Geschiedenis lezen: European Imperialism in the 19th Century

De zeer uiteenlopende betekenissen die aan het woord “imperialisme” worden gegeven, zijn door Richard Koebner en H.D. Schmidt onderzocht in hun Imperialism. The Story and Significance of a Political Word (Cambridge University Press, 1965). Zij laten zien dat de term aan het eind van de jaren 1870 in Groot-Brittannië zijn intrede deed in het publieke debat als een veroordeling van wat misbruik van Britse macht buiten Europa leek te zijn. Maar al snel waren degenen die geloofden in de consolidatie en uitbreiding van het Britse imperium bereid om zichzelf als “imperialisten” te identificeren. Helemaal aan het eind van de negentiende eeuw kreeg het begrip een nieuwe wending toen het werd toegepast op het gebruik van staatsmacht in het buitenland in opdracht van economische belangen in eigen land. Over wat deze economische belangen waren en hoe zij functioneerden werd in het begin van de twintigste eeuw veel gedebatteerd, vooral door schrijvers die Karl Marx navolgden; de beroemdste van dergelijke bijdragen was Lenins Imperialisme. de hoogste trap van kapitalisme uit 1916. Monopolistisch financieel kapitalisme’, dat onvermijdelijk ten koste ging van de rest van de wereld, was Lenins definitie van imperialisme.