42 Waanzinnige Feiten over Salvador Dali, de Surrealist

“Er is maar één verschil tussen een gek en mij. De gek denkt dat hij gezond is. Ik weet dat ik gek ben.”-Salvador Dali

Salvador Dali was een surrealistische schilder die bekend stond om zijn verkenningen van de fantasie en het onderbewustzijn. Zijn werken zijn vreemd, tot nadenken stemmend en iconisch.

Hij stierf in 1989, maar Dali’s kunst blijft andere kunstenaars beïnvloeden en kijkers over de hele wereld fascineren. Geen andere naam is zo nauw verbonden met het bizarre en het absurde als Dali. Dus wat bezielde deze unieke kunstenaar? Wat maakte hem zo vreemd? Lees verder om 42 gekke feiten te ontdekken over de enige echte Salvador Dali.

What’s in a name?

Salvador Domingo Felipe Jacinto Dalí i Domènech, AKA Salvador Dali, werd geboren op 11 mei 1904 in Figueres, Spanje. Hij was de eerste markies van Dali de Púbol.

Telayed Pay-Off

Toen hij nog leefde, weigerde Dali zijn secretaresses een salaris uit te betalen, maar gaf hen in plaats daarvan commissies op zijn werken. Het uitblijven van een looncheque deed hen toen niets, maar later incasseerden ze een fortuin. Het was een geluk voor hen dat zijn schilderijen waardevol waren, anders hadden ze nooit een cent gezien!

De beroemde Dali

Dali’s beroemde schilderij The Persistence of Memory is doorgesijpeld naar verschillende gebieden van de popcultuur. De smeltende klokken zijn te zien in een aflevering van The Simpsons, in de berichtgeving over het Deflategate-schandaal van de NFL in 2015, in afleveringen van Dr. Who… zelfs in Sesamstraat!

Is het ergens te zien waar het nog niet is behandeld?

Child Phenom

Een van Dali’s vroegste schilderijen heette Landscape Near Figueras, en werd geschilderd toen hij ongeveer zes jaar oud was. Het schilderij maakt deel uit van wat wordt beschouwd als zijn “ontwikkelingsperiode” en werd geschilderd met olieverf op een briefkaart van 5,5 x 3,5 inch. Het schilderij was vrij eenvoudig vergeleken met zijn latere werken, maar als je bedenkt dat de meeste zesjarigen nog vingerverf gebruiken, is dat een behoorlijk indrukwekkende inspanning.

Tripping Like Salvador

Tijdens het schilderen van The Persistence of Memory gebruikte Dali een techniek die hij zijn “paranoiac-critical method” noemde. Dali probeerde zichzelf in een staat van psychose te brengen en gebruikte zijn hallucinaties om “handgeschilderde droomfoto’s” te maken. Hij gaf ook toe dat hij bang was voor wat hij op zijn doek zag, wat volkomen begrijpelijk is als je ze eenmaal hebt gezien!

Strange Fascination

Dali was op bizarre manieren gefascineerd door Hitler. Toen hem naar zijn obsessie werd gevraagd, gaf hij toe “vaak over Hitler te hebben gedroomd zoals andere mannen over vrouwen dromen.” Hij gaf toe dat het zien van Hitler in zijn uniform hem opwond.

Deze man zou graag hebben geweten wat de moderne wetenschap leert over de psychologie van dromen.

Too Cool For School

Vele van ’s werelds meest briljante geesten waren arme studenten, en Dali was geen uitzondering.

Twee jaar na het begin van de openbare school, moest zijn vader hem overplaatsen naar een Franstalige privéschool. Op de middelbare school werd Dali niet herinnerd om zijn cijfers of zijn staat van dienst als student, maar omdat hij voor een spektakel zorgde toen hij zichzelf van de trap gooide voor de ogen van leerlingen en leraren.

Diegenen die kunnen lesgeven

Toen Dali zijn schooldiploma haalde, drong zijn vader erop aan dat hij naar de School voor Schone Kunsten in Madrid zou gaan om zijn leraarsdiploma te halen. Dali had blijkbaar andere ideeën, en slaagde erin om zichzelf twee keer van school te laten sturen.

