Nu ananas- en suikerproductie verdwenen zijn, weegt Hawaï zijn landbouwtoekomst

Een schoorsteen torent in mei boven het terrein van Hawaiian Commercial & Sugar in Puunene, Hawaï. De fabriek staakte de productie in december 2016. (Bonnie Jo Mount/Washington Post)

KAHULUI, Maui – Tienduizenden verlaten hectares landbouwgrond liggen braak op dit eiland, begraafplaatsen van Hawaï’s ter ziele gegane plantagetijdperk, dat vorig jaar aan zijn einde kwam toen de laatst overgebleven suikerteler van de staat een bedrijf sloot dat 146 jaar had gedraaid.

Hawaiian Commercial & Sugar Co.’s uitgestrekte suikerrietvelden boden bezoekers van Maui vroeger een glooiende groene deken als ze op de luchthaven aankwamen, maar ze zijn onlangs gestagneerd, zich aansluitend bij andere telers in een lange neergang. Geconfronteerd met concurrentie van goedkope buitenlandse arbeidskrachten, een tekort aan landarbeiders en enkele van de hoogste grondkosten van het land, worden de suiker- en ananasplantages die vroeger het levensbloed van de staat waren, niet herschikt in actieve landbouw, wat vragen oproept over de toekomst van de industrie hier.

“Ananas is verloren, suiker is verloren, en we hebben nu één enkele industrie, wat een zeer gevaarlijke positie is om in te zijn,” zei Maui County Councilman Alika Atay. “We hebben al onze eieren in één mandje gestopt, en dat is toerisme. Maar niet iedereen die op dit eiland woont, wil in de hotelindustrie werken, en het is bijna onmogelijk om hier als boer een gezin te onderhouden. We zien nu een drastische verplaatsing van jonge mensen die Maui verlaten wegens een gebrek aan economische mogelijkheden.”

De sluiting van de laatste suikerproducent van Maui markeerde een scharniermoment in de landbouwproductie van Hawaii. Sinds 1980 is het totale grondgebruik van Hawaï voor landbouwproductie met ongeveer 68 procent gekrompen, volgens gegevens van de Universiteit van Hawaï.

Suiker was op een gegeven moment het topgewas van Hawaï. Nu is de maïszaadindustrie de grootste gebruiker van landbouwgrond in de staat, gevolgd door commerciële bosbouw en macadamianoten. Maar geen van deze producten, zelfs niet in combinatie, komt ook maar in de buurt van het vullen van de economische leegte die is ontstaan door het verlies van suiker en ananas.

Roots en graffiti bedekken de overblijfselen van een lang verlaten suikerfabriek op een terrein dat eigendom is van Hawaiian Commercial & Sugar in Puunene. (Bonnie Jo Mount/Washington Post)

Het ministerie van Landbouw werkt aan de kwestie met een uitgedunde staf – 122 van de 360 posities zijn vacant, waaronder de hele tak die verantwoordelijk is voor marktanalyse en het bijhouden van de trends in voedselimport en -productie van de staat. Het bureau richt zich meer op het aantrekken van extern kapitaal voor investeringen in de voedselproductie in Hawaï en bestudeert de mogelijkheid om boeren toe te staan kleine gezinswoningen naast hun oogstbedden te bewonen. Pachtlandbouw is nu beperkt op landbouwgrond van de staat.

“Er zijn tienduizenden acres goede landbouwgrond, op zijn minst, die momenteel braak liggen in Hawaï, waar we enkele van de duurste gronden ter wereld hebben,” zei directeur van het ministerie van Landbouw Scott Enright. “Tegelijkertijd hebben we een groep boeren die uit het bedrijf stappen. De volgende generatie komt en ontdekt dat als je als twintiger zonder staat van dienst een boerderij probeert op te zetten, de banken je geen leningen zullen verstrekken. Dat is een probleem voor ons.”

De suikerindustrie, die Hawaii de status van staat hielp inluiden, heeft meer dan een eeuw de politiek en economie van de staat gestuurd. Ze hielp bij het bouwen van bedrijfssteden die bewoond werden door multi-etnische landarbeiders uit Azië en Europa.

