Aphrodite: The True Origins of the Greek Goddess of Love, Sex, and Beauty
On januari 25, 2022 by adminAphrodite is de Griekse godin van liefde, seks en schoonheid en er zijn vele verhalen over hoe zij zowel goden als stervelingen kon verleiden om haar te begeren. Op een van de beroemdste afbeeldingen van de godin zien we haar prachtige gedaante uit de zee oprijzen, een verwijzing naar haar fascinerende oorsprongsverhaal. Maar de ware oorsprong van de godin ligt ver voor de Grieken.
Een kort overzicht van Aphrodite
Aphrodite maakte deel uit van het oude Griekse pantheon. Enkele van haar beroemde symbolen zijn een spiegel, sint-jakobsschelp, duif, gordel, en appel. Natuurlijk waren er nog vele andere symbolen aan deze populaire godin verbonden en de iconen hebben betrekking op de mythen en eigenschappen van de godin .
De oude verhalen over de godin neigen ertoe haar rol in de liefde tussen de goden, mensen en goden en mensen weer te geven. Soms was zij een invloed van buitenaf op de verhalen van anderen en vele malen was zij ook een hoofdrolspeler in de verhalen. Maar zoals gebruikelijk was bij de Olympische godheden, had Aphrodite ook een duistere kant en wraak was een van haar minder aantrekkelijke eigenschappen.
Niettemin hebben haar schoonheid en haar overwicht in de oude mythen grote kunstwerken en literatuur geïnspireerd sinds de godin voor het eerst de sterfelijke geesten betoverde. Ze was ook de beschermgodin van zeelieden, courtisanes en prostituees. Het zal je misschien verbazen dat haar cultus nogal sober was voor die tijd. De Romeinen adopteerden Aphrodite als hun godin Venus, wat ook de planeet is die met haar verbonden is.
- Aphrodite Rock: De geboorteplaats van een godin
- Meer dan een godin van de liefde: The Many Other Aspects of Aphrodite
De Ludovisi Cnidian Aphrodite, Romeinse marmeren kopie (torso en dijen) met gerestaureerd hoofd, armen, benen en draperiesteun. (Carole Raddato/ CC BY SA 2.0 )
Aphrodite’s First Origin Story
In dit oudste van de twee verhalen over Aphrodite’s geboorte, komt zij als volwassen vrouw uit de zee tevoorschijn. Haar vader is Uranos, de god van de hemel, en ze heeft geen moeder. Dit verhaal speelt zich af twee generaties vóór Zeus, toen Uranos regeerde met zijn vrouw Gaia, de godin van de aarde. Uranos haatte zijn kinderen en verborg ze in de diepten van de aarde, totdat Gaia, die haar man verafschuwde, een plan beraamde met haar zoon Cronus. Zij rustte haar zoon uit met een sikkel en toen Uranos de volgende keer bij Gaia kwam slapen, hakte Kronos zijn genitaliën af. De afgehakte delen vielen in de oceaan en ze werden omhuld door zeeschuim. Uit dit schuim ontstond de godin Aphrodite.
Dit verhaal is ons overgeleverd door Hesiod, een van de vroegste Griekse dichters. Hij legt uit dat Aphrodite’s naam afkomstig is van het Griekse woord aphros, dat “schuim” betekent, wat zou kunnen verwijzen naar het schuim van de zee of naar het sperma van Uranos. Deze mythe is etiologisch, waarbij Aphrodite’s geboorte uit schuim de oorsprong van haar naam verklaart. Dit is echter een poëtisch verzinsel, en de ware etymologie van Aphrodite’s naam blijft onbekend.
In zijn verhaal laat Hesiod Aphrodite voorbij Cytherea zweven en bij Cyprus tevoorschijn komen. In het oude Griekenland, hadden deze twee steden grote cultussen voor Aphrodite. De tempel van Aphrodite op Cyprus is zelfs al zo oud als de 12e eeuw v. Chr., lang voordat Hesiod leefde. Net zoals hij een Grieks woord gebruikte om het mysterie van Aphrodite’s naam te verklaren, gebruikt Hesiod hier geografische details om uit te leggen waarom zij in deze twee steden werd vereerd.
