Project Planning Netwerk Diagram: Definition | Uses | Example

Wanneer je de activiteiten van een project moet plannen, kun je overwegen om een project planning netwerk diagram te gebruiken. Dit is een beproefde techniek voor het bepalen en documenteren van de volgorde van activiteiten, waarbij rekening wordt gehouden met onderlinge afhankelijkheden. Het wordt ook gesuggereerd door het Project Management Institute’s framework (PMBOK®, 6th ed., ch. 6.3.3.1).

What Is a Project Schedule Network Diagram?

Een project planning netwerk diagram is een output type van het proces ‘sequencing activities’ volgens PMI’s Guide to the Project Management Body of Knowledge (PMBOK®, 6th ed., ch. 6.3.3).

Project schedule network diagrams show the order in which activities should be scheduled to address logical relationshipsbetween these activities.

Het bestaat meestal uit knooppunten die activiteiten voorstellen en pijlen die de volgorde en afhankelijkheden weergeven. Deze manier van presenteren wordt ook wel “activities on nodes” (AON) diagramming genoemd. Het is waarschijnlijk het meest voorkomende type project schedule network diagram.

Een alternatieve vorm van presenteren is de “activities on arrows” (AOA) methode waarbij, zoals de naam al aangeeft, activiteiten worden weergegeven als pijlen terwijl nodes de logische relaties weergeven.

Een techniek om project planning netwerk diagrammen te maken is de precedence diagramming methode die we in dit artikel uitleggen (incl. voorbeeld).

Logische relaties

Het diagram is gebaseerd op en vaak verrijkt met informatie over het type logische relatie tussen activiteiten. De4 typen afhankelijkheden zijn

• Finish to finish (FF),
• Finish to start (FS),
• Start to start (SS), en
• Start to finish (SF).

Het eerste deel van deze termen geeft de status aan die de voorganger activiteit moet verkrijgen voordat de opvolgende activiteit de status kan hebben waarnaar in het tweede deel wordt verwezen. In een finish to start afhankelijkheid, bijvoorbeeld, moet de voorganger klaar zijn voordat de opvolger kan beginnen. Lees meer, inclusief voorbeelden, in deze inleiding tot de voorgangerdiagrammethode.

Naast afhankelijkheden kan een projectplanningsdiagram ook leads en lags laten zien. Dit zijn kenmerken van de timing en planning van activiteiten die we in dit artikel in detail uitleggen.

What Is A Project Network Diagram Used for?

Een projectnetwerkdiagram wordt gebruikt om de volgorde van activiteiten te ontwikkelen en te documenteren. Het behoort tot het kennisgebied ‘project schedule management’ waar het als input dient voor andere planningstechnieken, zoals de schedule network analysis of de critical path method (PMBOK®, hfdst. 6.5.2.1).

In een project kunt u dit type diagram ook gebruiken om volgordes en afhankelijkheden te bespreken, alsmede voor de communicatie met belanghebbenden. Bij grotere projecten is het echter vaak een vrij gedetailleerd en complex werkdocument dat de afhankelijkheden en volgordes van alle activiteiten koppelt aan de totale projectplanning en -duur. Voor de communicatie van de projectplanning zijn andere manieren van presenteren (zoals Gantt-diagrammen) en een meer geaggregeerde weergave in veel organisaties gebruikelijker dan schema-netwerkdocumenten.

Rooster-netwerkdiagrammen worden ook gebruikt om de slacks en floats en de leads en lags van activiteiten te documenteren. Zij vormen de basis voor het identificeren van het kritieke pad, d.w.z. de keten van activiteiten met de langste duur.

Hoe maak je een Schedule Network Diagram?

Relevante invoergegevens van het schema-netwerkdiagram zijn de lijst met gedefinieerde activiteiten, de geschatte duur van deze activiteiten en de logische relaties tussen deze activiteiten (ook wel afhankelijkheden genoemd).

