg werd geslingerd waar hij zou worden opgehangen.

Saddam Hoessein, die Irak regeerde van 1979 tot zijn omverwerping en gevangenneming door een door de VS geleide coalitie in 2003, weigerde de kap te dragen en vergoot geen tranen toen de strop om zijn nek werd gelegd. De uitzending van Iraqiya TV eindigde daar, maar een tweede video – opgenomen met een mobiele telefoon door een toeschouwer onder het schavot – dook een paar uur later op en toonde het moment van de dood.

“Ik heb dat moment nooit gezien en ik weiger het te zien,” vertelde Raghad, Saddam Hussein’s oudste dochter, aan CNN in haar eerste interview sinds de dood van haar vader tien jaar geleden.

De beelden toonden ook getuigen die beledigingen naar de afgezette leider slingerden, veroordeeld voor misdaden tegen de menselijkheid voor de moord op 148 Iraakse sjiieten in 1982; ze scandeerden “Moktada! Moktada! Moktada!” in verwijzing naar de militante sjiitische geestelijke Moktada al-Sadr. Saddam Hoessein schoot terug: “Is dit hoe echte mannen zich gedragen?” voordat de val werd gespannen en de strop werd aangetrokken van een man die tot het einde toe opstandig bleef.

“De details van zijn dood zijn lelijk en pijnlijk — maar het is een eervolle dood,” zei Raghad per telefoon vanuit de Jordaanse hoofdstad, waar ze haar toevlucht zocht na de invasie van Irak in 2003.

Voormalig Iraaks president Saddam Hussein ontvangt zijn schuldig vonnis tijdens zijn proces in de versterkte “groene zone,” op 5 november 2006 in Bagdad, Irak.

“Ik denk niet dat hij zou zijn gegaan in een dood kleiner dan deze. Het was een dood die trots bracht aan mij, mijn kinderen, mijn zusters en hun kinderen, aan allen die van hem houden en een plaats voor hem in hun hart hebben.”

De toenmalige Amerikaanse president George W. Bush, die opdracht gaf tot de invasie van Irak, zei vlak na de dood van Saddam Hoessein dat de executie “niet mogelijk zou zijn geweest zonder de vastberadenheid van het Iraakse volk om een samenleving te creëren die wordt beheerst door de rechtsstaat.” Maar de sektarische subtekst die in de video van zijn laatste momenten te horen was, leek te duiden op een daaropvolgend tijdperk van meer sektarisme en geweld dat tien jaar na dato zou aanhouden.

Raghad, die de VS de schuld geeft van de chaos die in haar land is ontaard, hoopt dat president-elect Donald Trump anders zal zijn dan zijn voorgangers.

“Deze man is net aangekomen bij de leiding (…) Maar uit wat blijkt, deze man heeft een hoog niveau van politieke gevoeligheid, dat is enorm anders dan degene die hem voorafging,” vertelde ze aan CNN. “Hij heeft de fouten van de anderen blootgelegd, specifiek in termen van Irak, wat betekent dat hij zich zeer bewust is van de fouten die in Irak zijn gemaakt en wat er met mijn vader is gebeurd.”

Tijdens zijn presidentiële campagne zei Trump dat hij tegen de oorlog tegen Irak was, maar hij was publiekelijk voorstander van de invasie in interviews voor en na de oorlog. En terwijl hij zei dat Saddam Hoessein “een slechte kerel was”, heeft Trump de efficiënte moord op “terroristen” door de voormalige Iraakse leider geprezen.

Raghad, nu 48, is de oudste dochter van de afgezette Iraakse leider Saddam Hoessein.

Raghad zei dat ze niet betrokken is geweest bij de politiek en geen groepen of partijen ter plaatse steunt, maar de huidige Iraakse regering heeft de 48-jarige beschuldigd van steun aan de Baath-partij van haar vader, die nu vogelvrij is verklaard, en heeft Jordanië opgeroepen haar te repatriëren.

