De 2000 jaar oude geschiedenis van verkoopautomaten

Er is weinig angstaanjagender dan te zien hoe een gekocht zakje Sunchips verstrikt raakt in een verkoopautomaat, en geen grotere vreugde dan wanneer drie zakjes Sunchips sneuvelen voor de prijs van één.

We hebben het allemaal meegemaakt.

Weliswaar hebben verkoopautomaten grote technologische vooruitgang geboekt, maar in wezen werken ze nog steeds met hetzelfde basisapparaat. De vroegst bekende versie bood de meest buitengewone snacks: water, wijwater om precies te zijn. Zoals Kerry Segrave, auteur van Vending Machines: A Social History, ontdekte dat de eerste automaat werd uitgevonden door Heron van Alexandrië in het Romeinse Egypte van de eerste eeuw, omdat gelovigen in de tempel meer dan hun deel aan wijwater innamen. De machine had geen cola-logo, maar accepteerde wel munten, die in een pan terechtkwamen en tegen een hendel drukten waardoor het gezegende water eruit stroomde. Als het muntje er echter af viel, sloot de klep en moest je verder. Het was innovatief en onhandig tegelijk, en maakte de weg vrij voor hoognodige verbeteringen.

De daaropvolgende vooruitgang kwam met horten en stoten: In 1822 maakte de Engelse boekhandelaar Richard Carlile een krantenautomaat die verboden werken verkocht zoals The Age of Reason van Thomas Paine (waarvoor hij werd gearresteerd). In 1883 bouwde Percival Everitt een ansichtkaartversie die op grote schaal werd gebruikt in treinstations in Londen. Amerika sloot zich uiteindelijk aan bij het feest in 1888 toen Adams Gum Company Tutti-Frutti kauwgom verkocht. De nieuwste, doosachtigste verkoper van de planeet werd populair.

Toen automaten zich in de volgende halve eeuw begonnen te verspreiden – en van alles verkochten, van snoep tot postzegels tot pinda’s in bulk tot warme en koude dranken – werd de fabrikanten een onvoorzien probleem opgedrongen. Het publiek, dat al lang gewend was dingen van andere mensen te kopen, vond het moeilijk deze rechthoekige bedienden serieus te nemen, en probeerde hen vaak te bedriegen.

“Zelfs op dat vroege punt in de geschiedenis van de verkoopautomaten, was het publiek de stille verkoper gaan zien als eerlijk spel om te verslaan,” schrijft Segrave. De muntsleuven konden niet altijd het onderscheid maken tussen echte munten en iets dat in de verste verte de vorm en het gewicht van een munt had, en dus stopten de verkopers er metaal, hout en zelfs ijsslakken in om de machines te misleiden en er met de goederen vandoor te gaan. Maar de muntdetectietechnologie verbeterde al snel, en wetten volgden om de fabricage en het gebruik van dergelijke bedriegers te verbieden.

Na het overwinnen van vele automatenbarrières – waaronder het aanbieden van meerdere artikelen, dollarbiljetgleuven, en de moeilijkste van alle uitdagingen: het uitdelen van hete koffie – bereikten we het platonische ideaal van de moderne automaat in de jaren ’80 en ’90. Het is degene die je in je hoofd afbeeldt wanneer je de woorden hoort, degene in de donkere hal in talloze hotels waar mensen naar zoeken voordat ze de nooduitgangen vinden.

Venietmachines vormen tegenwoordig een industrie van $ 30 miljard en zijn niet langer gewoon mini-algemene winkels die 100 Grand-repen en rollen Lifesavers laten vallen. In China kun je met een druk op de knop van een automaat een levende krab krijgen, in Singapore een luxe auto, en in de hele VS kun je met Art-o-mats een origineel kunstwerk kopen (zolang het maar in een automaat past). Fabrikanten lijken vastbesloten alles aan te bieden wat je overal elders kunt krijgen; de dominante trend is dat automaten niet langer tevreden zijn met je alleen eten te geven, ze willen ook voor je koken.

Krijg wat frietjes bij je frietjes van Beyondte Electronics, een Chinees bedrijf dat machines bouwt die met een druk op de knop frietjes flash-frituren in hete olie (klinkt veilig), en ze vervolgens aflevert met de dipsaus van je keuze. Als je liever pizza eet en geen geduld hebt voor een wachttijd van 30 minuten, dan kan Let’s Pizza automatisch het deeg op een bord vormen, de saus erover verdelen met een spinnig ding, kaas en toppings erop leggen, en het dan bakken in een infrarood oven. Is het lekker? Wat maakt het uit of het goed is? Het komt uit een machine en mensen schijnen vergevingsgezind te zijn als de wachttijd 90 seconden is.

“Mensen hebben altijd een sterke voorkeur gehad voor onmiddellijke versus uitgestelde bevrediging. In feite geldt dit waarschijnlijk voor alle gewervelde dieren,” zegt professor Bradley M. Appelhans van het Rush University Medical Center, die een apparaat heeft uitgevonden dat je maar liefst 25 seconden laat wachten op junk food zoals chips en snoep in automaten, maar gezondere items onmiddellijk uitdeelt. “Maar pas sinds kort beschikken mensen over de technologie en de middelen om onmiddellijke bevrediging zo gemakkelijk te leveren.”

Zijn apparaat zorgde uiteindelijk voor een proportionele verandering van vijf procent in gezonde aankopen, geworteld in de bekende irritatie die wachten is. “Moeten wachten op iets maakt het minder wenselijk op het punt van beslissing. Dit van tevoren weten kan iemands keuze beïnvloeden”, zegt Appelhans. “Daarnaast biedt de mogelijkheid om tijdens het wachten van gedachten te veranderen een extra mogelijkheid om na te denken over wat je gaat eten. Nadenken over wat je op het punt staat te eten, is een anathema voor een groot deel van de voedselscene, laat staan voor automaten.

Hoe nieuw het ook is, het kan nooit ontsnappen aan de schaduw van de automaat waaruit het is gekocht, dus de krab wordt een automaatkrab, de auto een automaatauto, en het kunstwerk een kunstwerk uit de automaat. Het creëert een amusante context waarin mensen zich ofwel schamen om te zeggen waar ze het voorwerp hebben gekocht, ofwel erg opgewonden zijn om je dat te laten weten.

Terwijl de pandemie het vermogen van mensen om impulsaankopen te doen heeft vertraagd, en we onbedoeld meer tijd vinden om langzaam koken te waarderen, zal de cultuur van onmiddellijke bevrediging – ten goede en ten kwade – blijven bestaan door alles wat de natuur ons toewerpt. Het kopen van een snelle traktatie uit een robotdoos zou altijd een nostalgische plaats moeten hebben in de culinaire wereld, ergens in de hoek van een gang.

Dit verhaal werd oorspronkelijk gepubliceerd op Food52.com: De 2000 jaar oude geschiedenis van verkoopautomaten