Aphrodite – De Grote Godin van Cyprus. (
Een tweede verhaal over de geboorte van Aphrodite
In het tweede geboorteverhaal van Aphrodite is zij een dochter van Zeus. Zeus is de kleinzoon van Uranos en de zoon van Kronos. Net als Kronos heeft Zeus zijn vader ten val gebracht om heerser over de hemel te worden. In dit verhaal is Aphrodite’s moeder een godin genaamd Dione, over wie verder weinig bekend is. Het is opmerkelijk dat de naam Dione een vervrouwelijkte vorm is van het alternatieve epitheton van Zeus, Dios.
- Tempel in oude stad Odessus onthult Griekse godin Aphrodite werd vereerd door Thraciërs
- De aantrekkelijke Adonis die vele oude beschavingen in vervoering bracht
De Griekse dichter Homerus, een tijdgenoot van Hesiod, onderschreef deze tweede mythe over de oorsprong van Aphrodite en zij komt voor in zijn epische gedichten de Ilias en de Odyssee. Deze Aphrodite werd later opgenomen in het Romeinse pantheon als de godin Venus. In deze rol wordt haar de stichting van Rome via haar sterfelijke zoon Aeneas toegedicht. Ze treedt ook op als de wrede schoonmoeder in Apuleius’ romantische epos Cupido en Psyche , en ze heeft belangrijke rollen in vele andere mythen.
Verschillende versies van Aphrodite voor de Grieken
Omwille van Aphrodite’s dichotome oorsprongsverhalen is er enige verwarring over haar bij Griekse en Romeinse schrijvers. In Plato’s Symposium bespreken de personages de verschillen tussen Aphrodite Urania, wat “Hemelse Aphrodite” betekent, en Aphrodite Pandemos of “Gewone Aphrodite”.
De Hemelse Aphrodite is de dochter of Uranos. Zij bezielt de liefde tussen twee mannen en de liefde voor leren en wijsheid. Mannen die in de ban zijn van Gewone Aphrodite, hebben echter geen voorkeur tussen het liefhebben van vrouwen of mannen. Ze zijn geïnteresseerd in het lichaam en niet in de ziel, en hun liefde is ongeïnspireerd en ongecompliceerd. Deze interpretatie is echter uniek voor Plato. In Athene, waar Aphrodite werd vereerd met de titel “Pandemos”, werd niet gedacht dat zij de heerser was van de onedele liefde, maar eerder dat haar eigenschap van gewoon zijn betekende dat zij betrokken was bij burgerlijke zaken.
‘
De parels van Aphrodite’ (1907) door Herbert James Draper. ( Public Domain )
Aphrodite in andere mythen
Verschillende kanten van Aphrodite en haar krachten zijn te zien in de mythen over haar. In een van de populaire mythen wordt gezegd dat Aphrodite zo mooi was dat andere goden om haar genegenheid zouden strijden. Dit zou Zeus ertoe hebben gebracht te besluiten dat de godin zou trouwen met de lelijke Hephaestus. Maar het huwelijk weerhield Aphrodite er niet van vele minnaars te nemen.
De verhouding van Ares en Aphrodite is bekend, maar andere mythen beschrijven haar flirts en daaropvolgende kinderen met Dionysus, Hermes, en Poseidon. Aphrodite’s magische gordel verschijnt ook in mythen wanneer anderen hem lenen om liefde en begeerte op te wekken. Zeus zelf viel ten prooi aan het betoverde voorwerp toen Hera het droeg om zijn liefde op te wekken.
Omdat Aphrodite aan de basis stond van zovele affaires tussen andere goden en stervelingen, wordt gezegd dat Zeus besloot dat zij ook een beurt moest krijgen om wat controle te verliezen en smoorverliefd te worden op mensen. Dat verklaart hoe Aphrodite een diepe passie kreeg voor Anchises en Aeneas en Lyrus ter wereld bracht.
Zoals vele goden was Aphrodite ijdel en verwachtte men dat de mensen haar en haar krachten zouden aanbidden. Mensen die dit weigerden, of de godin op de een of andere manier beledigden, werden streng gestraft. Zo zorgde Aphrodite er bijvoorbeeld voor dat de dochter van koning Minos van Kreta, Phaedra, die ook de vrouw van Theseus was, verliefd werd op haar stiefzoon.