De eerste keer was voor zijn aandeel in protesten tegen de schilder Daniel Vázquez Díaz die geen positie kreeg in de schilderafdeling. De tweede keer was een jaar later, toen hij weigerde deel te nemen aan het mondeling examen met het argument dat hij “oneindig veel intelligenter was dan deze drie professoren.”

Spaans idool

Pablo Picasso was een van Salvador Dali’s idolen, en in 1926 reisde hij naar Parijs om de legendarische schilder te ontmoeten. Hij vertelde Picasso dat hij hem kwam opzoeken voordat hij zelfs het Louvre bezocht, en in 1934 betaalde Picasso de gunst terug door voor Dali te betalen om naar New York te komen voor zijn eerste Amerikaanse tentoonstelling.

Down the Rabbit Hole

Het lijkt volkomen passend dat Dali zou besluiten om Lewis Carrol’s surrealistische roman Alice’s Adventures in Wonderland te illustreren. Hij illustreerde de omslag en een enkele illustratie voor elk hoofdstuk, en het zal niet verbazen dat de scène van het Gekke Thee-feestje een afbeelding bevat van Dali’s gesmolten klok. De figuur van Alice is terug te vinden in elke afbeelding, en de schetsen zijn net zo trippy als je zou denken.

Show Me The Money

Dali was niet bang voor een beetje uitverkoop. Hij ontwierp tal van logo’s en advertenties in de loop van zijn carrière, waaronder het logo voor Chupa Chups (het populaire Spaanse merk lolly’s).

Dying for His Ego

Op de Londense surrealistententoonstelling in 1936 kwam Dali een lezing geven in een ouderwets diepzeeduikpak om zijn onderbewuste bestaan te illustreren. Dit leek misschien een heel interessante manier om een punt te maken, maar het pak was niet echt bedoeld om buiten het water te dragen en het werd behoorlijk benauwd daarbinnen. De hele tijd dat hij daarboven was, was Dali eigenlijk aan het stikken in het pak, maar het publiek had dat pas door toen hij op het punt stond flauw te vallen. Gelukkig kwam dichter David Gascoyne hem te hulp met een sleutel om de kom van zijn hoofd te halen.

Signature Look

Naast beroemd om zijn schilderijen, stond Dali ook bekend om zijn gezichtsbeharing. Zijn gekrulde snor (die Dali overnam van de schilder Diego Velazquez) is even invloedrijk als zijn werk, en de Wereldkampioenschappen Baarden hebben een hele categorie gewijd aan zijn look.

29. Salvador en de kat

Dali hield altijd al van wilde dingen.

Ooit in zijn leven had hij een ocelot genaamd Babou, die hij overal mee naartoe nam… zelfs naar restaurants!

Toen een patron in een restaurant bang werd van Babou, vertelde Dali haar dat het eigenlijk maar een gewone kat was die hij had overgeschilderd. Tuurlijk Dali, we geloven je helemaal.

28.

Geloof het of niet, Dali was ook te zien in de spelshow What’s My Line in 1957 als de mysterieuze gast die de geblinddoekte panelleden moesten identificeren. Dali maakte het uitzoeken van zijn identiteit bijzonder uitdagend door te proberen op elke vraag “ja” te antwoorden. Uiteindelijk was het een vraag of hij al dan niet een beroemde snor had die hem verraadde.

Serieuze Oplichter

Dali hield van geld, en hij werd soms “Avida Dollars” genoemd vanwege zijn hebzucht. Naast zijn legale manieren om geld te verdienen, was hij ook een soort oplichter. Zo verkocht hij eens een schilderij aan een rijke klant voor een fiks bedrag door te beweren dat de verf was vermengd met wespengif. Dat was een complete leugen… maar dat hoefde de klant natuurlijk niet te weten.

The Witch Can’t Have It!

Yoko Ono is een behoorlijk excentriek figuur, maar om de een of andere reden dacht Dali dat ze een heks was. Ono nam ooit contact op met Dali om te vragen om een haarlok van zijn snor. Dali wilde het haar voor $10.000 verkopen, maar stuurde haar in plaats daarvan een gedroogde grasspriet, uit angst dat ze zijn haar voor hekserij zou gebruiken.