Meer recentelijk heeft de regering haar ervan beschuldigd ISIS te steunen en de militanten aan te moedigen Mosul in te nemen, beschuldigingen die zij ten stelligste ontkent.

“Natuurlijk heb ik geen banden met deze groep en andere extremistische groepen,” vertelde ze CNN. “Bovendien heeft de ideologie van de familie geen overeenkomsten met die van extremistische groeperingen.”

“Als bewijs hiervan, werden deze groepen pas machtig in Irak nadat wij het land verlieten en onze heerschappij eindigde.”

Zelfverklaarde jihadistische groeperingen ontstonden in Irak onder de vlag van de strijd tegen “ongelovigen” van het Amerikaanse leger, en het land werd een magneet voor buitenlandse strijders. ISIS, of de Islamitische Staat van Irak en Syrië, begon als de Islamitische Staat van Irak in 2006 – het jaar van de dood van Saddam Hoessein – en breidde zich uit naar Syrië in 2014, drie jaar na de uitbarsting van het geweld daar.

Een ongedateerde foto van Saddam Hoessein die zijn dochter, Raghad, helpt tijdens een bezoek met familievrienden in de buurt van Bagdad, Irak.

De wreedheid van het regime

Raghad prees het bewind van haar vader voor de stabiliteit die het volgens haar Irak bood, en zei dat ISIS en andere groepen niet hadden kunnen binnendringen als haar vader nog in leven was geweest.

Maar voor velen maakte de executie van Saddam Hoessein een einde aan het leven van een wrede dictator die het Iraakse volk drie decennia lang onderdrukte, verwoestende regionale oorlogen ontketende en zijn eens zo bloeiende olierijke natie reduceerde tot een politiestaat.

Mensenrechtenorganisaties maakten melding van ongebreidelde, door de regering goedgekeurde executies, martelingen en bloedbaden vanaf het moment dat hij aan de macht kwam tot aan zijn val. Zijn twee zonen, Uday en Qusay – die in 2003 omkwamen in een vuurgevecht met Amerikaanse troepen – werden ervan beschuldigd opdracht te hebben gegeven tot veel van de wreedheden.

“Mensen (die hem als dictator beschouwen) zijn vrij om te gebruiken welke etiketten ze maar willen,” zei Raghad.

Voor haar was hij “een held, moedig, nationalistisch, een symbool voor miljoenen mensen.”

“Hij was een strijder en hij wist dat zijn einde niet gemakkelijk zou zijn.”

Raghad zei dat veel van wat de media over haar familie zegt, verzonnen is.

“Ja, er was wreedheid, soms heel veel wreedheid en ik kan wreedheid niet steunen. Maar Irak is een land dat moeilijk te besturen is en dat beseffen de mensen nu pas,” zei ze.

Raghad zei dat zij, haar twee zussen en haar moeder niet betrokken waren bij de beslissingen die de mannen namen.

“De vrouwen van de familie mochten geen bijdrage leveren. Ze gaven alleen antwoord als ze werden gevraagd – en ze werden nooit gevraagd.”

Een ongedateerde foto van Saddam Hussein met zijn familie in Bagdad, Irak.

Tijdens twee van de grootste bloedbaden die tijdens haar vaders bewind in Irak werden aangericht – het bloedbad van Dujeil in 1982 en de gasaanval van Halabja om een Koerdische opstand de kop in te drukken eind jaren tachtig – zei Raghad dat ze nog een tiener was met heel weinig besef van wat er in het land gebeurde.

Tegen de tijd dat ze in de twintig was, had ze vijf kinderen op te voeden en universitaire cursussen voor haar diploma in het Engels vertalen te volgen.

“Ik was erg leergierig. Studeren is hoe ik het grootste deel van mijn tijd doorbracht,” zei Raghad.

Gezien het feit dat schotelantennes verboden waren in het land tijdens het bewind van haar vader, zei ze dat ze zelf ook geen toegang had tot informatie over wat er in die tijd gebeurde.

