Ayahuasca: Basic Info

Prevalentie van gebruik

Hoewel het gebruik van ayahuasca zich de laatste jaren wereldwijd heeft uitgebreid, en het aantal mensen dat het gebruikt toeneemt, blijft ayahuasca een stof die niet op grote schaal wordt gebruikt.

Volgens de Global Drug Survey die in 2015 en 2016 werd uitgevoerd, beweerden slechts 527 mensen van de 96.901 die deelnamen, ooit in hun leven ayahuasca te hebben gebruikt. Dit komt neer op 0,57% van de steekproef. Men zou kunnen aanvoeren dat de steekproef een aanzienlijke vertekening heeft, aangezien deze gebaseerd is op mensen die zichzelf hebben geselecteerd, en die met de enquête in aanraking zijn gekomen via hun online communicatienetwerken. Men zou kunnen aanvoeren dat mensen die ayahuasca gebruiken andere communicatiekanalen gebruiken en daarom wellicht niet op de hoogte waren van de enquête, noch de enquête hebben beantwoord.

De subjectieve waarnemingen van deelnemers aan de ayahuasca-gemeenschap is dat het aantal retraites en evenementen waar het gebruik van ayahuasca wordt aangeboden de afgelopen vijf jaar sterk is toegenomen in Europa, de Verenigde Staten, Latijns-Amerikaanse landen, en vooral in Peru, waar centra die retraites met ayahuasca aanbieden zich hebben vermenigvuldigd en ayahuasca-toerisme is toegenomen tot een belangrijk onderdeel van de economie, vooral in de regio Iquitos.

Gezondheid en risicovermindering

Studies bij zowel dieren als gezonde mensen hebben aangetoond dat ayahuasca een veilige stof is, zowel fysiek als psychologisch, wanneer de samenstelling bekend is, en wanneer het in gecontroleerde doses wordt toegediend, in een geschikte omgeving en met de nodige ondersteuning.

Er zijn enkele risico’s verbonden aan de consumptie van ayahuasca die in overweging genomen moeten worden wanneer men overweegt dit afkooksel te gebruiken. Sommige van deze risico’s zijn fysiek, vanwege de farmacologie van de stof en mogelijke interacties, en andere zijn psychologisch, vanwege de aard van de ervaring die ayahuasca kan opwekken.

Lichamelijke gezondheid

Enkele van de lichamelijke risico’s van ayahuasca hebben te maken met de aanwezigheid van beta-carboline, die een remmende werking hebben op MAO-A. In theorie zou de combinatie van MAO-A-remmers met bepaalde voedingsmiddelen die veel tyramine bevatten een hypertensieve crisis kunnen veroorzaken, en de combinatie van MAO-A’s met andere chemische stoffen (medicijnen, drugs) kan aanzienlijke risico’s met zich meebrengen. De combinatie van MAO-remmers met SSRI’s (selectieve serotonine heropname remmers), andere antidepressiva, of tryptofaan vooraf zou een serotonerge crisis kunnen veroorzaken die het serotoninesyndroom wordt genoemd. Hoewel dit risico theoretisch wordt verondersteld – er zijn geen gedocumenteerde gevallen van dergelijke interacties – bevelen de meeste richtlijnen met betrekking tot de consumptie van ayahuasca sterk aan om deze combinatie te vermijden.

Om dezelfde reden kan het combineren van ayahuasca met ginseng, hypericum of met drugs en medicijnen zoals dextromethorphan, amfetamines en MDMA, potentieel gevaarlijk zijn en dient vermeden te worden.

Sommige aanbieders van ayahuasca sessies bieden retraites aan waarbij ook ayahuasca en Bufo alvarius gebruikt worden. Ayahuasca wordt meestal enkele uren voor of na het roken van dit paddengif ingenomen, dat bufotenine en 5-MeO-DMT bevat. Deze combinatie brengt bepaalde risico’s met zich mee waarmee rekening moet worden gehouden om bijwerkingen te voorkomen, en het wordt aanbevolen om 24 uur te wachten tussen het gebruik van elke stof. Voor meer informatie, lees dit artikel.

Psychologische gezondheid
De psychedelische effecten van ayahuasca kunnen zeer intens zijn en de ervaring kan behoorlijk meeslepend zijn, daarom is het niet ongewoon dat er tijdens delen van de ervaring reacties van angst en vrees optreden. Deze situaties zijn meestal van voorbijgaande aard en lossen vanzelf op tijdens de ervaring of nadat de effecten van de stof zijn verdwenen.

Sommige mensen ervaren echter bijwerkingen na de ervaring, vooral als deze bijzonder moeilijk was, als de omgeving waarin ze ayahuasca innamen niet veilig was, of als ze tijdens en na de ervaring niet voldoende ondersteuning kregen.

Het optreden van een moeilijke psychologische reactie is het belangrijkste risico dat gepaard gaat met het gebruik van ayahuasca. Reacties kunnen zijn: paniekaanvallen, angst om dood te gaan of gek te worden, angstaanjagende ontmoetingen met entiteiten/geesten, en in sommige gevallen symptomen van psychose.

Studies naar langdurig ayahuasca-gebruik toonden aan dat mensen die minstens 15 jaar ayahuasca hebben gebruikt lager scoorden op psychopathologische schalen dan de controlegroep, en hoger scoorden op levensdoel en markers van welbevinden. We moeten echter in gedachten houden dat er een bias zit in de selectie van mensen die deelnamen aan deze studie, aangezien de mensen bij wie ayahuasca problemen veroorzaakte, niet doorgingen met het gebruik ervan en daarom niet in de studie werden opgenomen.

Andere studies hebben het optreden van ernstige bijwerkingen onderzocht, zoals psychotische reacties die langer dan 48 uur duren, wat ernstige episodes zijn, zelfs als ze met een zeer lage frequentie voorkomen. Deze episoden hebben zich niet voorgedaan in gecontroleerde onderzoeksomgevingen waar deelnemers een fysieke en psychologische screening hebben doorstaan. Mensen met een familiegeschiedenis van psychotische episodes, of met gediagnosticeerde mentale stoornissen zoals schizofrenie, bipolaire stoornis, en depressie met psychotische symptomen lopen een hoger risico op dergelijke bijwerkingen, en het wordt aangeraden dat zij ayahuasca niet gebruiken.

Belangrijke elementen om rekening mee te houden om de risico’s te verminderen en de potentiële voordelen te maximaliseren zijn: het kiezen van de juiste plaats en setting om ayahuasca te nemen, en de persoon die de sessie zal leiden. Ayahuasca wordt meestal gebruikt binnen een geritualiseerde context, en de persoon die de sessie leidt kan een grote invloed hebben op hoe de ervaring zich ontvouwt, de dynamiek die door de groep gegenereerd wordt, de veiligheid, en het handhaven van ethische en verantwoordelijke grenzen met de deelnemers. Het aantal meldingen van wanpraktijken door facilitators van ceremonies neemt toe, door gebrek aan kennis, ervaring en training, en door een gebrek aan ethische en respectvolle omgang met deelnemers. Het is daarom aan te raden zich uitgebreid te informeren over de groep of plaats met wie men van plan is ayahuasca te nemen, het format van de ceremonies, het aantal deelnemers en assistenten, en te vragen naar de training, ervaring en referenties van de persoon die het ritueel zal begeleiden.

Voor een overzicht van de belangrijkste aspecten om de veiligheid van de ceremonies waarin ayahuasca wordt gebruikt te maximaliseren, raadpleeg de ICEERS Good Practice Guide.