Om een planningsnetwerkdiagram te tekenen (volgens de AON-methode), moet u

1. Een beginpunt tekenen,
2. Op de (toekomstige) knooppunten van uw diagram activiteiten invoegen, inclusief details en aanvullende gegevens (zie uitleg hieronder),
3. Verbind de activiteiten met pijlen die het type logische relaties weergeven (zoals uitgelegd in ons artikel over de precedence diagramming methode),
4. Voeg details toe aan elke relatie, zoals het type afhankelijkheid (bijv.SS, FS), of het vereist is of discretionair, leads en lags, evenals andere gegevens die relevant zijn voor uw planning, en
5. Maak een eindpunt van het diagram.

Een voorbeeld vindt u in de volgende sectie.

Details die vaak worden toegevoegd aan de activiteiten zijn onder andere de vroegste start- en laatste einddatum, de kriticiteit van een activiteit en verwijzingen naar werkpakketten of de work breakdown structure. Wachttijd voor activiteiten, aangeduid als slack of float, kan ook worden opgenomen.

Als u de voorkeur geeft aan de activities-on-arrows(AOA)-methode om uw planningsnetwerkdiagram te ontwikkelen, tekent u activiteiten als pijlen en afhankelijkheden als knooppunten.

In projecten die planningssoftware gebruiken om het projectmanagement te ondersteunen, worden dergelijke diagrammen meestal door de software gemaakt. De vereiste invoergegevens, d.w.z. de lijst van activiteiten, logische relaties en leads en lags, zijn echter dezelfde en moeten door de gebruiker worden verstrekt. De software is dan in staat het diagram te tekenen en de optimale volgorde van activiteiten te bepalen.

Als u niet over de juiste software beschikt of als u in kleinere, minder complexe projecten werkt, kunt u ook gebruik maken van standaard kantoorsoftware zoals Visio of PowerPoint (die wij hebben gebruikt om het onderstaande voorbeelddiagram te maken) om het diagram handmatig te maken.

Voorbeeld van een Schedule Network Diagram

In dit gedeelte gaan we een (vereenvoudigde) set van activiteiten introduceren die in volgorde moeten worden gezet en gedocumenteerd in een project schedule network diagram. Een deel van deze casus wordt ook gebruikt in ons voorbeeld van de precedence diagramming methode. U vindt het in ons PDM artikel samen met meer details over hoe we de logische relaties tussen deze activiteiten hebben geïdentificeerd en gecategoriseerd.

Dit voorbeeld gaat over een IT ontwikkelings- en implementatieproject. Het maken en gebruiken van een planningsnetwerkdiagram is echter vergelijkbaar voor alle soorten projecten, ongeacht het onderwerp.

Activiteiten en logische relaties

Het project bestaat uit de fasen

• ontwerpen,
• ontwikkelen,
• implementeren,
• testen en
• deployen van de software.

De activiteiten zijn als volgt:

1. technisch ontwerp van module A (duur: 10 dagen),
2. technisch ontwerp van module B (duur: 5 dagen),
3. ontwikkeling van module A (duur: 15 dagen),
4. ontwikkeling van module B (duur: 20 dagen),
5. ontwikkeling van functie F in module B (duur: 1 dag),
6. implementatie van module A (duur: 5 dagen),
7. implementatie van module B (duur: 7 dagen),
8. testen van module A (duur: 6 dagen),
9. testen van module B (duur: 10 dagen),
10. integratietesten (duur: 5 dagen),
11. deployment (duur: 1 dag).

De eerste 5 activiteiten hebben logische relaties van FF, FS, SS en SF. Bekijk dit voorbeeld in ons PDM artikel om te leren hoe we deze afhankelijkheids types hebben geïdentificeerd.

