Aders en hydrothermale afzettingen

Aders zijn minerale afzettingen die ontstaan wanneer een reeds bestaande breuk of spleet in een gastgesteente wordt opgevuld met nieuw mineraal materiaal. De afzetting van mineralen gebeurt meestal door circulerende waterige oplossingen. Veel ertsafzettingen van economisch belang komen voor in aders.
Afzettingen van ertsen worden verondersteld te ontstaan wanneer waterige oplossingen met verschillende elementen door spleten in gesteente migreren en hun lading op de wanden van de spleet afzetten. Heet, stijgend water dat uit afkoelende stollingsgesteenten ontsnapt, kan mineralen afzetten naarmate het door de korst opstijgt.
Als verwarmd magmatisch water stijgt, dalen de temperatuur en de druk van hun omgeving, en mineralen exsoleren en kristalliseren. Meteorisch grondwater kan ook door de aardkorst sijpelen, waarbij oppervlaktemineralen worden opgelost en warmte wordt gewonnen uit de geothermische gradiënt of uit nabijgelegen stollingsintrusies. Op grotere diepte kunnen de opgeloste stoffen neerslaan en kristalliseren langs de wanden van de spleten en holten waar het water doorheen stroomt.

De meeste aderafzettingen worden gevormd doordat nieuwe minerale soorten neerslaan op rotswanden die zelf onveranderd blijven. In dergelijke gevallen vullen minerale afzettingen de oorspronkelijke scheur of spleet in het gastgesteente, maar strekken zij zich niet uit tot in het gastgesteente zelf. De grens tussen de wand van het gastgesteente en de afgezette adermineralen blijft dus duidelijk afgebakend.