The Other Heisenberg

De naam Heisenberg staat synoniem voor Walter White’s alter-ego in de hitserie Breaking Bad, maar in 1958 ontwikkelde Dali een plotselinge belangstelling voor het werk van Dr. Werner Heisenberg. Volgens Dali was het gevoel wederzijds, en Heisenberg vond hem ook best cool.

Fascinerende Groente!

In 1955 verscheen Dali op een toespraak in een Rolls Royce vol bloemkolen, om geen andere reden dan dat hij de vorm ervan interessant vond. Blijkbaar was hij nog niet klaar met de bloemkolen, en op een andere datum reed hij door de straten van Parijs in een met bloemkolen gevulde limo, tot grote verwarring van de mensen die hem zagen. Maar mensen in verwarring brengen was niet echt zeldzaam voor Dali.

De rekening ontwijken

Trouw aan zijn oplichtersaard, had Dali een ingenieuze manier om onder het betalen van een restaurantrekening uit te komen. Als het tijd was om te betalen, schreef Dali een cheque uit als een normaal mens, maar krabbelde dan op de achterkant van de cheque in het zicht van de ober.

Het was duidelijk dat niemand een cheque zou innen met een schets van Dali erop, dus zijn dure lunches kostten hem nooit een dubbeltje. Natuurlijk was de tekening waarschijnlijk meer waard dan de rekening, dus het was geen totaal verlies.

Disney Does Dali

Wat is een perfectere combinatie dan de animatiekunsten van Walt Disney en de kunst van Dali? Disney was totaal geïntrigeerd door Dali’s verbeelding, en na de release van Fantasia, stelde Disney een gezamenlijke muzikale korte film voor, Destino genaamd. Het project zou Dali’s werk hebben geanimeerd en op Mexicaanse volksliedjes hebben gezet, maar het kwam nauwelijks van de grond voordat het werd geannuleerd. Gelukkig nam Disney’s neef Roy het project over, en het bestaat als een korte film van zes minuten, die werd uitgebracht in 2003, 58 jaar nadat het was bedacht.

Verrassend Nuchter

Hoe moeilijk het ook te geloven is, Dali was geen drugsgebruiker en gebruikte geen chemicaliën om zijn hallucinaties op te wekken. Hij slaagde erin zijn droomachtige toestand te behouden door zich te fixeren op een specifiek object totdat het veranderde in iets anders, wat een soort hallucinatie teweegbracht.

Who’s that Girl?

Dali’s beroemde schilderij Leda Atomica is een surrealistische weergave van de Griekse mythe Leda en de Zwaan, maar Dali gebruikte een levensechte muze voor Leda. Dali’s vrouw Gala stond model voor het schilderij, en het zijn haar gelaatstrekken die te zien zijn in Leda’s gezicht.

Surrealistische Obsessie

Dali’s vrouw, Gala, had iets met surrealisten. Ze zou affaires hebben gehad met de Franse schrijver Andre Breton, de Spaanse filmmaker Luis Bunuel, en de schilder Max Ernst. Ernst zou zo verliefd op haar zijn geweest dat hij haar heeft afgebeeld op een portret van de belangrijkste surrealisten.

Teenage Romance

Toen Gala een tiener was, werd ze naar een sanatorium in Zwitserland gestuurd om te herstellen van tuberculose, en het was daar dat ze haar eerste echtgenoot, Paul Eluard, ontmoette en verliefd op haar werd. Het paar deelde een liefde voor het lezen en schrijven van poëzie, maar het kon geen kwaad dat zij de enige tieners in het sanatorium waren.

De Nimf en de Maagd

Gala had een vraatzuchtige seksuele eetlust, en dit bracht de maagdelijke Dali volledig in vervoering. Voor Gala had Dali nog nooit een grote seksuele relatie met een vrouw (of een man) gehad en het duurde niet lang voordat ze smoorverliefd waren.

Tell Me That Ain’t Inescure

Toen hij een kind was, was Dali geobsedeerd door de grootte van zijn netvlies, dat hij “klein, zielig en zacht” vond in vergelijking met zijn klasgenootjes. Tot overmaat van ramp kreeg hij een roman voor volwassenen in handen waarin de hoofdpersoon opschepte over zijn seksuele bekwaamheid, en Dali was bang dat hij zich nooit zou kunnen meten.

