Pruritic Rash During Pregnancy

Discussie

Het juiste antwoord is B: Pruritische folliculitis van de zwangerschap. Deze zeldzame dermatose komt voor in het tweede en derde trimester van de zwangerschap. Ze treft naar schatting 1 op 3.000 zwangerschappen.1 Onderrapportage komt waarschijnlijk vaak voor omdat ze kan worden verward met acne of microbiële folliculitis.2,3 Ze wordt gekenmerkt door een acneiforme eruptie bestaande uit meerdere, pruritische, 2- tot 4-mm, folliculaire papels of pustels typisch op de schouders, bovenrug, armen, borst, en buik. De diagnose wordt klinisch gesteld na uitsluiting van andere, meer voorkomende huiduitslag. De uitslag verdwijnt meestal spontaan één tot twee maanden na de bevalling.

De exacte etiologie van pruritische folliculitis is onbekend. Kleine reeksen van gevallen hebben geen immunologische disfunctie of verhoogde androgeenspiegels aangetoond.4-7 Bij histopathologie is een acute steriele folliculitis duidelijk en directe immunofluorescentiekleuren zijn negatief. De aandoening wordt niet geassocieerd met maternale of foetale morbiditeit, hoewel één kleine serie patiënten een afname van het foetale geboortegewicht liet zien.7 De behandeling is vergelijkbaar met die van milde acne, bestaande uit plaatselijk benzoylperoxide. Bij ernstige pruritus kunnen antihistaminica en lokaal hydrocortison worden gebruikt.

Pruritic urticarial papules and plaques of pregnancy (PUPPP), ook bekend als polymorfe eruptie van de zwangerschap, is de meest voorkomende dermatose van de zwangerschap, die bij tot één op 160 zwangerschappen voorkomt, met een verhoogde incidentie bij meerlingzwangerschappen.8 Het treedt meestal op bij primigravidas in het derde trimester en herhaling in volgende zwangerschappen is ongebruikelijk.5 De huiduitslag kan voor het eerst postpartum verschijnen. PUPPP heeft meestal een duidelijke pruritische component, waarvan het begin samenvalt met de huidlaesies. De huiduitslag begint meestal op de buik, waarbij vaak de striae gravidarum betrokken zijn, en kan zich uitbreiden naar de borsten, bovenbenen en armen. Het gezicht, de handpalmen, de voetzolen en de slijmvliesoppervlakken blijven meestal gespaard. Zoals de naam al aangeeft, bestaan de laesies meestal uit polymorfe, erythemateuze, niet-folliculaire papels, plaques, en soms blaasjes. De laesies kunnen pijnlijk zijn. De huiduitslag verdwijnt meestal na de bevalling of in de vroege postpartum periode.8 Plaatselijke emolliënten en matig krachtige steroïden in combinatie met orale antihistaminica bieden meestal enige verlichting van de symptomen.

Pruritus gravidarum is een slecht gedefinieerde aandoening van de zwangerschap die gepaard gaat met jeuk zonder een duidelijke dermatose. De term pruritus gravidarum wordt klassiek geassocieerd met pruritus in het eerste trimester. De etiologie en de incidentie zijn onbekend. De symptomen van pruritus gravidarum kunnen meestal worden verlicht door verzachtende middelen en antihistaminica. Het is niet duidelijk of deze aandoening geassocieerd is met een andere, beter gedefinieerde aandoening die bekend staat als intrahepatische cholestase van de zwangerschap (ICP),6 maar de termen worden in de literatuur vaak door elkaar gebruikt.1 ICP, ook wel obstetrische cholestase genoemd,8 presenteert zich meestal in het derde in plaats van het eerste trimester en is de meest voorkomende leveraandoening die uniek is voor de zwangerschap.9 Onophoudelijke pruritus, abnormale leverfunctietests in afwezigheid van virale of door geneesmiddelen veroorzaakte hepatitis, en verhoogd serum cholzuur zijn zeer suggestief voor ICP, waarbij geelzucht aanwezig is bij 10 tot 15 procent van de patiënten. ICP wordt in verband gebracht met slechte foetale resultaten, waaronder foetale nood, spontane premature bevalling en foetale dood, en als zodanig kan inductie van de bevalling gerechtvaardigd zijn.9

Prurigo van de zwangerschap komt voor bij ongeveer één op de 300 zwangerschappen.6 Het wordt gekenmerkt door jeukerige, vaak geëxcoriate papels en knobbels op de extensor oppervlakken van de benen en bovenarmen. Ook het abdomen kan betrokken zijn. Het begin is variabel en komt in alle trimesters voor. De etiologie en pathogenese zijn onbekend, hoewel er soms een voorgeschiedenis van atopie is.8 De histopathologische bevindingen van spongiose, parakeratose, en uitgesproken papillair dermale oedeem zijn vergelijkbaar met die welke voorkomen bij PUPPP. De symptomatische behandeling bestaat uit topische steroïden, verzachtende middelen en orale antihistaminica, en de behandeling verdwijnt meestal na de bevalling.6

Pemphigoid gestationis (voorheen herpes gestationis), een zeldzame auto-immuunziekte die bij ongeveer één op de 50.000 zwangerschappen voorkomt, begint in het tweede of derde trimester.10 Een virusachtig prodroom kan voorafgaan aan intens jeukende urticariële laesies op het abdomen. De huiduitslag kan aanvankelijk lijken op PUPPP, maar binnen enkele dagen ontwikkelen zich meestal blaasjes en gespannen bullae op erythemateuze bases. Periumbilicale betrokkenheid is karakteristiek. De aandoening kan laat in de zwangerschap verdwijnen, maar komt klassiek weer tot uitbarsting bij de bevalling.10 Er is een associatie met prematuriteit en laag geboortegewicht, consistent met milde placenta-insufficiëntie.6,8 Behandeling lijkt geen invloed te hebben op de foetale uitkomst.6,10 Symptomatische behandeling bestaat uit krachtige topische steroïden voor milde gevallen en systemische orale steroïden voor ernstigere gevallen. Patiënten met deze aandoening kunnen niet-stationaire recidieven hebben die worden uitgelokt door orale anticonceptiemiddelen en menstruele cycli.6