Mood & Behaviour Enhancers

Mood and behaviour enhancers worden ingenomen om de stemming of het sociale gedrag te veranderen bij mensen die al dan niet geestelijk gezond zijn.

Het gebruik van mood and behaviour enhancers is niet nieuw, en met name drugs als alcohol, cannabis en MDMA zijn gebruikt voor dit soort effecten. Naast deze meer ’traditionele drugs’ vinden mensen nieuwe manieren om hun stemming te verbeteren, angst te verminderen, pijn te verlichten en ‘geluk’ te vergroten. Bijvoorbeeld het gebruik van selectieve serotonine heropname remmers (SSRI’s) om ‘depressieve gevoelens’ te behandelen (b.v. Prozac) of het gebruik van bètablokkers (b.v. Propranolol) om met plankenkoorts om te gaan.

Momenteel is er weinig onderzoek naar mensen die deze drugs gebruiken als onderdeel van hun medische behandeling of alleen om zichzelf te verbeteren. In de VS hebben 54 miljoen mensen ouder dan 12 jaar in hun leven geneesmiddelen op recept gebruikt om niet-medische redenen. De meest gebruikte niet-medische geneesmiddelen op recept zijn pijnstillers (bijv. oxycodon), middelen die het centrale zenuwstelsel onderdrukken (bijv. tranquillizers) en stimulerende middelen op recept. Een andere studie in het VK toonde aan dat de prevalentie van misbruik van receptgeneesmiddelen gedurende de hele levensloop 33% bedroeg onder studenten en 25% onder universiteitsmedewerkers, waarbij pijnstillers opnieuw de belangrijkste gebruikte geneesmiddelen waren, gevolgd door kalmerende middelen (bv. amobarbital) en slaappillen (bv. alprazolam). Verder blijkt dat een toenemend aantal mensen SSRI’s gebruikt om hun stemming te verbeteren, hoewel verschillende studies geen onmiddellijke of vertraagde stemmingsverbeterende effecten hebben aangetoond. Het gebruik van stemmings- en gedragsverhogers komt vaker voor bij personen met een hoge werkdruk en privé-stress, zoals chirurgen of studenten.

In het algemeen zijn de schadelijke effecten van dit soort humeurverbeterende middelen uitgebreid bestudeerd in de medische literatuur, aangezien de meeste stemmings- en gedragsverhogers vergunde medicijnen zijn die worden gebruikt om problemen als depressie en sociale angststoornis te behandelen. Zoals elk geneesmiddel kunnen ook deze middelen een aantal mogelijke bijwerkingen hebben, waaronder een reeks lichamelijke en psychiatrische effecten. Zo kunnen pijnstillers en SSRI’s duizeligheid, vermoeidheid, hoofdpijn, slaapproblemen en huiduitslag veroorzaken. Bovendien bestaat er een risico op afhankelijkheid bij het gebruik van bepaalde stemmings- en gedragsversterkers (bv. opioïden), zelfs als u ze langer dan een paar dagen gebruikt. Er bestaat echter weinig onderzoek naar de effecten van deze middelen op gezonde personen die ze om niet-medische redenen gebruiken.