Gij zijt stof, en tot stof zult gij wederkeren

Gepubliceerd: 5 maart 2019

En Español

Ash Wednesday begint onze vastenreis naar de viering van Pasen. Hoewel het geen heilige dag van verplichting is, is het een dag van vasten en onthouding. Op Aswoensdag worden we gemerkt met as, in de vorm van een kruis, op ons voorhoofd. Waarom? Pater Erik Pohlmeier, diocesaan directeur van geloofsvorming, zegt dat het gebed dat wordt uitgesproken als as wordt gegeven, antwoord geeft op deze vraag. “De woorden herinneren ons aan onze oorsprong: ‘Bedenk dat u stof bent en tot stof zult u wederkeren.’ De as en de hele veertigdagentijd zijn een tijd om ons opnieuw te richten op onze relatie met God en die relatie begint met een afhankelijkheid van God voor ons bestaan.”

“Eraan herinneren dat we alleen met de adem van God leven kunnen hebben, is een motivatie om dat deel van het leven dat dat nodig heeft, opnieuw te ordenen. Zoals God in het begin leven blies in het stof, kan hij nieuw leven blazen in hen die in zonde gevallen zijn,” voegde hij eraan toe. “De as is een teken van sterfelijkheid en een teken van vernieuwing in Christus.” Lees meer in onze Vasten Q&A. Het Oude Testament biedt verschillende voorbeelden van hoe wij een lange traditie hebben van het gebruik van as als een “uiterlijk teken van verdriet, een teken van nederigheid, rouw, boetedoening en moraliteit”, volgens Our Sunday Visitor. (Zie Job 42:6, Daniël 9:3, Jona 3:6 en 1 Makkabeeën 3:47.)

“As werd de vroege catechumenen opgelegd toen zij aan hun voorbereidingstijd op het doopsel begonnen. Ook belijdende zondaars uit die tijd werden met as gemerkt als onderdeel van het openbare boeteproces. Andere gedoopte christenen begonnen te vragen om as te ontvangen op een vergelijkbare manier als catechumenen en boetelingen,” aldus Our Sunday Visitor. “Christelijke mannen kregen as op hun hoofd, terwijl as werd gebruikt om het kruis op het voorhoofd van vrouwen te tekenen…”

“Tijdens het pausdom van de heilige Gregorius de Grote werd de praktijk verder uitgebreid en wordt vermeld in het zesde-eeuwse Gregoriaanse Sacramentarium. Rond het jaar 1000 schreef abt Aelfric van het klooster van Eynsham in Engeland: ‘Wij lezen in de boeken, zowel in de oude als in de nieuwe wet, dat mensen die berouw hadden van hun zonden, zich met as bedekten en hun lichamen met rouwgewaad bekleedden. Laten wij nu aan het begin van onze vastentijd dit weinig doen, dat wij as op ons hoofd strooien, ten teken dat wij tijdens het vastenfeest berouw moeten hebben van onze zonden” (“Aelfric’s Lives of Saints,” 1881, p. 263). Deze zelfde rite van het uitdelen van as op de woensdag die de vastentijd begint, werd voor universeel gebruik aanbevolen door Paus Urbanus II op de Synode van Benevento in 1091.” Lees meer.

Net als de eerste christenen die vroegen om as te ontvangen, blijft deze praktijk ook vandaag de dag populair onder de gelovigen. Hoewel Aswoensdag geen heilige dag van verplichting is, staan veel mensen elk jaar in de rij om hun as te ontvangen. Waarom? Pater Tom Gibbons, CSP, ging op deze vraag in in een column die hij schreef voor Busted Halo.

“Aswoensdag begrijpt dat wanneer we alleen maar aan het leven denken, we geneigd zijn te denken aan wat we willen doen, onze sympathieën en antipathieën, enz. Als we aan het leven denken, hebben we de neiging om na te denken over wie we zijn,” schreef hij. “Maar als we ook aan de dood denken, hebben we de neiging na te denken over wie we zijn – dat we uiteindelijk bij iemand horen die veel, veel groter is dan wijzelf. … We zijn geroepen tot iets groters in de manier waarop we God dienen en liefhebben en in de manier waarop we elkaar dienen en liefhebben.”

De veertigdagentijd biedt ons de hulp die we nodig hebben om ons te herinneren wie we zijn. Het biedt ons de kans om opnieuw te beginnen. Dat het niet uitmaakt hoe lang het geleden is of wat we gedaan hebben, de Heer roept ons om tot Hem te komen. “Ook nu nog, zegt de HEER, keert tot Mij terug met uw ganse hart.” (Joël 2:12) Ook al is de veertigdagentijd somber van aard, er zou geen angst moeten zijn in ons berouw, omdat het de eerste stap is naar de vreugde en het nieuwe leven dat op Paaszondag geboden wordt.

Pater Steve Grunow van Word on Fire legt uit dat het wel nederigheid vereist om de as te ontvangen, omdat deze ons publiekelijk als zondaars markeert. “Wat we privé over onszelf weten, laten we aan de wereld zien. Maar dat we zondaars zijn is niet de enige waarheid die we laten zien. Het teken van as is een teken aan de wereld dat wij iets buitengewoons en onverdiends van de Here Jezus hebben ontvangen. Wat hebben wij ontvangen? Een woord van vergeving dat creatief, levend en doeltreffend is, dat, als het wordt aanvaard, ons en de wereld geeft wat we het meest nodig hebben – het geschenk van een nieuwe start en de onverwachte genade van een nieuwe kans.”

“We beginnen vandaag aan een lange veldtocht van de oorlogsvoering waarover de apostelen hebben gesproken: 40 dagen van strijd, 40 dagen van boetedoening. Wij zullen geen lafaards worden, als onze zielen maar onder de indruk kunnen komen van de overtuiging dat de strijd en de boetedoening moeten worden volbracht. Laten we luisteren naar de welsprekendheid van de plechtige rite, die onze vastentijd opent. Laat ons gaan waarheen onze moeder ons leidt, dat wil zeggen naar de plaats van de val.” – Dienaar van God, Abt Dom Gueranger, OSB, “Het Liturgisch Jaar: Septuagesima”, 1909