Meervoudsproblemen
On november 3, 2021 by adminHet vormen van een meervoud is vrij eenvoudig, toch? Je voegt gewoon een “s” toe aan iets. Tenzij het natuurlijk een woord is dat al op een ‘s’ eindigt, zoals ‘gras’. In dat geval voeg je ‘es’ toe om ‘gras’ te maken.
Of als het op een ‘o’ eindigt, zoals ‘buffel’. In dat geval voeg je ook een ‘es’ toe, om ‘buffel’ te maken.
Of als het eindigt op een “f,” zoals “leaf,” in welk geval je de “f” verandert in een “v” en een “es,” toevoegt om “leaves,” te maken.”
Of als het eindigt op een “y” die wordt voorafgegaan door een “qu” of een medeklinker, in welk geval je de “y” verandert in een “i” en “es” toevoegt, zoals in “city/cities” of “soliloquy/soliloquies”… En dan hebben we het nog niet eens over “child/children,” “mouse/mice,” “goose/geese,” of “deer/deer.”
Okee, dus het vormen van meervouden is niet zo gemakkelijk.
Het is nog erger wanneer het meervoud deel uitmaakt van een samengesteld zelfstandig naamwoord, dat wil zeggen het zelfstandig naamwoord gevormd uit meer dan één woord, zoals “schoonvader.” De meesten van ons weten dat het meervoud daarvan “schoonvaders” is, omdat de “vaders” het zelfstandig naamwoord vormen.
Hoe zit het met “procureur-generaal”, “krijgsraad” of zelfs “bon vivant”?
Nu komen we op modderig terrein, in de hoofden van velen.
“Wetsvoorstel gaat verder om benoeming toekomstige procureur-generaal te veranderen” luidde een kop. Bijna, maar geen sigaar. Het is lastig, want zowel “advocaat” en “generaal” zijn zelfstandige naamwoorden, dus het lijkt volkomen legaal om gewoon de “s” toe te voegen aan het tweede woord, en dat gebeurt vaak in nieuwsberichten. Maar “generaal” is hier een bijvoeglijk naamwoord, geen zelfstandig naamwoord; je kunt ze zien als “algemene advocaten.” Dus het meervoud hoort bij het zelfstandig naamwoord, en de juiste vorm is “procureurs generaal.”
Tenzij je Brits bent. Dan kun je ze “attorney-generals” noemen, maar vergeet het koppelteken niet.
“Court-martial” heeft een koppelteken (dat vaak wordt vergeten), dus het is je vergeven te denken dat het Brits volgt en het meervoud “court-martials” is. Maar je zou het mis hebben, zoals een wet tijdschrift deed. Nogmaals, het belangrijke woord hier is “court,” dus het is het woord dat het meervoud krijgt, “courts-martials.”
Dit soort samengestelde zelfstandige naamwoorden hebben wat genoemd wordt “postpositieve” bijvoeglijke naamwoorden. De bijvoeglijke naamwoorden volgen op de zelfstandige naamwoorden, in plaats van ervoor, zoals gebruikelijk is. Voorbeelden zijn “te ontvangen rekening”, “troonopvolger” en “professor emeritus.”
Zo zegt Grammarist: “Dergelijke constructies tonen de invloed aan die de Romaanse talen, vooral het Frans, op het Engels hebben gehad en nog steeds hebben. Frans, Spaans en Italiaans gebruiken in de regel allemaal postpositieve bijvoeglijke naamwoorden.”
Wel, misschien geen regel, maar wel gebruikelijk. “Het grote huis” is “la grande maison” in het Frans, met het bijvoeglijk naamwoord voor het zelfstandig naamwoord, terwijl “het blauwe huis” in het Engels “la maison bleue” in het Frans is, met het bijvoeglijk naamwoord na het zelfstandig naamwoord. Anders dan in het Engels worden de bijvoeglijke naamwoorden ook vaak meervoud: “De grote huizen” zijn “les maisons grandes,” en “de blauwe huizen” zijn “les maisons bleues.”
Dan is er nog “bon vivant.” Het is een Franse term die iemand betekent die van het leven geniet, vooral van lekker eten en drinken. (De letterlijke vertaling is “goede lever.”)
Ondanks dat het een volledig Engelse uitdrukking is, volgt het niet de domme Engelse regels voor meervoudsvormen, maar de Franse. Hoewel je het vaak ziet als “bon vivants,” met het meervoud alleen gegeven aan het zelfstandig naamwoord, is het perfect in orde – en aanvaardbaar Engels – om “bons vivants” te zeggen. Sommige woordenboeken geven zelfs geen alternatieven.
En dat, vrienden, zijn enkele “bons mots” over meervouden.
BOVENSTE AFBEELDING: Foto: Bibliotheek van het Congres; Grafisch: CJR
Geef een antwoord