Hoe zijn grotten ontstaan? | The Outside Story
On december 3, 2021 by adminIllustration by Adelaide Tyrol
Om de grot binnen te gaan, trokken we veiligheidshelmen aan en daalden we met behulp van een touw een verticale val af. We kropen op onze knieën en buiken door een natte, smalle gang en kwamen uit in een grote ondergrondse kamer met een klein meertje. Bij het licht van onze koplampen konden we interessante grotformaties zien – ijspegelachtige stalactieten die aan het plafond van de grot hingen en stalagmieten die uit de vloer omhoog groeiden. In de koele, vochtige duisternis hoorden we het langzame druppelen van water. Ons ondergrondse avontuur liet ons bedekt achter met modder – onze huid en kleren zaten er vol mee.
Deze grot, gelegen in het oosten van de staat New York, was wat men noemt een oplossingsgrot, typisch gevormd door de actie van grondwater dat carbonaathoudend gesteente oplost, zoals kalksteen of marmer. Het proces begint wanneer regenwater kooldioxide uit de atmosfeer absorbeert terwijl het door de bodem en rottende vegetatie stroomt, wat resulteert in een zwak koolzuur. Dit zuur lost langzaam mineralen in gesteente op, zoals calciet in kalksteen, en graaft na verloop van tijd holten en tunnels uit. Het grootste deel van dit proces vindt plaats op of onder de grondwaterspiegel.
De volgende fase in de ontwikkeling van oplossingsgrotten vindt plaats nadat de grondwaterspiegel is gezakt, waardoor lucht in de met zuur uitgehouwen holten kan komen. Door het ontsnappen van kooldioxide uit het water dat van de wanden en plafonds van de grotten druipt, komen de opgeloste mineralen in het water in oplossing en vormen zich kenmerken zoals de stalactieten die we hebben gezien. Opgeloste grotten kunnen ook boven de grondwaterspiegel in carbonaat gesteente ontstaan door erosie van smeltende gletsjers of stromen die ondergronds verdwijnen.
In het noordoosten hoort men niet veel over grotten in oplossing. Vergeleken met het zuidoosten van de Verenigde Staten, met zijn uitgebreide grottenstelsels, zijn onze gebieden met oplosbaar gesteente, of karst, beperkt en de grotten hebben de neiging kleiner te zijn. Maar honderden oplossingsgrotten komen voor in de marmeren, kalkstenen en dolomieten gordel die noord-zuid loopt langs de westelijke grenzen van Vermont, Massachusetts, en Connecticut en het meest oostelijke deel van New York. Onze regio heeft ook niet-oplosgrotten, met inbegrip van talusgrotten, openingen onder stapels rotsblokken op de bodem van kliffen die door gletsjers zijn achtergelaten, en breukgrotten, waar krachten zoals breuklijnen het gesteente uit elkaar hebben bewogen.
Grotten in het noordoosten, vooral die in New England, zijn niet uitgebreid bestudeerd door de wetenschappelijke gemeenschap; veel van de beschikbare informatie over hen komt van speleologen. Rodney Pingree, een geoloog van opleiding, richtte dertig jaar geleden de Vermont Cavers Association op en heeft bijna 100 grotten van de staat verkend. Pingree zegt dat speleologie “geen glamour sport is. Grotten zijn donker, koud, nat, krap en kunnen claustrofobisch zijn. De aantrekkingskracht is gaan waar nog nooit iemand is geweest. In tegenstelling tot het beklimmen van een berg, kun je in een grot het einde niet zien. Jouw zaklamp kan de eerste zijn die delen van een grot verlicht.” De vereniging brengt grotten in kaart, ontdekt nieuwe grotten, werkt samen met landeigenaren om grotten toegankelijk te houden, helpt biologen met vleermuistellingen en assisteert bij grotreddingen. Pingree herinnert zich een redding van twee mensen die een grot waren binnengegaan met slechts één zaklamp, en toen de batterijen daarvan leeg waren, niet in staat waren hun weg naar buiten te vinden in de totale duisternis.
De omgeving van een grot is opmerkelijk stabiel. De luchttemperatuur blijft het hele jaar door relatief constant – 40 tot 45 graden in de diepere grotten van Vermont, volgens Pingree. Schommelingen in de buitentemperatuur worden opgevangen door de bodem en rotsen. Een aantal dieren, waaronder stekelvarkens, slangen en beren gebruiken grotten soms als winterverblijf. Vele noordelijke vleermuissoorten gebruiken grotten voor hun winterslaap. Deze hibernacula’s herbergden ooit vele duizenden vleermuizen, voordat het witte-neussyndroom, een schimmelziekte, de populaties decimeerde. Sommige van deze grotten zijn nu gesloten om vleermuizen te beschermen tegen menselijke bezoekers, die slaapplaatsen kunnen verstoren en het witte-neussyndroom via hun kleding kunnen verspreiden.
Als u geïnteresseerd bent in een bezoek aan een grot, zijn Howe Caverns en Secret Caverns, in de buurt van Schenectady, New York commercieel geëxploiteerde kalksteengrotten die rondleidingen aanbieden. De door gletsjers gemaakte Polar Caves in Rumney, New Hampshire (gesloten voor het seizoen) zijn een populaire bestemming voor gezinnen. Pawtuckaway State Park in Nottingham, New Hampshire heeft een uitgebreid keienveld met veel talusgrotten die je op eigen houtje kunt verkennen.
Susan Shea is natuuronderzoeker, freelance schrijver en consulent natuurbehoud en woont in Brookfield, Vermont.
Download het artikel
Geef een antwoord