Geschiedenis van Ultimate

In 1968 introduceerde Joel Silver zijn idee van Ultimate Frisbee aan de studentenraad van Columbia High School in Maplewood New Jersey, USA. Het volgende jaar werd het eerste spel gespeeld tussen twee groepen studenten.

Zij gebruikten een Wham-O Master disc. In 1969 was er een team gevormd op de school en zij speelden op een parkeerplaats. De enige lijnen die bestonden waren de doellijnen, meestal gemarkeerd door de telefoonpalen of stapels jassen van de spelers.

De eerste en tweede set regels werden in 1970 geschreven door Joel Silver, Buzzy Hellring en Jon Hines. Op 7 november speelde CHS de eerste interscholastische wedstrijd. Ze wonnen van Millburn High School met een score van 43 tegen 10.

De eerste college ultimate wedstrijd werd gespeeld tussen Rutgers en Princeton op 6 november 1972. Rutgers won het spel met 29-27. De twee universiteiten hadden precies 103 jaar eerder de eerste intercollegiale football-wedstrijd op hetzelfde terrein gespeeld. Rutgers won ook die wedstrijd met 2.

Het eerste georganiseerde toernooi, The National Collegiate Championships, werd gespeeld op 25 april in 1975. Acht teams namen deel aan een toernooi in Yale. Rutgers University won de finale tegen Rensselaer Polytechnic Institute met 28-24. In 1976 werd het toernooi in Yale uitgebreid en omgedoopt tot het Nationale Ultimate Frisbee Kampioenschap. Rutgers won opnieuw.

Ultimate werd ook in 1975 geïntroduceerd in de Wereld Frisbee Kampioenschappen. In 1983 werd het eerste echte Wereldkampioenschap Ultimate gehouden in Gothenburg, Zweden. Twee clubteams, die USA vertegenwoordigden, wonnen de open en womens divisies.

De Europese landen werden vertegenwoordigd door nationale teams. In 1989 was ultimate te zien als een tentoonstellingssport tijdens de Wereldspelen in Karlsruhe, West-Duitsland. In dat jaar werd ook het eerste Wereld Club Ultimate Kampioenschap gehouden, in Keulen, West Duitsland.

In 2001 werd ultimate als medaillesport opgenomen in de Wereldspelen in Akita, Japan, samen met disc golf. Zes landen waren uitgenodigd om mee te doen op basis van hun eindresultaten in het WFDF 2000 World Ultimate Champioship in Duitsland. Canada won de gouden medaille op de World Games met een overwinning in overtime op de Verenigde Staten.

In 2009 overtrof Ultimate op de World Games in Kaohsiung, Chinese Taipei, alle andere sporten met meer dan 50.000 betalende bezoekers. Ultimate wordt nu gespeeld door naar schatting 100.000 spelers in meer dan 50 landen, waarbij USA Ultimate meer dan 31.000 leden heeft.

De 2010 WUCC in Praag, Tsjechische Republiek was de grootste ultlmate meeting tot nu toe, met meer dan 2800 spelers en 136 teams uit 36 landen die deelnamen.

Een beknopte geschiedenis van Ultimate, samengesteld door Michael E. Iacovella:

Ultimate, zoals alle disc sporten, zou niet bestaan zonder de uitvinding van de vliegende disc, of “Frisbee,” zoals hij algemeen bekend is. Het eerste bekende hedendaagse werpen van een “disc” was door studenten van de Yale University (USA) in het begin van de 20e eeuw. De Yale campus lag in de nabijheid van Connecticut’s Frisbie Pie Company, wiens taarten een populaire traktatie waren, maar ook verkocht werden in metalen blikken die bleven vliegen als ze over een zeer korte afstand gegooid werden.

Het nu populaire tijdverdrijf van “schijfwerpen” bleef in obscuriteit tot de uitvinding van een plastic vliegende schijf door Fred Morrison in 1948, die veel duurzamer en vliegwaardig was dan alles wat van hout of metaal was gemaakt.

Deze uitvinding leidde tot de eerste in massa geproduceerde schijf, genaamd de “Pluto Platter,” gemaakt door het Wham-O speelgoedbedrijf begin 1951. In 1954 organiseerden studenten van de Dartmouth University (VS) voor het eerst een wedstrijd met een vliegende schijf, toen zij een toernooi organiseerden voor de schijvensport die bekend staat als “Guts”. Een jaar na de sluiting van de Frisbie Pie Company in 1958, registreerde Wham-O, gevestigd in Californië, USA, de naam “Frisbee” als naam voor haar vliegende schijven producten. Dit handelsmerk was naar verluidt het resultaat van de voorspelbare bijnaam die studenten van Yale en Harvard aan het nieuwe speelgoed hadden gegeven.