Met de onafhankelijkheid van de staat kwamen ook de Amerikaanse arbeidswetten, die de grootste suiker- en ananasproducenten van Hawaii inspireerden om goedkopere buitenlandse arbeidskrachten aan te nemen. Toen de monocultuur afnam, zette de staat economisch in op het toerisme, dat in een stroomversnelling kwam toen reizen met een straalvliegtuig sneller en betaalbaarder werd. Plantagebedrijven verdwenen of veranderden in landontwikkelingsbedrijven.

Suikerriet groeit in Kalaheo, Hawaii. Suiker was decennialang een dominant landbouwproduct in Hawaï, maar de laatste suikerfabriek in Hawaï had zijn laatste oogst in december 2016. (Bonnie Jo Mount/Washington Post)

Sommige stukken landbouwgrond zijn verkocht en ontwikkeld tot commercieel of residentieel onroerend goed, inspirerende angsten dat het agrarische verleden van Hawaï op een dag verloren zou kunnen gaan voor een meer stedelijke toekomst.

“We hebben en we zullen doorgaan met het verliezen van landbouwgrond aan stedelijke ontwikkeling,” zei Enright.

HC&S is een divisie van Alexander & Baldwin, een van de grootste commerciële vastgoedbezitters van Hawaï.

Het voorbijgaan van de hoogtijdagen van de plantages is langzaam gegaan, maar heeft een grote impact gehad. In 1980 waren er op Hawaï 14 suiker- en vier ananasplantages die meer dan 300.000 hectare in cultuur brachten. In 2017 beslaan deze twee teelten minder dan 5.000 hectare. Ooit was dit de grootste ananasplantage ter wereld, maar nu zijn de voormalige plantages van het eiland Lanai uitgedroogd en verlaten.

Hawaii besteedt maar liefst 3 miljard dollar per jaar om 90 procent van zijn voedsel te importeren, en inwoners betalen routinematig enkele van de hoogste prijzen in het land voor basisproducten zoals eieren en melk. Zelfs het graan dat de koeien op de twee melkveebedrijven van het eiland voedt, wordt ingevoerd. Mocht een natuurramp van invloed zijn op de mogelijkheid voor vrachtschepen om aan te komen, dan kunnen de 1,4 miljoen inwoners van de staat en bijna 9 miljoen jaarlijkse bezoekers kwetsbaar zijn voor verlammende voedseltekorten.

De wankele staat van voedselzekerheid in ’s werelds meest geïsoleerde groep eilanden heeft Hawaïaanse gouverneur David Ige (D) ertoe aangezet een deadline van 2030 te stellen om de lokale landbouwproductie te verdubbelen, een doel dat sommige deskundigen als onrealistisch bestempelen omdat Hawaï niet consequent landbouwgegevens over gewasopbrengsten bijhoudt.

Op een eilandketen die ooit volledig zelfvoorzienend was – vóór de komst van westerlingen in de late jaren 1700, floreerden inheemse Hawaiianen 2.500 mijl van het dichtstbijzijnde continent met behulp van duurzame landbouw- en vismethoden – geloven velen dat een heropleving van de landbouw mogelijk is.

“Er is geen reden waarom we naar een supermarkt zouden moeten gaan en een banaan uit Ecuador of Mexico zouden moeten zien. We kunnen hier bananen verbouwen,” zei Atay. “Waarom zien we in de winkel mango uit Chili en geen mango uit Maui, terwijl Maui de zoetst smakende mango ter wereld verbouwt? Omdat we in de afgelopen 200 jaar nooit het land en het water beschikbaar hebben gehad – tot nu.”

Koeien grazen op land in Hawaï dat ooit werd gedomineerd door suikerriet. (Bonnie Jo Mount/Washington Post)

HC&S heeft tot nu toe 4.500 van zijn 36.000 hectare landbouwgrond in gebruik genomen. Een nieuw grasgevoerd rundveebedrijf wil de plaatselijke rundvleesproductie uitbreiden via een partnerschap met Maui Cattle Company voor het beheer van 300 kalveren. Meer dan 95 procent van het rundvlees dat in Hawaï wordt geconsumeerd, wordt vanaf het vasteland van de V.S. aangevoerd. Op Maui hoopt HC&S dat aantal terug te brengen tot 80 procent.