Ode aan een schilderij

Dali werkte beroemd samen met de fotograaf Phillippe Halsman, om de foto Dali Atomicus te maken. Het was een ode aan Dali’s schilderij, Leda Atomica. De foto lijkt op een optische illusie, maar is 100% echt. Zo’n effect krijg je natuurlijk niet in één keer, en het kostte 28 pogingen om het goed te krijgen.

Unintentional Gift

In 1955 kreeg Dali de opdracht om een portret van Laurence Olivier te schilderen voor de filmposter van Richard III, maar door Dali’s eigen excentriciteiten en een beetje pech is de poster er nooit gekomen. Dali haatte Engeland en stond erop om na het voltooien van de schets terug te keren naar Spanje om te schilderen. Toen het schilderij af was, werd het te waardevol geacht om te vervoeren, en bleef het steken op het vliegveld van Barcelona. Ik denk niet dat Olivier het uiteindelijk erg vond, want hij kreeg het portret cadeau.

The Spoon and the Plate Method

Omdat hij geen drugs gebruikte, moest Dali een aantal interessante en ongebruikelijke manieren bedenken om zijn creativiteit op te voeren. Eén methode bestond erin te gaan slapen in een stoel met een lepel boven een tinnen bord. Als hij in slaap viel, liet hij de lepel op het bord vallen. Door het geluid werd hij wakker en kon hij opschrijven wat hij in zijn dromen zag.

Salvador’s onorthodoxe relatie

Zelfs nadat ze getrouwd waren, kon Dali niet over zijn seksuele obsessies heen komen. Hij was doodsbang voor de voortplantingsorganen van vrouwen (zelfs die van zijn vrouw) en als gevolg daarvan was hij vaak niet in staat om te presteren. Aan de andere kant was Gala nog steeds op zoek naar bevrediging, dus moedigde Dali haar aan affaires te hebben en kreeg hij plezier in het kijken.

That’s Batty

Zoals veel kinderen was de jonge Salvador Dali gefascineerd door dieren. Maar wat hem zorgen baarde, was hoe zijn vreemde en morbide nieuwsgierigheid hem aanzette tot wrede experimenten met de wezens die hij vond. Zo vond Dali eens een gewonde vleermuis toen hij in zijn achtertuin aan het spelen was. Hij zette het stervende dier ’s nachts in een metalen emmer, en keerde de volgende dag terug om te zien dat het arme dier werd opgegeten door mieren.

De macabere scène fascineerde Dali, maar hij was niet tevreden met alleen maar kijken naar wat er gebeurde. Volgens Dali’s eigen memoires, pakte hij de vleermuis en beet het in tweeën… mieren en al.

Dromen decoderen

Het is niet verrassend dat Dali’s paranoia-kritische methode werd geïnspireerd door Freud’s theorieën. Dali kwam voor het eerst in aanraking met het werk van Freud toen hij student was in Madrid, en diens theorieën over dromen en het onderbewustzijn hebben zijn werk sterk beïnvloed. Freud van zijn kant dacht dat surrealisten dwazen waren, maar hij bedacht zich na het zien van Dali’s schilderij De metamorfose van Narcissus.

Geïnspireerd door Einstein?

Al sinds hij ze schilderde, hebben zowel geleerden als critici gedebatteerd over de betekenis van Dali’s smeltende klokken. Eén theorie brengt het schilderij in verband met Einsteins relativiteitstheorie en beweert dat de zachte horloges een onbewust symbool zijn van de relativiteit van ruimte en tijd.

8. Mislukte verleiding

Toen hij jong was, had Dali een hechte vriendschap met de Spaanse dichter Frederico Garcia Lorca. Het verhaal gaat dat Lorca minstens twee keer heeft geprobeerd Dali met hem naar bed te krijgen – een bewering die Dali ten stelligste ontkende.

A Castle of Her Own

Dali was hopeloos toegewijd aan Gala… hun ongebruikelijke huwelijk niettegenstaande. Hij kocht zelfs een kasteel voor haar in 1969.