Relatie met vader

Op 15-jarige leeftijd was Raghad getrouwd met Hussein Kamel, een hooggeplaatste militaire functionaris die toezicht hield op de opbouw van raketten, het nucleaire onderzoeksprogramma van Irak en de chemische en biologische wapens. Haar zus, Rana, trouwde met Kamel’s broer, een andere hoge ambtenaar. In 1995, liepen de broers met hun vrouwen over naar Amman.

Minder dan een jaar later, overtuigde Saddam Hussein hen om terug te keren naar Irak en beloofde hen amnestie. Maar bij hun aankomst beval hij de mannen van zijn dochters te scheiden. Ze werden drie dagen later door haar vaders mannen vermoord.

Raghad Hussein met haar man, Hussein Kamel. Hij werd in 1996 vermoord.

Er ontstonden vele theorieën over waarom de Kamel broers overliepen. De Jordaanse koning Abdullah noemde in zijn boek een botsing met Saddam Hussein’s oudste zoon Uday, en voegde eraan toe dat hij speculeerde dat Kamel ten onrechte dacht dat het Westen hem zou omhelzen, en dat de VS hem zouden helpen de leider van Irak te worden.

“Het was een zeer moeilijke tijd voor mij. Ik zat klem tussen twee families, mijn vader en broers aan de ene kant, en mijn man en kinderen aan de andere kant,” aldus Raghad, die haar eigen versie van het verhaal vertelt in een boek dat ze momenteel aan het schrijven is.

Ze zei dat haar kinderen op geen enkele manier wrok koesteren tegen haar familie vanwege hun rol in de dood van hun vader.

“Ik weet dat dit moeilijk te begrijpen is voor een normale familie. Maar alle families van heersers zijn geen doorsnee mensen en soms is het moeilijk om de complexiteit van hun leven te begrijpen,” zei ze, eraan toevoegend dat haar dochter, de 30-jarige Harir Hussein Kamel, een nog ongepubliceerd boek heeft geschreven dat dieper ingaat op die complexe familierelaties.

Op deze ongedateerde foto, Saddam Hussein, zijn dochters Ragad en Rana, en eerste vrouw Sajida tijdens een bezoek met familie vrienden in de buitenwijken van Bagdad.

Na de uitwijking en de dood van Kamel verloor de relatie tussen Raghad en haar vader zijn “glans”.

Het was rond de tijd van de invasie dat hun banden werden versterkt toen de familie zich verenigde om hun heerschappij te verdedigen.

“En tot het laatste moment bleef mijn vader tevreden, dankbaar en trots op mij,” zei ze.

Terugkeer naar huis

De omgeving waar Raghad haar vader voor het laatst zag, was een familiebijeenkomst in zijn woonkamer, een paar dagen voor de invasie. Hij zat tegenover haar en vroeg de familie sterk te blijven en voorbereid te zijn als hun huizen gebombardeerd zouden worden.

De eerste luchtaanval die de VS in 2003 in Irak uitvoerden, trof Raghads boerderij, zei ze.

Kort daarna vluchtte ze naar Jordanië, waar ze bescherming kreeg van de koninklijke familie. Ze keerde nooit terug naar huis, paste zich langzaam aan haar nieuwe realiteit aan en raakte in beslag genomen door de klusjes van het dagelijks leven.

Raghad leidt een comfortabel leven in Jordanië, brengt veel tijd door met haar kinderen en haar vrienden, maar zei dat ze terugverlangt naar haar thuis. Ze zou willen terugkeren als Irak “een gematigde fase zou ingaan en weg zou zijn van de obsessie met haat en wraak”.

“Dit Irak is van mij, van mijn familie, van mijn voorouders — het is ieders Irak. Waarom zou ik me niet voorstellen terug te keren? Het zou voor mij heel normaal zijn om op een dag terug te keren.”

En ondanks de schijnbaar nooit eindigende cyclus van geweld, is Raghad hoopvol over de toekomst.

“Wat er nu gebeurt is slechts een tijdelijke toestand, een toestand van invasie en verwarring. Maar dit is niet het lot van Irak,” zei ze.

“De oorlog is niet oneindig. Natuurlijk is er hoop.”