7 Prachtige Jazz Piano Stukken voor Jazz Liefhebber

In dit artikel ga ik een kort overzicht geven van enkele van de bekendere pianosolo’s uit de wereld van de Jazz. Dit is geen eenvoudige opgave, want als we ervan uitgaan dat de Blues aan de basis ligt van alle Jazz muziek, dan is er een aanzienlijke catalogus van werken waaruit we kunnen kiezen.

Vele vroegere stukken zijn misschien nooit opgenomen of genoteerd, en als ze niet van generatie op generatie op het gehoor zijn doorgegeven, dan zijn ze nu misschien voor ons verloren gegaan. Als zodanig zal ik mijn lijst beperken tot die stukken die beschikbaar zijn in gedrukte of opgenomen vorm, zodat je er van kunt genieten en ze verder kunt onderzoeken.

Bekende en mooie Jazz Piano Stukken

1. The Entertainer van Scott Joplin

Een van de vroegste vormen van Jazz muziek was Ragtime muziek. Deze meeslepende muziekstijl versmolt netjes de muziek van de zwarte en blanke cultuur tot één nieuwe muziekstijl. In Ragtime horen we de syncopatie, of off-beat, ritmes die voorkomen in de vroege zwarte muziek gecombineerd met de marching band muziek van de blanke muzikanten.

Scott Joplin was een pianist, componist en leraar die deze twee zeer tegengestelde culturen knap samenbracht in een reeks uiterst succesvolle en populaire pianostukken die eenvoudigweg: Rags. “The Entertainer” was een van de 44 originele Rags die Joplin in zijn korte leven componeerde. Het werd gecomponeerd rond 1902 en gepubliceerd in 1910 met de eerste opname vermoedelijk gemaakt door The Blue Boys op mandoline en gitaar in 1928.

2. A Handful of Keys door Thomas ‘Fats’ Waller

Dit stuk kan bijna worden gezien als Fats Waller’s signature tune. Het solo pianowerk werd door Waller geschreven in de late jaren 1920 en belichaamt de Harlem Stride Piano stijl. Fats Waller was een begenadigd pianist en componist en bij het horen van een uitvoering van dit stuk kun je gemakkelijk begrijpen waarom. De stride speelstijl vereiste van de pianist dat hij de basnoten en de akkoorden van het stuk speelde met alleen zijn linkerhand. De afstand van basnoot tot akkoord kon een aanzienlijke afstand over de toetsen van de piano afleggen, zodat het bekend werd als striding.

De rechterhand bespeelde dan de melodie en de harmonie te vaak met volledige akkoorden van vier of vijf noten, zodat de piano alle partijen speelt die gewoonlijk door een grotere groep musici zouden worden uitgevoerd. The Handful of Keys is een onderhoudend en uitdagend werk om te spelen dat de unieke pianostijl van Fats Waller en zijn geestigheid prachtig illustreert.

3. I Got Rhythm van George Gershwin

Dit is misschien wel een van de beroemdste stukken die Gershwin componeerde. De opname hierboven is zeldzaam beeldmateriaal van de componist zelf die zijn werk speelt, waarschijnlijk zoals hij het oorspronkelijk bedoeld had. I Got Rhythm werd gepubliceerd in 1930 en kwam uit de musical “Girl Crazy”. Verrassend genoeg was de oorspronkelijke versie van het lied een langzaam nummer voor “Treasure Girl”, maar de versie die wij zijn gaan herkennen en liefhebben, is voor mij de geloofwaardigste. Het hele stuk is gebaseerd op een pentatonische toonladder met als oorspronkelijke toonsoort D flat major. Doorheen het stuk zijn er trekken van de onnavolgbare Gershwin stijl met wendingen van ritmische nadruk en subtiele variaties op de oorspronkelijke melodie.

4. Misty van Erroll Garner

Erroll Garner was een pianist en componist die bekendheid verwierf tijdens wat vaak het swingtijdperk van de Jazz in de jaren 40 wordt genoemd. Zijn stijl van pianospelen omvatte de stridetechniek van vroegere pianisten, maar het was Garner’s overvloedige virtuositeit en lyrische vloeiendheid die zijn optredens kenmerkten. “Misty” werd gecomponeerd voor het album “Contrasts” in 1954 en volgt een traditionele structuur van tweeëndertig maten die gebruikelijk is voor veel Jazz standards. Het stuk werd immens populair als een lyrische ballade en werd door Jonny Mathis verdedigd op zijn album getiteld “Heavenly” met teksten van Jonny Burke.

5. Take the A Train door Billy Strayhorn

Deze Jazz Standard werd de signature tune voor Duke Ellington en zijn band. Velen die het hoorden veronderstelden dat Ellington zelf het deuntje had geschreven aangezien hij componist en pianist was, maar het werd Ellington opgedragen door Strayhorn in 1939 nadat Strayhorn een baan had aanvaard bij Ellington’s organisatie. De A Train in de titel is een verwijzing naar de nieuwe A metro die door New York reed.

Als compositie valt het stuk keurig in het swingtijdperk en is het structureel in een A-B-A vorm. Latere opnamen door de zangeres Ella Fitzgerald uit 1957 zorgden voor de populariteit van deze prachtige compositie.

6. Lullaby of Birdland door George Shearing

Dit nummer werd Shearing’s thema voor het grootste deel van zijn lange carrière. Het lied werd gepubliceerd in 1952 en kreeg tekst toegevoegd door George Weiss, waardoor een hele nieuwe set van uitvoerders aan het werk, waaronder Mel Tormé, Sarah Vaughn en Ella Fitzgerald. De titel van het lied verwijst naar Charlie ‘Bird’ Parker en de beroemde club die bekend werd als Birdland naar de grote saxofonist.

Shearing zelf was een volleerd be-bop pianist en een volleerd improvisator. Hij stond bekend om zijn ‘locked-hands’ speelstijl die in zijn eenvoudigste vorm betekent dat de melodie zowel in de rechter- als in de linkerhand wordt gespeeld, meestal verdubbeld bij de octaaf. Dit gaf Sheering een geluid dat hem zeer eigen werd en dat je tot op zekere hoogte in deze opname kunt horen. Lullaby of Broadway maakt, zoals zoveel standards daarvoor, gebruik van de typische AABA structuur.

7. Blue Rondo a la Turk van Dave Brubeck

Pianist/componist Dave Brubeck werd beroemd met een nummer genaamd “Take Five” dat in feite geschreven was door zijn vaste altsaxofonist Paul Desmond. Het Blue Rondo is een compositie die door Brubeck zelf werd geschreven en is een ietwat iconisch Brubeck-stuk geworden. Dit komt vooral door de ongelijke verdeling van de 9/8 maatsoort in een 2+2+2+3 groepering. Brubeck beweerde dat hij een Turkse groep muzikanten dit ritme had horen spelen en gebruikte het vervolgens in een eigen compositie.

Het tweede deel van het stuk staat daarentegen in een standaard blues-achtige swingtijd. Brubeck combineert vervolgens beide muzikale ideeën op een slimme manier voordat hij teruggaat naar het oorspronkelijke materiaal. Het Brubeck kwartet werd bekend door muziek in vreemde maatsoorten en met uitgebreide harmonieën die vaak Brubeck’s academische studie van muziek weerspiegelden.