Het kasteel werd uiteindelijk Gala’s liefdesnestje, en Dali mocht haar daar alleen bezoeken met haar uitdrukkelijke schriftelijke toestemming.

Je ligt eruit!

Dankzij zijn onnatuurlijke interesse in sommige aspecten van het fascisme, stemden de leden van zijn surrealistische groep om hem uit de beweging te zetten. Ze waren behoorlijk pissig op het fascistische symbool dat hij op de armband van een verpleegster schilderde in The Weaning of Furniture-Nutrition, en ze dwongen hem er zelfs overheen te schilderen. Dali’s portrettering van Lenin in zijn werk The Enigma of William Tell uit 1933 was voor hen ook een bron van ergernis.

Royal Heart

Een van Dali’s werkte ooit samen met miljonair Cummins Catherwood om een juwelencollectie te ontwerpen. Catherwood gaf Dali miljoenen dollars in edelstenen, en Dali ontwierp een aantal stukken. Het kroonjuweel van de collectie heette het Koninklijk Hart. Het stuk is gemaakt van puur goud en ingelegd met 46 robijnen, 42 diamanten en twee smaragden. Zoals het een echte Dali-collectie betaamt, klopt het stuk als een echt hart, wat zowel supercool als griezelig is!

Ik ben mijn broer

De broer van Salvador Dali stierf voordat hij werd geboren… maar het oudere kind speelde nog steeds een vreemde en krachtige rol in Salvadors leven. Toen hij slechts vijf jaar oud was, brachten zijn ouders hem naar het graf van zijn broer, en dwongen hem te luisteren terwijl ze uitlegden dat Salvador gewoon een reïncarnatie was van hun eerste zoon. Dat bizarre bijgeloof kleurde de rest van Dali’s leven, en beïnvloedde zowel zijn werk als zijn persoonlijke gewoonten diepgaand.

In zijn memoires beschreef Dali zijn broer als “een eerste versie van mezelf, maar te veel in het absolute gedacht.” Hij leek zijn eigen dode broer te beschouwen als een meer “perfecte” versie van zichzelf.

Unhappy Madman

Dali’s grootvader van vaderskant, Gal Josep Salvador, leed aan geestesziekten, waaronder depressie en paranoia. In 1886 voorkwam de politie ternauwernood dat hij zichzelf van het balkon van zijn flat gooide, nadat hij beweerde dat dieven zijn geld probeerden te stelen en hem wilden vermoorden. Minder dan een week later slaagde hij er toch in om te springen en stierf nadat hij zijn hoofd had gestoten in de binnenpatio. De timing was tragisch: hij zou diezelfde dag nog naar een psychiatrische inrichting gaan.

Misschien was de timing geen toeval!

Dali Familiegeheimen

wikipediaDe familie Dali was een nogal geheimzinnig stelletje, en ze slaagden erin Gal’s zelfmoord uit de kranten te houden. Gal’s advocaat schoonzoon gaf een verklaring waarin stond dat hij stierf aan “hersentrauma,” waardoor ze hem ook een katholieke begrafenis konden geven. De familie hield de zelfmoord ook geheim voor Dali en de andere kleinkinderen, evenals het feit dat Dali’s vader een buitenechtelijk kind was. Geheimen blijven echter nooit lang geheim, en Dali kwam uiteindelijk overal achter.

1. Vicious Streak

In zijn memoires schreef Salvador Dali dat hij een sadistisch kind was, dat vaak de wens had om te doden. In het begin was het gewoon fantasie… maar toen Dali nog maar vijf jaar oud was, werd de gruwelijke drang werkelijkheid. Terwijl hij over een hoge brug liep met een goede jeugdvriend, gooide Dali het kind er snel (en zonder reden) af, waardoor het 16 meter viel en ernstig gewond raakte.

Het was geen moord – maar volgens Dali’s eigen bekentenis, had het dat gemakkelijk kunnen zijn. Salvador voelde echter geen enkele wroeging. Terwijl de moeder de bloederige wonden van de jongen verzorgde, zat Dali stilletjes in de buurt te glimlachen en kersen te eten.