MRI van diabetische cheiroarthropathie : American Journal of Roentgenology: Vol. 188, No. 1 (AJR)

Diabetische cheiroarthropathie, of “stijve-handsyndroom”, wordt gekenmerkt door pijnloze beperking van de beweeglijkheid van de kleine gewrichten van de handen. Hoewel een goed beschreven verschijnsel in de endocriene en reumatologische literatuur, zijn de beeldvormende bevindingen van diabetische cheiroarthropathie slechts in één artikel beschreven, voor zover wij weten, en dat artikel concentreerde zich op de sonografische bevindingen.

Een 14-jarig meisje werd doorverwezen naar de kinderreumatologische dienst van ons ziekenhuis met een 1-jarige geschiedenis van onvermogen om haar vingers recht te zetten. Ze was gediagnosticeerd met juveniele artritis in een externe instelling en was begonnen met anti-inflammatoire geneesmiddelen zonder symptomatische verlichting. Haar voorgeschiedenis was opmerkelijk door een 3-jarige geschiedenis van slecht gecontroleerde diabetes type 1.

Bekijk grotere versie (125K)

Fig. 1A -14-jarig meisje met diabetes type 1 en stijve handen. Coronale T2-gewogen beelden met vetverzadiging van de linker (A) en rechter (B) hand tonen verdikking en oedeem van de synoviale schede langs de buigpezen van alle vijf vingers, die zich uitstrekt van de pols tot de vingerkootjes. Flexieafwijking van de handen verhinderde opname van de vingers op hetzelfde coronale vlak.

Bekijk grotere versie (121K)

Fig. 1B -14-jarig meisje met type 1 diabetes en stijve handen. Coronale T2-gewogen beelden met vetverzadiging van de linker (A) en rechter (B) hand tonen verdikking en oedeem van de synoviale schede langs de buigpezen van alle vijf vingers, die zich uitstrekt van de pols tot de vingerkootjes. Flexieafwijking van de handen verhinderde opname van de vingers op hetzelfde coronale vlak.

Bekijk grotere versie (66K)

Fig. 1C -14-jarig meisje met type 1 diabetes en stijve handen. Axiale T1-beelden met vetverzadiging en gadoliniumversterking van de linker- (C) en rechterhand (D) tonen verdikkingen van de pezen van de flexor digitorum superficialis (witte pijl, D) en de flexor digitorum profundus (zwarte pijl, D) met synoviale ontsteking eromheen (pijlpunt, C). Extensorpezen zijn onopvallend.

Bekijk grotere versie (72K)

Fig. 1D -14-jarig meisje met type 1 diabetes en stijve handen. Axiale T1 vet-verzadiging gadolinium-verrijkte beelden van linker (C) en rechter (D) handen tonen verdikking van flexor digitorum superficialis (witte pijl, D) en flexor digitorum profundus (zwarte pijl, D) pezen met omliggende synoviale ontsteking (pijlpunt, C). De extensorpezen zijn onopvallend.

Bij lichamelijk onderzoek kon zij haar vingers niet strekken, maar had geen gewrichtswarmte, erytheem of zwelling. Laboratoriumonderzoeken waren normaal voor ontstekingsmarkers, maar ze had aanwijzingen voor slecht gecontroleerde diabetes met een hemoglobine A1c waarde variërend van 8,2% tot 9,2% (normaal, 4,8-6%).

Een diagnose van diabetische cheiroarthropathie werd vermoed, en MRI onderzoek werd aanbevolen om juveniele idiopathische arthritis uit te sluiten. MRI toonde verdikking van de flexor digitorum pezen bilateraal met oedeem en verbetering van de peesscheden (Figs. 1A, 1B, 1C, en 1D). De diagnose diabetische cheiroarthropathie werd bevestigd, en strikte glycemische controle werd aanbevolen.

Microangiopathische complicaties van diabetes zoals neuropathie, nefropathie, en retinopathie zijn goed erkende gevolgen van slecht gecontroleerde diabetes. Een verwante microvasculaire aandoening, diabetische cheiroarthropathie, is echter ondergewaardeerd, hoewel is gerapporteerd dat deze voorkomt bij tot 35% van de patiënten met type 1 diabetes. Diabetische cheiroarthropathie ontwikkelt zich over het algemeen bij patiënten tussen de 10 en 20 jaar oud. De twee klinische tekenen die nuttig zijn bij de evaluatie van deze entiteit zijn het “gebedsteken” en het “tafelbladteken”. Het gebedsteken is positief wanneer de patiënt niet in staat is het palmaire oppervlak van de vingers te benaderen bij het opheffen van de handen als in gebed. Als de patiënt wordt gevraagd de handpalmen plat op een tafelblad te leggen en niet in staat is het palmaire oppervlak van de vingers met de tafel te raken, dan is de uitslag positief voor het tafelbladteken. Beide tekens waren positief bij onze patiënt.

De sonografische bevindingen van diabetische cheiroarthropathie zijn verdikking van de buigpeesscheden en subcutane weefsels. De MRI bevindingen van diabetische cheiroarthropathie zijn nog niet eerder beschreven. Bij onze patiënte toonde de MRI verdikking en ophoging van de buigpeesscheden. Andere oorzaken van peesschede-ontsteking zijn trauma, collageen vaatziekten en infectie.

Patiënten met diabetische cheiroarthropathie lopen een hoog risico op het ontwikkelen van andere microvasculaire complicaties. In een studie van Rosenbloom et al. was de prevalentie van proteïnurie en retinopathie 11% bij diabetische patiënten zonder diabetische cheiroarthropathie versus 50% bij diabetische patiënten met diabetische cheiroarthropathie. Als oorzaken van diabetische cheiroarthropathie worden een verhoogde niet-enzymatische glycosylering van collageen, een verhoogde cross-linkage van collageen, en microangiopathie voorgesteld. Andere musculoskeletale complicaties van type 1 diabetes zijn Dupuytren’s contracturen en carpaal tunnel syndroom in de handen en myonecrose.

Diabetische cheiroarthropathie is in de eerste plaats een klinische diagnose en de beeldvormende bevindingen zijn niet-specifiek, maar in de juiste klinische setting moet de diagnose van diabetische cheiroarthropathie worden gesuggereerd. Erkenning van deze entiteit is belangrijk omdat het omkeerbaar is en een marker is van andere microvasculaire complicaties. Met het toenemende gebruik van MRI voor de evaluatie van vermeende artritis, is de kans groter dat radiologen deze entiteit tegenkomen.