De uitvinding van Ultimate, ook bekend als “Ultimate Frisbee,” vond plaats binnen een jaar na het eerste mechanische patent op een vliegende schijf, door Ed Headrick in 1966.

Joel Silver en anderen op Columbia High School (CHS), Maplewood, NJ, USA, introduceerden hun idee van een “ultiem” frisbeespel aan de studentenraad in 1967, en het eerste bekende spel werd gespeeld in 1968 tussen de studentenraad en het personeel van de schoolkrant. De krantenstaf zegevierde in een spel waar de enige grenzen de doellijnen waren en andere natuurlijke zijgrenzen (b.v. spoorrails, rivier, hek).

De wedstrijden werden het jaar daarop voortgezet, met wedstrijden die ’s avonds werden gespeeld onder het schijnsel van de kwikdamplampen op de nieuwe parkeerplaats van de school.

De regels van de eerste en tweede editie werden opgesteld door CHS student Buzzy Hellring, en werden later verfijnd door Silver en John Hines. De allereerste interscholastische Ultimate wedstrijd werd gespeeld tussen CHS en Milburn High in 1970; CHS won, 43-10.

De eerste conferentie van Ultimate teams werd opgericht in 1971, die bestond uit vijf middelbare scholen in New Jersey, waaronder CHS en Milburn. Sommige Ultimate spelers uit de competitie vormden teams op hun respectievelijke hogescholen en universiteiten. Op 6 november 1972 versloeg Rutgers University (NJ, USA) Princeton (NJ, USA), 29-27, in de eerste intercollegiale wedstrijd.

Yale organiseerde het eerste Ultimate toernooi (8 college teams aanwezig) in 1975, dat werd gewonnen door Rutgers. Die zomer werd Ultimate geïntroduceerd op de Tweede Wereld Frisbee Kampioenschappen in de Rose Bowl, wat bijdroeg aan de ontwikkeling van Ultimate aan de Westkust van de USA. Disc sport begon zich rond dezelfde tijd te verspreiden naar Europa en Azië, zoals blijkt uit de oprichting van de Zweedse Frisbee Federatie (SFF) in 1974, de Japanse Frisbee Disc Associatie in 1975, en de Australische FDA in 1976. België en Oostenrijk organiseerden elk FDAs in 1977, en Finlands FDA en de Deense Frisbee Sport Unie volgden in 1978.

De Ultimate Players Association (UPA) werd gevormd in 1979; Tom Kennedy werd gekozen tot de eerste directeur. De UPA, het nationale bestuursorgaan voor de Ultimate sport in de VS, was de eerste nationale, door spelers geleide Amerikaanse Ultimate organisatie. Daarvoor werden evenementen gesponsord en/of geleid door de International Frisbee Association (IFA), die een voormalige promotietak was van het speelgoedbedrijf Wham-O.

Tijdens de eerste UPA Nationals in 1979 zegevierde Glassboro State College over de Santa Barbara Condors, 19-18. Het eerste Ultimate European Championship was in Parijs, Frankrijk, in 1980; Finland, Engeland en Zweden eindigden respectievelijk op één, twee en drie.

De World Flying Disc Federation (WFDF), het internationale bestuursorgaan van alle disc sporten, werd opgericht in 1984, een jaar na de sluiting van de IFA . Flying Circus (open), USA, Lady Condors (vrouwen), USA, en Zweden (junioren) winnen de eerste door de WFDF gesponsorde World Ultimate Championships (voor nationale teams) in Colchester, Verenigd Koninkrijk (1986).

De eerste World Ultimate Club Championships (WUCC) werd gehouden in Keulen, Duitsland, in 1989. Philmore (open, USA) en Lady Condors (vrouwen, USA) winnen hun respectievelijke divisies. Seven Sages (masters, USA) worden de eerste internationale club Masters kampioenen in Millfield, UK, in 1995, en Red Fish, Blue Fish wordt de eerste Mixed kampioen in St. Andrews, Schotland, in 1999.

Op dit moment wordt Ultimate gespeeld door naar schatting 100.000+ spelers in meer dan 30 landen. De Ultimate Players Association (USA) heeft meer dan 13.000 betalende leden. Het lidmaatschap van de UPA en andere nationale organisaties groeit jaarlijks in een verbazingwekkend tempo. Vijfendertig jaar zijn verstreken sinds de eerste schijf voor een goal werd gegooid onder de kwikdamplampen van de Columbia High parkeerplaats. Terwijl u zich koestert in de warmte van de Hawaiiaanse zon op het grootste Ultimate toernooi in de geschiedenis, denk dan eens na over de groei van een spectaculaire sport waarin sportiviteit de diepst gewortelde waarde is.