Eenzaamheid

Correlaten en gevolgen van eenzaamheid

Om zowel praktische als ethische redenen is eenzaamheid moeilijk te manipuleren in een experimentele setting. Dat heeft een uitdaging gesteld voor onderzoekers die een onderscheid proberen te maken tussen de oorzaken en gevolgen van eenzaamheid. Eén experiment gebruikte hypnotische suggestie om dat obstakel te overwinnen: aan sterk hypnotiseerbare personen werd gevraagd zich een tijd te herinneren waarin zij zich eenzaam voelden en vervolgens, nadat zij uit die hypnotische toestand waren teruggekeerd, zich een tijd te herinneren waarin zij zich zeer sociaal verbonden voelden. Terwijl de deelnemers zich in deze staten van sociale disconnectie en connectie bevonden, vulden ze een reeks psychosociale metingen in. Wanneer deelnemers zich eenzaam voelden, scoorden ze hoger op verlegenheid, negatieve stemming, woede, angst, en angst voor negatieve evaluatie, en lager op sociale vaardigheden, optimisme, positieve stemming, sociale steun, en zelfwaardering. Omgekeerd, wanneer individuen het gevoel kregen dat aan hun intieme, relationele en collectieve sociale behoeften werd voldaan, waren hun disposities over het algemeen positiever en meer betrokken.

De negatieve sociale verwachtingen van eenzame individuen hebben de neiging om gedrag van anderen uit te lokken dat overeenkomt met die verwachtingen. Dat versterkt de verwachtingen van eenzame individuen en verhoogt de kans dat zij zich zullen gedragen op een manier die de mensen wegduwt die aan hun sociale behoeften zouden kunnen voldoen. Dat is aangetoond in experimentele studies waarin waargenomen sociale bedreigingen (bijv. concurrentie, verraad) eenzame individuen veroorzaken om sneller en intenser te reageren met wantrouwen, vijandigheid en intolerantie.

De negatieve zelfbeschermende lens waardoor eenzame individuen hun sociale wereld bekijken, beïnvloedt ook hoe zij stressvolle omstandigheden interpreteren en ermee omgaan. Eenzame individuen zullen zich eerder losmaken van of terugtrekken uit stressoren, terwijl individuen die niet eenzaam zijn eerder geneigd zijn om actief om te gaan (bijv. problemen oplossen) en tastbare en emotionele steun van anderen te zoeken. Zich terugtrekken uit stressvolle omstandigheden is in bepaalde gevallen redelijk, maar wanneer het algemeen wordt toegepast op alledaagse beslommeringen, kan het leiden tot een opeenstapeling van stress die steeds belastender en beklemmender wordt. Verhoogde stress kan ten minste gedeeltelijk verantwoordelijk zijn voor het risico van geestelijke en lichamelijke ziekten bij eenzame mensen. Eenzaamheid is bijvoorbeeld in verband gebracht met verhoogde niveaus van stresshormonen, slecht functioneren van het immuunsysteem, en gezondheidsbedreigende veranderingen in het functioneren van hart en bloedvaten.

Individuele verschillen in eenzaamheid worden gewoonlijk gemeten door vragenlijsten te gebruiken die voor dat doel zijn ontwikkeld. Het meest gebruikte instrument is de UCLA eenzaamheidsschaal, voor het eerst ontwikkeld aan de Universiteit van Californië, Los Angeles, door Daniel Russell en zijn collega’s. De antwoorden op de 20 items van die schaal geven een algemene meting van eenzaamheid langs een continuüm van lage tot hoge niveaus van eenzaamheid. Andere eenzaamheidsschalen zijn ontworpen om verschillende dimensies van eenzaamheid te meten (b.v. sociale en emotionele eenzaamheid).

Louise HawkleyDe redactie van Encyclopaedia Britannica