How religion impacts the U.S.

De positieve en negatieve effecten die religie heeft gehad op de Amerikaanse samenleving is de focus van een nieuw boek, American Grace: How Religion Divides and Unites Us, door de Notre Dame politicoloog David Campbell en Robert Putnam van Harvard University. Putnam, die Campbell’s doctoraal adviseur was aan Harvard, is ook de auteur van het alom geprezen boek Bowling Alone uit 2000, over de ineenstorting en heropleving van de gemeenschap in Amerika.

“Het nieuwe boek, geen vervolg, onderzoekt het verband tussen religie en partijpolitiek en behandelt ook een groot aantal andere thema’s, waarvan sommige in tegenspraak zijn met de politieke verdeeldheid die religie teweegbrengt,” zegt Campbell, de John Cardinal O’Hara, CSC, universitair hoofddocent politieke wetenschappen.

Nadat de aanslagen van 9/11 de motiverende kracht van religie aan het licht brachten en vragen opriepen als vurigheid en tolerantie, is de belangstelling voor de maatschappelijke effecten van religie toegenomen, niet alleen in de Verenigde Staten maar over de hele wereld.

Campbell en Putnam ondervroegen duizenden mensen in het land over hun burgerleven en religieuze overtuigingen en gedrag, en herhaalden het onderzoek met dezelfde mensen een jaar later.

De Verenigde Staten zijn veruit de meest religieuze onder de ontwikkelde landen. De natie handhaaft een niveau van tolerantie voor verschillende religies, maar die acceptatie wordt soms gemaskeerd door de zogenaamde “cultuuroorlog.”

Campbell en Putnam ontdekten bijvoorbeeld dat een derde tot de helft van de Amerikaanse huwelijken interreligieus is, een derde van de Amerikanen tijdens zijn leven van religieuze traditie is veranderd, en zelfs fervente evangelicals geloven dat mensen van andere religies naar de hemel kunnen gaan.

“Dat alles levert veel interpersoonlijke connecties op,” zegt Campbell. “Als je mensen in een andere religie goed kent, is het moeilijk om te geloven dat iemand die anders gelooft dan jij een slecht mens is, als het een neef of echtgenoot of kind of beste vriend is.

“Naarmate je als persoon mensen van verschillende religies leert kennen, word je niet alleen warmer ten opzichte van mensen van die religies, maar je wordt ook warmer ten opzichte van mensen van andere religies. Dit wil echter niet zeggen dat religieuze spanningen tot het verleden behoren,” voegt Campbell eraan toe.

“Mitt Romney kreeg bijvoorbeeld te maken met verzet tegen zijn mormonisme toen hij zich kandidaat stelde voor het presidentschap, en de recente controverse over de moskee in de buurt van de site van de Twin Towers herinnert ons eraan dat moslims een bijzonder impopulaire religieuze groep zijn in de Verenigde Staten. Maar ons onderzoek suggereert dat zonder Amerika’s religieuze vermenging deze spanningen nog groter zouden zijn.”

Het onderzoek geeft bewijs voor de “contacthypothese” intuïtie, zegt hij, eraan toevoegend dat de onderzoekers hopen terug te keren naar de deelnemers voor een derde interview om te zien hoe verdere levenservaringen hun opvattingen hebben beïnvloed.

Het boek identificeert ook een verschuiving in de rol van religie op politieke identificatie. In het verleden identificeerden kiezers zich meestal per denominatie – denk maar aan de algehele katholieke steun voor John Kennedy in 1960. Vandaag de dag stemmen de vroomsten van verschillende religies met elkaar en anders dan de minder vromen van hun eigen religie – zoals John Kerry in 2004 ontdekte.

“Het zijn niet langer denominaties die het karakter van onze politiek bepalen. Het is de mate van toewijding,” zegt Campbell, erop wijzend dat de katholieke Pat Buchanan de evangelische Republikeinen in 1992 voor de cultuuroorlog heeft gewonnen.

Maar de trends in de enige twee centrale sociale kwesties die de geloofsgemotiveerde kiezers consequent met elkaar verbinden – abortus en homorechten, vooral het homohuwelijk – bewegen zich in tegengestelde richtingen, wat duidt op een komende verschuiving in het politiek-religieuze landschap.

Jongeren staan veel meer open voor homorechten dan vorige generaties. Maar hoewel ze meer seculier zijn, zijn ze vaker dan hun ouders tegen abortus. Deze divergentie zou hun banden met de Republikeinse Partij kunnen versoepelen, die eerder aanhangers kreeg als gevolg van haar standpunt over dergelijke sociale kwesties.

Campbell, die de stichtende directeur is van ND’s Rooney Center for the Study of American Democracy, zegt dat in vorige generaties de invloed van religie op de samenleving grotendeels van links kwam, en onder andere de afschaffing van de slavernij, hervormingen in het Progressieve Tijdperk en de Beweging voor Burgerrechten inspireerde.