Het DIY-voedselcadeau met één ingrediënt dat je dit jaar (eigenlijk) moet maken

Bon Appétit hoofdredacteur Amiel Stanek probeert al jaren zijn lezers te helpen om het eten zo snel en efficiënt mogelijk op tafel te krijgen. Dus als hij zelf mag koken, doet hij het graag wat rustiger aan en is hij graag een beetje…extra. Dit is Not So Fast, een column gewijd aan zijn favoriete ingrediënt: tijd.

Ik zal eerlijk tegen je zijn: Ik denk dat de meeste DIY vakantie voedsel geschenken onzin zijn. Het is zo veel goedkoper, zeggen ze. FOUT! We leven in het late kapitalisme, mensen: De ingrediënten om het ding in een kleine partij te maken gaan bijna altijd meer kosten dan het kopen van een ding gemaakt door iemand anders in een grote partij. Maar het smaakt zoveel beter, zeggen ze. FOUT! Eerlijk gezegd, tenzij je jaren en jaren hebt besteed aan het perfectioneren van je recept voor granola, of hete saus, of je hebt geoefend in het roosteren en malen en mengen van je eigen kruiden, zal het niet beter zijn dan dat wat je in de winkel kunt kopen. Maar, maar, het is de gedachte die telt, zeggen ze. ALWEER FOUT! De laatste keer dat ik keek, stond mijn voorraadkast vol met dingen die ik graag eet, en er is geen ruimte voor goede bedoelingen. Sorry, maar het is waar!

Als je aan de kop van dit verhaal al aanvoelt dat er een “maar” aankomt, dan heb je gelijk. De meeste doe-het-zelf-vakantiegeschenken zijn niets waard. Maar een handvol zijn echt geweldig. En gekookte cider is een van hen.

Wat is gekookte cider vraagt u? Je kent het misschien onder een van zijn andere namen – gekookte siroop, appel cider siroop, appel melasse – maar de kans is groot dat, tenzij je veel tijd hebt doorgebracht op het platteland van New England, je dit wellustige elixer misschien nog nooit hebt geprobeerd. Zoals de naam al doet vermoeden, bestaat het eenvoudigweg uit één ingrediënt – zoete appelcider – dat urenlang is gekookt om een aanzienlijke hoeveelheid water te verdampen en te reduceren tot een kleverige, amberkleurige stroop. Het lijkt veel op zijn van ahornsap afgeleide neef, maar qua smaak is het een geheel eigen competitie. Etherisch zoet-tart, helder en karamel-rijk tegelijk, smaakt hij als de fruitigste honing, of het slijk uit het midden van de beste appeltaart. Volgens mij is er niets dat de onstuimige overgang van herfst naar winter zo goed weergeeft als een potje van dit spul – en dat is maar een van de vele redenen waarom het zo’n uitzonderlijk, zelfgemaakt seizoensgeschenk is.

Een andere reden? Door het te geven, introduceer je een nieuw ingrediënt bij de ontvanger – maar niet het obscure, pretentieuze soort waarvoor je uitgebreid moet Googelen om erachter te komen hoe je het moet gebruiken. Dit is het soort dat expliciet en intuïtief bruikbaar is. Cider siroop kan op vrijwel dezelfde manier gebruikt worden als elke andere vloeibare zoetstof zoals honing, ahorn, of agave. Het is heerlijk onverwacht op zichzelf, besprenkeld met boter over pannenkoeken, wafels of wentelteefjes, en laat doordeweekse havermout smaken als een weekendje boomgaard ravotten. Als het in plaats van siroop wordt gebruikt, is het een ongelooflijk ingrediënt voor cocktails, een simpele verwisseling die op slinkse wijze een gevoel van tijd en plaats kan geven aan een verder onopvallende whiskey sour of hot toddy. (Ook niet slecht als toevoeging voor Dry January seltzer!) En het is ook een echt werkpaard in de keuken: Het is heerlijk als je het gebruikt om een vinaigrette op smaak te brengen, of om gebakken producten te zoeten, of om groenten te glazuren, of vlees te marineren. De lijst gaat maar door.

En het kan niet makkelijker te maken zijn. Alles wat je nodig hebt is veel appel cider en veel tijd. Ik zeg “veel” cider omdat je de hoeveelheid waarmee je begint uiteindelijk reduceert tot een kwart tot een zesde van het oorspronkelijke volume (ik doe graag minstens 2 gallon per keer, wat ongeveer 8 kopjes siroop oplevert). Ik zeg “veel” tijd omdat het je een dag gaat kosten, een dag die je het beste kunt besteden aan tv-kijken op de bank terwijl je creatie op het fornuis staat te pruttelen.

Om dit verdomme te doen, pak je je grootste voorraadpot en vul je die met goede, verse appelcider – hoe minder bewerkt, hoe beter – waarbij je aan de bovenkant minstens een paar centimeter overlaat zodat de cider niet overkookt. Steek een eetstokje of een satéstokje rechtop in de pot, haal het eruit en maak met een mes een inkeping om aan te geven hoe ver de cider naar boven gaat. Maak dan nog een kleine inkeping halverwege tussen de eerste en de onderkant van het stokje, nog een halverwege tussen die inkeping en de onderkant, en nog een tussen die inkeping en de onderkant. (Dit maatstokje is een low-tech manier om je vorderingen bij te houden.) Breng de cider aan de kook, zet het vuur dan laag, en laat het geheel onafgedekt pruttelen, af en toe roerend, totdat het is ingekookt tot de ¼ markering, wat drie tot zes uur kan duren, afhankelijk van je fornuis en de pot die je gebruikt. Op dit punt kun je verder inkoken als je wilt – je kunt helemaal inkoken tot de laatste ⅛ markering – maar ik geef de voorkeur aan een gekookte cider die een viscositeit heeft die meer lijkt op ahornsiroop dan op honing, dus ik heb de neiging om het nog wat verder te laten inkoken en het verschil te verdelen. (Ga alleen niet voorbij dat laatste punt, want dan loop je het risico dat de siroop verschroeit en bitter wordt). Als je wilt, kun je de siroop door een fijnmazige zeef met kaasdoek zeven (ik doe dat normaal niet) en in kleine potjes of flesjes gieten om te verdelen.

Gefeliciteerd, je hebt een middag besteed aan het maken van heel veel van iets heel kleins! En je huis ruikt lekker! En je hebt cadeautjes voor je VRIENDEN! Maar niet zomaar een cadeau: Een die ze zullen gebruiken, een die ze jammer zullen vinden als het af is, een die ze zich zullen herinneren. Een cadeau dat niet is bedoeld om te laten zien hoe goed je bent in koken, of hoeveel geld je te besteden hebt, maar om te laten zien hoeveel van het enige dat echt iets betekent je bereid bent om aan hen te besteden: tijd. En als dat geen goed cadeau is, dan weet ik het niet meer.