Marmorino Venetiaans Gepolijst Pleister

Geschiedenis van Marmorino

De oorsprong van Venetiaans Gepolijst Pleister

Marmorino is bekend als een klassieke Venetiaanse pleister; maar de oorsprong ervan is veel ouder, namelijk daterend uit de oude Romeinse tijd. We zien het vandaag de dag terug in de villa’s van Pompei en in verschillende Romeinse bouwwerken. Bovendien werd er ook over geschreven in Vitruvio’s “De Architectura”, een geschiedenis van Rome uit de 1e eeuw v. Chr. Marmorino werd eeuwen later herontdekt na de ontdekking van Vitruvio’s oude verhandeling in de 15e eeuw. Dit “nieuwe” pleisterwerk voldeed goed aan de esthetische eisen van het klassieke ideaal dat in de 15e eeuw in het Venetiaanse lagunegebied in de mode was gekomen.

Cocciopesto

De eerste vermelding van werkzaamheden met marmorino is een bouwcontract met de nonnen van Santa Chiara van Murano in 1473. In dit document staat dat voordat het marmorino kon worden aangebracht, de muur moest worden geprepareerd met een mortel van kalk en “coccio pesto” (gemalen terra cotta). Deze “coccio pesto” werd dan gewonnen uit restanten van bakstenen of gerecycleerd uit oude dakpannen.

Marmorino in de stad Venetië

Het voordeel van het recupereren van restanten

Om de populariteit van marmorino in het Venetiaanse leven beter te begrijpen, moeten op dit punt twee feiten in aanmerking worden genomen. Het eerste is dat in een stad die zich uitstrekt over water, het vervoer van zand voor het maken van gips en de afvoer van residuen een enorm probleem was. Het gebruik van Venetiaans gepolijst pleisterwerk was dus niet alleen succesvol omdat de ondergrond werd bereid met restjes terra cotta, maar ook de afwerking, marmorino, werd gemaakt met restjes steen en marmer, die in die tijd in grote overvloed aanwezig waren. Deze gemalen resten werden gemengd met kalk om marmorino te maken.

Een pleister die bestand is tegen vocht

Maar marmorino en ondergronden gemaakt van “coccio pesto” waren bovendien beter bestand tegen het omringende vocht van de lagune dan bijna alle andere pleisters. Enerzijds is de Venetiaanse gepolijste pleister namelijk zeer goed luchtdoorlatend door de gebruikte kalksoort (de enige kalk die, na verlies van overtollig water, hard wordt bij blootstelling aan de lucht). Anderzijds bevat de ondergrond van Marmorino terra cotta, dat bij toevoeging aan kalk het mengsel hydraulisch maakt. Dit betekent dat het zelfs in zeer vochtige omstandigheden doeltreffend is. In feite bevat terra cotta kiezelzuur en aluminium, bases van moderne cement en hydraulische kalkpreparaten.

In plaats van marmer

De tweede overweging is dat een esthetisch bevredigend resultaat kan worden bereikt in een tijdperk dat wordt gedomineerd door de terugkeer van een klassieke Grieks-Romeinse stijl waardoor minder gewicht op de fundering wordt overgebracht in vergelijking met de gewoonte om gevels met platen steen te bedekken.
Normaal was marmorino wit om de steen van Istrië te imiteren, die het meest werd gebruikt in de Venetiaanse bouw, maar soms werd het versierd met fresco’s om het marmer te imiteren, dat de Venetiaanse kooplieden van hun reizen naar het Oosten meebrachten. In deze fascinerende periode van de Republiek Venetië voelden de kooplieden zich verplicht naar huis terug te keren met kostbaar, exotisch marmer als eerbetoon aan de schoonheid van hun eigen stad.

Marmorino vandaag

Marmorino behield eeuwenlang zijn prestige tot het einde van de jaren 1800 toen de belangstelling ervoor verflauwde en het slechts werd beschouwd als een economische oplossing voor het gebruik van marmer. Pas aan het einde van de jaren 1970, mede dankzij het gebruik van gepolijst gips door architect Carlo Scarpa, kwam deze afwerkingstechniek weer in de belangstelling van de beste moderne architecten.
In het begin was de industrie niet geïnteresseerd in Venetiaans gepolijst gips dat alleen door ambachtslieden werd vervaardigd. Tegenwoordig kan men echter kant-en-klare marmorino vinden, vaak met toevoeging van lijm om ze te kunnen aanbrengen op niet-traditionele ondergronden zoals gipsplaten of houten lambriseringen.