Eros door Peitho naar Aphrodite gebracht terwijl Anteros lacht omdat hij gestraft wordt omdat hij het verkeerde doelwit heeft gekozen, Pompeïsch fresco, circa 25 v. Chr. ( Publiek domein )
De klassieke mythologie suggereert ook dat Aphrodite indirect verantwoordelijk was voor de Trojaanse oorlog. Dit komt omdat Paris Aphrodite verkoos als winnaar van de gouden appel boven Athena en Hera in een schoonheidswedstrijd voor godinnen nadat Aphrodite hem de mooiste vrouw ter wereld – Helena – had beloofd. Ze kwam ook een paar keer tussen in de oorlog, het meest bekend om Aeneas te redden en om Ares te helpen.
‘Oordeel van Parijs’ (ca. 1632-1635) door Rubens. ( Public Domain )
Aphrodite Before the Greeks
Hoewel deze mythen rond Aphrodite Grieks zijn, is Aphrodite geen Griekse creatie, maar meer een overname. Zij is een versie van de godin Ashtart, ook Astarte, Ishtar, Isis, en een aantal andere varianten genoemd, wanneer zij op verschillende plaatsen rond de Middellandse Zee en in het gehele Midden-Oosten verschijnt. Als godin had Astarte niet alleen heerschappij over de liefde, maar ook over de hemel en de oorlog. De functie van Aphrodite werd teruggebracht tot die van liefdesgodin, hoewel zij af en toe met wapens wordt afgebeeld of getrouwd is met Ares, de Griekse god van de oorlog, hetgeen een bewijs is van haar oorlogszuchtige begin.
Een reliëfsnijwerk van Ishtar. Bron: BigStockPhoto
Aphrodite is het resultaat van een syncretisme, of versmelting, tussen een Griekse godheid en deze godin van vele namen uit het oosten. De mythe van Aphrodite en Adonis ondersteunt deze versie van haar geschiedenis. In dit tragische romantische verhaal wordt Aphrodite verliefd op een sterveling genaamd Adonis, maar hij wordt gedood door de slagtand van een zwijn tijdens de jacht. Shakespeare schreef een versie van dit verhaal en ook de Romeinse dichter Ovidius in de eerste eeuw na Christus, maar de wortels van dit verhaal zijn veel ouder dan deze twee schrijvers.
- Van Incest tot Wierook: De trieste en smerige affaire van Myrrha’s straf door Aphrodite
- De stinkendste vrouwen van het oude Griekenland: Jason and the Argonauts Get Fragrant
In het oude Mesopotamië heette de godin Inanna en haar sterfelijke minnaar was Dumuzi. Net zoals de naam van de godin per streek verschilt, heeft Dumuzi zijn andere epitheton “Adonis.” Deze naam heeft Semitische wortels, en is hetzelfde als de aanroeping “oh mijn heer,” of adonai in het Hebreeuws. Dit tragische liefdesverhaal tussen de grote godin en de noodlottige sterfelijke man komt voor in vele culturen in het Midden-Oosten, en getuigt van de oorsprong van Aphrodite buiten Griekenland.
“Venus en Adonis” door Titiaan (ca. 1553). ( Publiek domein ) Op dit schilderij probeert Venus Adonis ervan te weerhouden op jacht te gaan, wat tot zijn dood zal leiden.
De Grieken hadden twee tegenstrijdige geboortemythen voor Aphrodite, hun godin van de liefde. Hesiod probeerde haar naam en plaatsen van aanbidding te verklaren toen hij haar oorsprongsverhaal schreef, terwijl Homerus de versie overnam die haar ondergeschikt maakte aan de grootste god, Zeus. Door het bestuderen van religie in andere oude culturen zien we dat beide verhalen pogingen waren van Griekse dichters om een vreemde godin in hun bestaande geloofsstructuur op te nemen.
Top Image: “De Geboorte van Venus” door Sandro Boticelli. Venus was de Romeinse interpretatie van de Griekse godin Aphrodite, die zelf haar oorsprong had in vroegere beschavingen. Bron: Publiek Domein
Door Miriam Kamil
Apuleius, De Gouden ezel
Hesiod, Theogenie
Homer, Ilias
Plato, Symposium
Pausanias, Beschrijving van Griekenland
Budin, Stephanie L. “A Reconsideration of the Aphrodite-Ashtart Syncretism,” Numen, Vol. 51, Fasc. 2, (2004), pp. 95-145
Burkert, W. Greek Religion . Harvard University Press (1985)
Marcovich, Miroslav. “From Ishtar to Aphrodite,” Journal of Aesthetic Education , Vol. 30, No. 2, Special Issue: Distinguished Humanities Lectures II (Summer, 1996), pp. 43-59
Geef een antwoord