Naast deze logische relaties, zijn er in deze opeenvolging van activiteiten ook nog eens lead en lags:

• Het testen van module A kan 4 dagen nadat de implementatie van die module is gestart, beginnen, vandaar dat het een SS afhankelijkheid is met 4 dagen vertraging.
• De integratietest is in principe gepland om te beginnen na het testen van de modules (FS-relatie). Dit is echter geen harde logica: de integratietest kan al beginnen als het testen van moduleB voor 80% is afgerond. De opvolger heeft dus een doorlooptijd van 2 dagen.

Als u nog niet bekend bent met deze techniek, lees dan deze inleiding in lags en leads die ook voorzien is van een geïllustreerd voorbeeld.

Creating and Understanding the Project Schedule Network Diagram

Wanneer u dit vertaalt naar een projectplanningsnetwerkdiagram, levert dat het volgende resultaat op:

Om zo’n diagram te maken, is de eerste stap het identificeren van de logische relaties tussen deze activiteiten. De soorten relaties bepalen de volgorde van de activiteiten en worden in dit diagram weergegeven door pijlen. Voor een beter begrip is het niet ongebruikelijk om het respectievelijke afhankelijkheidstype naast de pijlen te schrijven.

In het eenvoudigste geval van afhankelijkheid, d.w.z. de finish-to-start relatie, moet de voorganger eerst eindigen voordat de opvolger kan beginnen. Dit wordt in het diagram weergegeven door het tekenen van een pijl van de voorganger naar de opvolger. In ons voorbeeld is dit bijvoorbeeld gedaan voor het technisch ontwerp en de ontwikkeling van module A in bovenstaand diagram.

De vertraging van de activiteit “testen van moduleA” (vertragingstijd 4 dagen) is weergegeven als een positief getal, omdat het de totale duur van dat pad van activiteiten verlengt.

De vertraging van de activiteit ‘integratietesten’ is om de omgekeerde reden met een negatief getal weergegeven.

Implicaties voor Project Schedule Management

U kunt de pijlen langs elke reeks activiteiten volgen en de duur en de aanlooptijden en vertragingstijden optellen om de duur van een pad te bepalen. Het pad van module A, van ontwerp tot ingebruikname, bestaat uit de volgende activiteiten:

• technisch ontwerp van module A (duur: 10 dagen),
• ontwikkeling van module A (duur: 15 dagen),
• implementatie van module A (duur: 5 dagen),
• testen van module A (duur: 6 dagen),
• integratietesten (duur: 5 dagen),
• deployment (duur: 1 dag).

De totale duur van dat specifieke pad, als het een project op zichzelf zou zijn, zou 44 dagen zijn (10 + 15 + 5 + 4 + 5 + 1).

Dit is echter niet de juiste duur van ons voorbeeldproject!

Het pad van module B doet er langer over om het punt ’testen van module B 80% gereed’ (45 dagen) te bereiken, hetgeen de voorwaarde is om met de integratietest te beginnen. Aangezien het pad van module A er minimaal slechts 34 dagen over doet om zijn voorafgaande activiteit van de integratietest (d.w.z. het testen van module A) te voltooien, zou dit pad moeten “wachten” op het pad van module A om zijn moduletests te voltooien. Deze “wachttijd” wordt ook wel slackor float genoemd.

Conclusie

Een planningsnetwerkdiagram is een nuttige visualisatie van de volgorde en logische relaties van activiteiten in een project. Als u de pijlen volgt en rekening houdt met de soorten relaties en de leads en lags, kunt u de duur van een pad bepalen en uiteindelijk het kritieke pad van een project identificeren.

Hoewel de volgorde van activiteiten tegenwoordig vaak wordt bepaald door projectmanagementsoftware, is het cruciaal om de afhankelijkheden tussen activiteiten en hun invloed op de volgorde en het projectschema te begrijpen. Dit is belangrijk voor het PMP-examen, omdat er meestal een aantal vragen over scheduling wordt gesteld, en voor de ontwikkeling van projectplanningen in de praktijk.

Lees meer over planningstechnieken in onze speciale sectie.