Naast het houden van vee, heeft HC&S 1.500 hectare gereserveerd voor het verbouwen van zoete aardappelen en gewassen die helpen energie te produceren. De acht hoofdeilanden van Hawaï hebben de hoogste elektriciteitsprijzen van het land, maar een boomgaard van 250 hectare met pongamia-bomen, die biobrandstoffen produceren, kan de staat helpen zijn afhankelijkheid van fossiele brandstoffen te verminderen, zeggen deskundigen.

Er wordt nog eens 800 hectare overwogen voor een landbouwpark voor kleinschalige, lokale boeren.

“We praten al 10 jaar over gediversifieerde landbouw en energie, maar niemand heeft de magische kogel gevonden,” zei Rick Volner, de voormalige HC&S plantage manager die nu toezicht houdt op het prille gediversifieerde landbouwprogramma van het bedrijf. “De hoop was dat we er meteen mee konden beginnen. In plaats daarvan proberen we verschillende gewassen te verbouwen om te zien wat werkt.”

Rick Volner is de algemeen directeur van Hawaiian Commercial & Sugar, een bedrijf dat aan het diversifiëren is na de sluiting van de laatste suikerfabriek in Hawaï. Maïs voor biobrandstof is een van de gewassen die het bedrijf verbouwt ter vervanging van suikerriet. (Bonnie Jo Mount/Washington Post)

Elders op het eiland zorgt de verschuiving weg van de landbouw voor enige onmiddellijke verlichting. Het omleiden van water uit honderden beekjes heeft lange tijd de suikerrietteelt op het eiland gevoed ten koste van de natte taroteelt die door de inheemse Hawaiianen op het platteland van Oost-Maui wordt verbouwd. Een storm van rechtszaken over waterrechten, gekoppeld aan de geleidelijke terugtrekking van de suikerindustrie, heeft geleid tot enig herstel van de natuurlijke waterstroom.

Nu het water is teruggekeerd naar de afgelegen Wailua Nui-vallei, worden lokale gezinnen via een nieuw programma op een nabijgelegen openbare school opnieuw vertrouwd gemaakt met de cultureel belangrijke teelt van taro. Vorig jaar stampten meer dan 150 mensen in Maui’s Hana-gemeenschap voor het eerst in hun leven poi, het zetmeelrijke Hawaiiaanse basisvoedsel.

“Mijn kleinkinderen vertelden me altijd: ‘Papa, wat is er met het water gebeurd?'”, zei zesde-generatie taroboer Edward Wendt. “Koning Suiker – dat is waar ons water naartoe ging. Nu het weer stroomt, moet ik de jongere generatie zo veel mogelijk laten zien en onderwijzen, zo lang als ik kan.”

Edward Wendt staat bij zijn eigendom in Wailua, waar de rivier was belemmerd en verminderd door irrigatiepraktijken van de suikerindustrie. (Bonnie Jo Mount/Washington Post)

Kini Kalakua Kaaihue Oliveira en Kawana’ao Frias maken een taroveld schoon op Edward Wendt’s landgoed in Wailua. (Bonnie Jo Mount/Washington Post)

Elders op Maui beheert het in Colorado gevestigde landontwikkelingsbedrijf Bio-Logical Capital een veeboerderij aan zee en een gediversifieerde biologische fruit- en groenteteelt op 3.600 hectare die voorheen voor suiker werd verbouwd. Het doel van het bedrijf is om een duurzaam landbouwsysteem uit te vinden dat het land verrijkt, gezond, vers voedsel levert voor de lokale bevolking en zich leent om te worden gedupliceerd als een modelvoedselproductiesysteem in gemeenschappen over de hele wereld.

“Het land in Maui dat in suiker werd verbouwd, behoort tot de beste landbouwgrond ter wereld,” zei Bio-Logical CEO Grant McCargo. “Maar politiek gezien, hoe geef je dat land weer een goede bestemming?”

McCargo merkte op dat de uitdaging voor beursgenoteerde bedrijven is om risico’s te beheren met aandeelhouderswaarde.

“Dit is echt een kwestie van overheidsbeleid,” zei hij. “Zonder subsidies van de overheid zouden we in dit land immers geen maïs meer verbouwen.

Zwerfkatten verzamelen zich op het terrein van een ter ziele gegane Hawaiian Commercial & Sugar-fabriek in Puunene. (Bonnie Jo Mount/Washington Post)